﷽
دۇن ماعارۇلاو وۇڬۈ
ДУН МАГIАРУЛАВ ВУГО
dun mafarulaw wugo
РАЛЪДАЛ ЧУ
ВукӀанила, вукӀинчӀила цо пачахІ, пачахӀассул лъабго васги вукӀанила. Щибаб къоялълъ радал гьел инссухъе тӀаде унаанила, щибдай гьесс абила, щибдай гьесс малълъилаян лъазе.
Цо къоялълъ тӀаде аралълъур, гьезда эмен ватанила накІкӏул парча тӀад бигъарав гӀадин, цӀакъ пашманго. «Дуе лӏугьараб щиб, рагӀараб квешаб ххабарищ, тӀаде гӀунтӀараб кIудияб балагьищ, щай мун къварилъун вугев?» - ян гьикъанила гьез гьессда.
РагӀараб квешаб ххабарги гурин, тӀаде гӀунтӀараб кӀудияб балагьги гьечӀин, дун ургъалилӏе реххараб жо бугин араб къасси дида бихьараб макьуян абунила инссуцца. БитӀун ралъдалӏа къватӀибе бакъ баккулеб гӀужалълъ, бакъалда ххадуб ралъад рагӀалде цо гӀазухъахӀаб чу кӀанцӀанин, бер къанщизегӀан меххалълъ лъабцӀцӏул дунялги ссверун, гьеб нахъеги ралъдалӏе тӀерхьун анин, гьелда ххадуб ралъдал тӀиналде бортун араб гӀадин, дир ракІги лӏугьанин. Гьаб дир улкаялдасса, тӏолго дунялалдасса дир ракӀ анин, гьеб макьу бихьаралдасса нахъеян макьуги бицун, гӀенеккун чӀчӏанила пачахІ.
Гьеб чода ххадур ниж ина, я эб батун, я хун, кӀиялълъулго цояб лӏугьинчӀого ниж нахъруссинарин, рекӀанила лъабавго вас чода, цо-цо чу ххадуб цӀцӏанги бачанила, квине гьуинаб, босизе тӀутӀаб (бигьаяб) щинаб жоги тӀадкъан, кьабунила гьанже гьез.
Лъабабилеб къоялълъул къалъул гӀужалда гьел щванила нух лъабиде бикьулеб бакӀалде. Нухбикьуда чІван зани бугила, зонода хъван бугила: «Кваранаб нухалълъги, квегӏаб нухалълъги арассе щибго хӀинкъи гьечӀо, гьоркьохъеб нухалълъ арав я хвела, я, талихІ кьун, нахъвуссина», - ян.
КӀудияв вацц кваранаб нухалълъ валагьанила, гьоркьохъев квегӀалълъ валагьанила, гьитӀинасс битӀухъе бацӏанила.
Киве мун, хвел-рахъин лъалареб нухалълъ унев, нижер цояссда ххадув вилълъаян, ахІданила гьессде ваццал.
КІваричӀин, Бичасс хъвараб букӀине батилин, талихӏги гьорол къоялълъ хӀелкил рачІчӏ гӀадаб жойин, щиб лъалеб дидеххун хъвалебниги, а нужго, Бичассул цӀцӏобгун дун вуссинчӀони, лӏугьа-бахъараб инссудаги бицеян, жаваб кьунила гьитӀинасс.
ГӀемераб дагӀба-къецц ваццазги гьабичӀила, кьабун бухъизабун, гьевги анила.
Вилълъанила гьев, вилълъанила, гӀемерав вилълъанила, дагьав вилълъанила, къасси вилълъанила, къад вилълъанила, нилӏер мегӀер цо танила, чияр мегӀер кӀиго танила, гванзал рохьал къотӀанила, гъваридал кӀкӀалал тиранила, щванила гьев цо заманалдассан цӀакъ ризаб, гъамилараб, кидаго гӀощтӀол гьаракь рагӀичӀеб цо рохьове. Ссверданила гьев гьенив, анкьицца ссверданила, моцӀцӏицца ссверданила, кӀиго, лъабго, ункъо моцӀцӏицца ссверданила, я гӀадамассул лъалкӀ гурила, я гӀадамассул рукӀел гурила, я рохьосса къватӀибе нух гурила. Вакъанила гьев, къечанила, тӏад ретӏараб ретӀел хохонила, гъоркь рекӏараб чу хванила, яргъида кьаву чІванила, рухІалдасса хьул къотӀанила.
Гьеб хӀалалда вукӀаго, цо къоялълъ гьессда гӀадамассул цо лъалкӏ батанила. Натӏ гӀеблъуда бугила гьелълъул, лъабго натӀ ххалалъуда бугила, натӀиццаниги ракьулӏе унги бугила. «Хвани - хвезеги, вахъани вахъинеги», - ян абун, вилълъанила гьев лъалкӀда ххадув. РохьтӀагӀалиде щванила, балагьанила: цӀцӏанбитӀараб авлахъ бугила, авлахъ бакьулӏ зобалазде араб анкьго хъала бугила, хъулби ссверун маххул хьопалълъ хьухьараб чармил гарас (гӏер) бугила, гарас рикӀкӀун тӀад къазабун гӀадамассул бетӀерги бугила.
