
﷽
دۇن ماعارۇلاو وۇڬۈ
ДУН МАГIАРУЛАВ ВУГО
dun mafarulaw wugo
Х [
1. ХабалалIцин жиндие бакI гьечIев.
- 
[abala/cin #indiye baj hezew. 
2. ХабалI жаназа лъелалде, цин гIурай яс россассе кье.
- 
[aba/ $ana#a ;elalde, cin furay yas roSaSe pe. 
3. ХабалI лъуниги, ххиянат тIаде баккичIого чIчIоларебила.
- 
[aba/ ;unigi, {iyanat Tade baKizogo Zolarebila. 
4. ХабалI лъуниги, (ракьудасса) чияссул бер гIорцIцIуларебила.
- 
[aba/ ;unigi, (rapudaSa) xiyaSul ber for~ularebila. 
5. Ханинибго чIичIидараб тIанчIил бетIер чIчIинтIейила.
- 
[aninibgo zizidarab Tanzil beTer ZinTeyila. 
6. Ханинийго чIичIидарай, чIаратIаго гаргадарай.
- 
[aniniygo zizidaray, zaraTago gargadaray. 
7. Хахизе ракIалда – буртIида, лIутизе ракIалда – цIцIеда.
- 
[a[i#e rajalda - burTida, /uti#e rajalda - ~eda. 
8. Хвалил зигара байги – чIагоязе кумекила.
- 
[walil #igara baygi - zagoya#e kumekila. 
9. Хвалил хIинкъи дандчIвани, гIонкIкIолги аздагьо лIугьунебила.
- 
[walil \inqi dandzwani, fonJolgi a#daho /uhunebila. 
10. Хваниги йосила чияр яс, тIуниги бацIцIина квасул кун.
- 
[wanigi yosila xiyar yas, Tunigi ba~ina kwasul kun. 
11. Хвараб бацIицца гIи гъурулареб.
- 
[warab ba`iCa fi vurulareb. 
12. Хвараб гъалбацIалдасса чIагояб гьойго лълъикIила.
- 
[warab valba`aldaSa zagoyab hoygo :ijila. 
13. Хвараб гIака – рахьдалаб.
- 
[warab faka - ra%dalab. 
14. Хвараб меххалълъ чиги кинавго лълъикIав, бахIараб меххалълъ букIараб чуги киназдассаго цIакъаб.
- 
[warab me{a: xigi kinawgo :ijaw, ba\arab me{a: bujarab xugi kina#daSago `aqab. 
15. Хвараб ретIел нацIцIие, къадарав чи рагIуе.
- 
[warab reTel na~iye, qadaraw xi rafuye. 
16. Хварабниги чIорто дарайдул.
- 
[warabnigi zorto daraydul. 
17. Хварав чи вагъаризавуни, бусен хъублъулеб, хвараб-араб жоялълъул бицани, ракIал хъублъулел.
- 
[waraw xi wavari#awuni, busen ]ub;uleb, [warab-arab $oya:ul bicani, rajal ]ub;ulel. 
18. Хварав чи каки – чIагоязе заралила.
- 
[waraw xi kaki - zagoya#e #aralila. 
19. Хварав чидай, хвечIев чидай?
- 
[waraw xiday, [wezew xiday? 
КIиго нухлулассда данде ккун руго хвел букъизе унел гIадамал. ГIолохъанасс херассда гьикъун буго -
jigo nu[lulaSda dande Kun rugo buqi#e unel fadamal. folo]anaS [eraSda hiqun bugo -
- Хварав чидай, хвечIев чидай молода вугев?
- [waraw xiday, [wezew xiday moloda wugew?
- Мун гIадаллъунищ вугев, дир вас? РагIараб жо гуро хвечIев чи, молодаги лъун, вукъизе восун унев!
- mun fadal;uni& wugew, dir was? rafarab $o guro [wezew xi, molodagi ;un, wuqi#e wosun ubew!
ГIолохъанчи, херассул хIурмат цIунун, вуцIцIун чIчIун вуго.
folo]anxi, [eraSul \urmat `unun, wu~un Zun wugo.
Къасси гьел щванила херассул росулIе. Ясалълъ инссуда гьикъанила -
qaSi hel &wanila [eraSul rosu/e. yasa: inSuda hiqanila -
- Цадахъ вугев чи щив, эмен?
- cada] wugew xi &iw, emen?
- Нухда данделъарав дагьав гIакълу гьечIев гIолохъанчи вуго, дир яс.
- nu[da dande;araw dahaw faqlu hezew folo]anxi wugo, dir yas.
- ЩибгIаги гьесс гьабураб? Щиб ккараб, эмен? – ан цIехханила ясалълъ.
- &ibfagi heS haburab? &ib Karab, emen? - an `e{anila yasa:.