Щванила гьев рагьтӀе. Жаниве лӏугьанила: йигила гъассда гӀодойикӀун цо залимай, мокърукь тункулей гӀадай чӀчӏужугӀадан. Вортун ун, гьесс гьелълъул керен кӀалдиб чІванила.
- Мун дир васлъана гьанже, дун дур эбеллъана, гуревани, дицца гьадин гьавилаан, - инги абун, кӀихӀи тӀезеги тӀун, рохъдолӏги ччуччун, кӀкӀун биччан танила гьелълъ гъассда букӀараб кету. Цинги гьелълъ васассда гьикъанила:
- Мун щиб мухъалълъул чи, кисса вачӀарав, къваригӀел щиб? - ан.
Жиндирго къваригӀел букӀа, нухда лӏугьа-бахъараб букӀа - кинабго жо бацІцІад гьабун бицанила асс.
- Анкьго вас вугев дир, анкьавгоги нартав, щибаб къоялълъ чанаре хьвадула гьел, жакъаги ун руго, нахъруссине меххги щун буго гьезие. Мун гьаб цогъронивниги ваххчун вукӀа, гурони, вихьун ххадув гьез мун теларо, дур мурадлъун бугеб жо дицца гьезда гьикъила, цояссданиги лъачIого ххутӀилареб батилин гьеб, - илан абунила хъартицца.
Цогъронив васги ваххчанила, рагьтӀа руруй бахъанила. РачӀанила нартал. Щивассул гъажалда лъун чинаридул гъветІ бугила, щибаб гъотӀода цо-цо чанаоцги бугила. РагьтӀе щвараб меххалълъ, гӀодор кьабун, тӀахьтӀи гӀадин, гъутӏби гъуранила гьез, хьаг лъеян эбелалдеги ахІданила. Гьаби гӀадин, ссентӀолаго, лӏугьанила анкьавго вас жаниве: «Гӏадамассул махІ буго, гӀадамассул махІ буго», - ян абулаго.
- Нуж тӀурунищ, гьаглъунищ, - ан семанила гьезде эбел, - кисса букӀунеб гьаниб гӀадамассул махІ, кир-кирниги ссвердулаго, нужедего бахун батила эб.
Белъун гьанги лъунила эбелалълъ гьазда ццебе, асскӀобго цо рукъ гӀанаб чӀагӀдал рагІги чӀчӏезабунила.
Кванан, гьекъон рахъараб меххалълъ, эбелалълъ гьезда гьикъанила:
- Ралъдалӏан къватӀибе бачӀунеб, бер къанщизегӀан меххалълъ лъабцӀцӏул дунял ссверулеб чу бугищ? - ан.
Анлӏавго кӀудияв нартав кӀалъачӀого чӀчӏанила. Бищун гьитӀинасс абунила:
- Бугеб, эбел, гьединаб чу, гьелълъул бетӀергьанчиги ралъдал тӀиналда вугев ралъдал пачахІ. Щибаб къоялълъ, ралъдалӏан бакъ баккулеб гӀужалълъ ракъдаде кӀанцӀула гьеб чу. Бер къанщизегӀан сагӀаталълъ лъабцӀцӏул дунялги ссверула гьелълъ, ралъад рагӀалда бугеб цо рахьдал хӀоринибги чвердон, салуда тӀад гебегахъдизеги гебегахъдула. Зобалазде гӀаркьалаби риччараб цо чинари бугеб, гьелда тӏогьиб гьеб чода лъолеб меседил кьилиги, гьелда балеб гӀарцул чолорхъоги бугеб, - ан.
- Гӏелин гьанже, кьижа, ссваканги ратилин, - ан абунила эбелалълъ васазда.
Веганила, кьижанила анкьавго нартав.
Гьелълъ гъов вас цогъронисса къватӀиве вачанила, ретӀине ретӀелги кьунила гьессие, рекӀине чуги кьунила, базе ярагъги кьунила, къваригӀараб щинаб жоги кьун, ралъдахъе нухги бихьизабун, анила валагьизавун. Эбелалда гьитӀинав нартасс доб чол ххабар бицунаго, кинабго жо гьессда рагӀун букӀанила.
Гьанже вилълъанила гьев, кьабанила, щванила ралъдал рагӀалде. РагӀалда цо гвенд бухъанила гьесс, гьениве лӏугьун, бер къанщичӀого, сордоги борчӀанила. Рогьалил хъахІлъиги банила, ралъдалӏан къватӀибе бакъ баккулеб букӀанила, бакъалда ххадубго цун, ралъад рагӀалде чуги кӀанцӀанила. Бер къанщизегӀан меххалълъ лъабцӀцӏул дуниялги ссверун, рахьдал хӀоринибги чвердон, ралъдал рагӀалда салуда тӀад гебегахъдизе лӏугьанила гьеб.
Тирщун тӀадеги вахъун, борохь гӀадин жеманила вас гьелълъул горбода, лъабцӀцӏул хъахӀилаб зобалда тункуледухъ, эххеде кӀанцӀанила чу, лъабцӀцӏул гӀодоб речӀчӀун, чІчӏегІераб ракь ссородизабунила, кинго биччачӀила васасс ккураб габур.