- Гьабизеги щиб гьесс гьабилеб, дир яс. Дие гIантал суалал кьуна гьесс.
- habi#egi &ib heS habileb, dir yas. diye fantal sualal puna heS.
Инссуцца ясалълъе бицанила хварав чияссул хIакъалълъулI гьесс гьикъараб жо.
inSuCa yasa:e bicanila [waraw xiyaSul \aqa:u/ heS hiqarab $o.
- ГIантаб жо гьикъун гьечIохха, эмен, гьесс дуда. Хварав чи вуго ххалкъалълъе инжитлъун хварав чи. ХвечIев чи вуго, живго хваниги, ххалкъалълъе жиндир ишалги цIцIарги нахъе тарав чи.
- fantab $o hiqun hezo{a, emen, heS duda. [waraw xi wugo {alqa:e in$it;un [waraw xi. [wezew xi wugo, $iwgo [wanigi, {alqa:e $indir i^algi ~argi na]e taraw xi.
20. Хваразда ххадур чIагоял рилълъине бегьуларо.
- 
[wara#da {adur zagoyal ri:ine behularo. 
21. Хваразе гурони, риччан таразе хоб бухъулареб.
- 
[wara#e guroni, riXan tara#e [ob bu]ulareb. 
22. Хваразул бицани, чIагоязул рахIат хола, араб-хваралълъул бицани, дандияссул рахIат хола.
- 
[wara#ul bicani, zagoya#ul ra\at [ola, arab-[wara:ul bicani, dandiyaSul ra\at [ola. 
23. Хварал рорчIизарулаго, чIагоязул тIом хIулулеб.
- 
[waral rorzi#arulago, zagoya#ul Tom \ululeb. 
24. Хваралги релъила лъималазул рагIиялда.
- 
[waralgi re;ila ;imala#ul rafiyalda. 
25. Хваралги рикIкIани, гIухьби гIемерал, мутагIилзабиги рикIкIани, ясал гIемерал.
- 
[waralgi riJani, fu%bi femeral, mutafil#abigi riJani, yasal femeral. 
26. Хварассе зурма щайила.
- 
[waraSe #urma &ayila. 
27. Хварассул къулгьу гурел, гIурассул бертин гурел.
- 
[waraSul qulhu gurel, furaSul bertin gurel. 
28. Хведал гурони, хьул къотIулареб.
- 
[wedal guroni, %ul qoTulareb. 
29. Хвезе вокьарав чи кьолбоцца вецце.
- 
[we#e woparaw xi polboCa weCe. 
30. Хвезе мехх щвараб меххалълъ хIама гъотIоде бахунебила.
- 
[we#e me{ &warab me{a: \ama voTode ba[unebila. 
31. Хвезе мехх щварав херасс я чIчIужу ячунейила, я чу босулебила.
- 
[we#e me{ &waraw [eraS ya Zu$u yaxuneyila, ya xu bosulebila. 
32. Хвезеги гIажал кIудияб лълъикIила.
- 
[we#egi fa$al judiyab :ijila. 
33. ХвезегIан чIаго тани, хвечIого рухI бахъугеги (НилI хвезегIан чилъи хогеги).
- 
[we#efan zago tani, [wezogo ru\ ba]ugegi (ni/ [we#efan xi;i [ogegi). 
34. Хвел гьикъун бачIунаро, чIоралълъ чи цIеххоларо.
- 
[wel hiqun bazunaro, zora: xi `e{olaro. 
35. Хвелалдего хварав (чIагого хварав).
- 
[welaldego [waraw (zagogo [waraw). 
36. Хвеларев чIухIа, чIваларев вохха.
- 
[welarew zu\a, zwalarew wo{a. 
37. Холевлъи лъарабани, эмен цIцIамухъ вичилаанилан абурабила Мала Нассрудиницца.
- 
[olew;i ;arabani, emen ~amu] wixilaanilan aburabila mala naSrudiniCa. 
38. Хвелилан давлад унарел, тIатинилан жо бикъулареб.
- 
[welilan dawlad unarel, Tatinilan $o biqulareb. 
39. ХвечIого чияссул къимат лъаларебила.
- 
[wezogo xiyaSul qimat ;alarebila. 
40. Хераб гъветI турулеб, тараб хур чIунтулеб.
- 
[erab vweT turuleb, tarab [ur zuntuleb. 
41. Хераб оцол пурццида ххадуб рахъ гъваридаб букIунебила.
- 
[erab ocol _urCida {adub ra] vwaridab bujunebila. 
42. Хераб хIамида рохьоб нух малълъизе кколареб.
- 
[erab \amida ro%ob nu[ ma:i#e Kolareb. 
43. Хераб бацIицца чахъу кIиго цадахъ хъамулебила.
- 
[erab ba`iCa xa]u jigo cada] ]amulebila. 
44. ХерабгIан хIама сихIираб.
- 
[erabfan \ama si\irab. 
45. «Херав чи», – ян кIалъаге, мунги вукIине вугевин херав чи.
- 
«[eraw xi», - yan ja;age, mungi wujine wugewin [eraw xi. 
46. Херав чияссул ххиялал хабалIе цадахъ унел.
- 
[eraw xiyaSul {iyalal [aba/e cada] unel. 
47. Херай йигониги, яс лълъикI, ххалатаб бугониги, шагьра лълъикI.
- 
[eray yigonigi, yas :ij, {alatab bugonigi, ^ahra :ij. 
48. Херай чIчIужу ячарав гIолохъанчияссул буголъи, гьевги хун, хералълъе щварабила.
- 
[eray Zu$u yaxaraw folo]anxiyaSul bugo;i, hewgi [un, [era:e &warabila. 
49. Херасс гIолохъанай лълъади ячани, кIиялго разилъичIеб даран кколебила.
- 
[eraS folo]anay :adi yaxani, jiyalgo ra#i;izeb daran Kolebila. 
50. Херассул – гIакълу, гIолохъанассул – къуват.
- 
[eraSul - faqlu, folo]anaSul - quwat. 
51. Херлъи бихьичIого, щивго хогеги,
БихьичIезда лъазе щиб жо гьебали.
[er;i bi%izogo, &iwgo [ogegi,
bi%ize#da ;a#e &ib $o hebali.
52. Херлъи – гьойлъи.
- 
[er;i - hoy;i. 
53. Херлъигун гьойцца гьатIаналълъубцин хъублъи гьабулеб.
- 
[er;igun hoyCa haTana:ubcin ]ub;i habuleb. 
54. Херлъидал бацI гIонкIкIол цIцIобалде кколебила (Херлъидал цIцIумги къоркъол цIцIобалде кколебила).
- 
[er;idal ba` fonJol ~obalde Kolebila ([er;idal ~umgi qorqol ~obalde Kolebila). 
55. Херлъиларев гьечIев, хвеларев гьечIев (Херлъиларев вохха, хвеларев чIухIа).
- 
[er;ilarew hezew, [welarew hezew ([er;ilarew wo{a, [welarew zu\a). 
56. Херлъиялдасса баракат бугеб жо гьечIебила, тIаде бачIун гурони, тIасса унареб.
- 
[er;iyaldaSa barakat bugeb $o hezebila, Tade bazun guroni, TaSa unareb. 
57. Херлъиялдасса квешаб жо – живго херлъун вукIин лъангутIи.
- 
[er;iyaldaSa kwe^ab $o - $iwgo [er;un wujin ;anguTi. 
58. Херлъун ххадуб хъарчигъа тIанчIацца балъаргъунеб.
- 
[er;un {adub ]arxiva TanzaCa ba;arvuneb. 
59. Херлъунилан бацI кваначIого чIчIолареб.
- 
[er;unilan ba` kwanazogo Zolareb. 
60. Херлъунилан бацIил цер лIугьинаро, цаби гъунилан ритIучIил багьа хвеларо.
- 
[er;unilan ba`il cer /uhinaro, cabi vunilan riTuzil baha [welaro. 
61. Херлъунилан бацIицца бацIил гIамал толареб.
- 
[er;unilan ba`iCa ba`il famal tolareb. 
62. Херлъунилан оцолги гIалимчияссулги багьа холареб.
- 
[er;unilan ocolgi falimxiyaSulgi baha [olareb. 
63. Хис-бас – шайтIаналълъул жо (дираб – дие, дураб – дуе).
- 
[is-bas - ^ayTana:ul $o (dirab - diye, durab - duye). 
64. Хоб тIупанагIан, ракI тIупулеб (ракь тIупанагIан, ракIалги тIупулел).
- 
[ob Tu_anafan, raj Tu_uleb (rap Tu_anafan, rajalgi Tu_ulel). 
65. Холареб рагIиги букIунареб, рагIал гьечIеб авлахъги букIунареб.
- 
[olareb rafigi bujunareb, rafal hezeb awla]gi bujunareb. 
66. Холареб ракI букIунареб, бахъунареб ццин букIунареб.
- 
[olareb raj bujunareb, ba]unareb Cin bujunareb. 
67. Холарев чи вукIунарев, холареб цIцIар букIунеб.
- 
[olarew xi wujunarew, [olareb ~ar bujuneb. 
68. Холев чияссда ццебе нусго соналълъул гIумру чIчIолебила.
- 
[olew xiyaSda Cebe nusgo sona:ul fumru Zolebila. 
69. Хоно гьабизе – мадугьалихъе, кваназе – рокъобе.
- 
[ono habi#e - maduhali]e, kwana#e - roqobe. 
70. Хоно – къурщил, къвакъвай – хъазил.
- 
[ono - qur&il, qwaqway - ]a#il. 
71. Хоно кьабун, гьецIцIо гъурулареб.
- 
[ono pabun, he~o vurulareb. 
72. Хур асскIобегIан лълъикIила, гIагарлъи рикIкIадегIан лълъикIила.
- 
[ur aSjobefan :ijila, fagar;i riJadefan :ijila. 
73. Хур бекьичIесс хIанчIиларо, хер бецичIесс чIамиларо.
- 
[ur bepizeS \anzilaro, [er becizeS zamilaro. 
74. Хур босарав бечелъарав, рукъ босарав мискинлъарав.
- 
[ur bosaraw bexe;araw, ruq bosaraw miskin;araw. 
75. Хур букIаго, ракъарал, рукъ букIаго, ругьарал.
- 
[ur bujago, raqaral, ruq bujago, ruharal. 
76. Хур гуккуге, гьелълъ мунго дагьавги цIакъ гуккизе гурин (Дуцца хур цин гуккани, хуралълъ мун анцIцIцIул гуккулев).
- 
[ur guKuge, he: mungo dahawgi `aq guKi#e gurin (duCa [ur cin guKani, [ura: mun an`~ul guKulew). 
77. Хур гьабулаго, рукъ хварай, рукъ гьабулаго, хур хварай.
- 
[ur habulago, ruq [waray, ruq habulago, [ur [waray. 
78. Хур кIодолъиялдасса гьир кIодолъи лълъикIаб.
- 
[ur jodo;iyaldaSa hir jodo;i :ijab. 
79. Хур лълъикIаб бугилан абе, тIорщел царгъинибе бараб меххалълъ, ххан лълъикIав вугилан абе, ункъабго къоно тIад чIвараб меххалълъ.
- 
[ur :ijab bugilan abe, Tor&el carvinibe barab me{a:, {an :ijaw wugilan abe, unqabgo qono Tad zwarab me{a:. 
80. Хур-рукъ бичун аниги, инссул къо-асс бичун унареб.
- 
[ur-ruq bixun anigi, inSul qo-aS bixun unareb. 
81. Хур ЦIцIоробе балагьараб лълъикIаб.
- Хур щай бичараб?
- Пурццида кIутIизе гамачI батичIого.
[ur ~orobe balaharab :ijab.
- [ur &ay bixarab?
- _urCida juTi#e gamaz batizogo.
82. Хурги дуццаго бекье, гьабихъеги мунго а.
- 
[urgi duCago bepe, habi]egi mungo a. 
83. Хурзал ракул цIуни, царгъал богIол цIола.
- 
[ur#al rakul `uni, carval bofol `ola. 
84. Хурзал чIахIиял – чIамчIам дагьал.
- 
[ur#al za\iyal - zamzam dahal. 
85. Хуриб лълъикI жо бижизабизе Аллагьассде тIамун тоге.
- 
[urib :ij $o bi$i#abi#e allahaSde Tamun toge. 
86. Хуриб тIепаб, тIохда ганжаб гьецIцIо тоге.
- 
[urib Te_ab, To[da gan$ab he~o toge. 
87. Хурибе ккараб хIамицца кIал кIудияб цIолеб.
- 
[uribe Karab \amiCa jal judiyab `oleb. 
88. Хурибе хьон – хьагинибе ххинкI.
- 
[uribe %on - %aginibe {inj. 
89. Хурисса жо бачIинчIолъи чIарал гIайиб кколареб.
- 
[uriSa $o bazinzo;i zaral fayib Kolareb. 
90. Хурищ бокьилеб, хурлъун дунищ?
- 
[uri& bopileb, [ur;un duni&? 
91. Хурул мадугьал вакъарав ккаги, рукъалълъул мадугьал гIорцIцIарав ккаги.
- 
[urul maduhal waqaraw Kagi, ruqa:ul maduhal for~araw Kagi. 
92. Хурул хьон боцIцIийила, боцIцIул хьон рагIийила.
- 
[urul %on bo~iyila, bo~ul %on rafiyila. 
93. Хурул хьоналълъ чехь гIорцIцIаги, чохьол лъималаздасса ракI боххаги.
- 
[urul %ona: xe% for~agi, xo%ol ;imala#daSa raj bo{agi. 
94. Хурулги рукъзабазулги бутIа бакьулIа босе.
- 
[urulgi ruq#aba#ulgi buTa bapu/a bose. 
95. Хурулги хьолболги цIцIину лълъикIаб.
- 
[urulgi %olbolgi ~inu :ijab. 
96. Хурухъан кинав вугевали ххасалихълъиялълъ бицуна.
- 
[uru]an kinaw wugewali {asali];iya: bicuna.