- Бергьана мун дидасса, гьанже дун дурлъана, дида кьилиги лъе, чӀолохъжоги бай, тӀад мунгоги рекӀа, - ян абунила чоцца.
ГъотӀодасса босун кьилиги лъунила гьелда гьесс, чӀолохъжоги банила, тӀад живгоги рекӀанила.
- Дуцца щиб малълъилеб гьанже, дицца щиб гьабилеб? - ян гьикъанила чоцца васассда.
- Ваче дун дир инссул улкаялде, - ян абунила васасс.
Боржунеб жоялълъул гӀадаб рилълъин бачанила чоцца. Рилълъанила гьел, рилълъанила, тӀерхьун бакъги анила, рукӀкӀанила, бецІцӏлъанила, лахІчӀчӏегІераб сордолъанила. ГьебсагӀаталълъ нахъеги гвангъун анила зоб-ракь.
Абго щиб, гӀаламат абун, ццеве валагьанила вас: цӀцӏанбитӀараб, балагьани, бер ссвакалеб авлахъ бугила, бакьулӏ кунчӀулеб цо жо бугила, жибго бакъуцца гӀадин гьел канлъи биччалеб бугила. Щванила гьел гьелде тӀаде, бугила меседил хӀули.
- Босилищ дицца гьаб, босиларищ? - ан гьикъанила васасс чода.
- Босаниги, рекӀекълъизе вуго мун, босичӀониги ракӏ бухӀизе буго дур, - ан абунила чоцца.
БосичӀониги, рекӀекълъулеб, босаниги ракӀ бухӀулеб гьеб босунго лълъикӀин абун, тӀогърода хӀулиги къазабун, вилълъанила гьев. Щванила цо шагьаралде.
Шагьар ссверун галан бугила, каваби къан ругила, жаниве лӏугьине дунялалда бакӀ гурила. Шагьаралълъул рагӀалда цо ицц батун, гьенив рещтӀанила вас.
Чоцца гьессда абунила:
- Дуцца гьанже дун ххарда кваназе биччай. КъваригӀараб меххалълъ, гьаракь гьабе дуцца, анкьго мегӀер бегун добеххун бугониги, бер къанщизегӀан, дун дуда ццебе чӀчӏезе буго, - ян.
Биччанила гьесс чу. Гъоркь тӀенкги тӀамун, къаданиб кьилиги лъун, тӀад буртинаги бан, тӀогъродасса бахъун, меседил хӀулиги кисиниб лъун, кьижанила гьев, гӀемераб меххалълъ кьижичӀев чи гӀадин.
Къад гӀадин, сордо гвангъун бихьидал, доб шагьаралълъул ххалкъ цӀакъ хӀинкъанила, пачахӀассухъе кӀанцӀанила, гьаб щиб гӀаламат абун. Гьездассаги цӀакъ живго пачахІги хӀинкъанила. Гьесс ссверун хъаравуллъи тӀамунила, рогьинегӀан кьижичӀила. Рогьараб меххалълъ, нусго чи витӀанила, рекӀа-рорчун, шагьар тун къватӀире.
Жеги ворчӀичӀого ватанила гьезда гьев вас. Тунка-гӀусун вахъинавунила, пачахӀассухъе вачанила.
- Мун щив, дур росу-ракь, кисса щварав, кинав чи мун? - ан гьикъанила пачахӀасс.
- Дидагоцин лъаларо дун киссаяли, гьадинго чӀалгӀаде дунял ссверулев чи вуго дун, ан абунила васасс.
- Гьаб араб сордоялълъ дунял гьададин гвангъиялълъе гӀила щибали лъалищ дуда, мун къватӀивги вукӀанин? - илан гьикъанила пачахӀасс.
- Гьелълъул гӀаламат гьаб буго, - ян абун, кисинисса бахъун, меседил хӀули кьунила гьесс пачахIассухъе.
ГӀадамасс бицун бажарулареб, дунял бижаралдасса кидаго гӀадамассул ккечӀеб гӀассияб рокьи кканила пачахӀассул доб хӀули тӀасса бортараб рухІчӀаголъиялълъухъ.
- Кисса балагьунги, гьаб хӀули тӀасса бортараб рухІчӀаголъи щвезабе дуцца дихъе, гурони, дицца дур бетӀер къотӀун реххила, - ян абунила пачахӀасс. Жиндие гьерессилъиларедухъ, эбелалълъул рахь хӀарам гьабун, гьедизеги гьавунила пачахӀасс гьев.
ГӀодобе бетӀерги къулизабун, вилълъанила вас. Шагьар тун къватӀиве щвараб меххалълъ, цо гӀассияб гьаракь гьабунила гьесс. Кисса бачӏарабали лъачӏого, ццебе чӀчӏанила хъахӀаб чу.
- Дур пашманлъи щиб, къваралъи щиб? - ан гьикъанила чоцца васассда.
Гьессги бицанила пачахӀассулгун лӏугьа-бахъараб жо.
- Расги къварилъуге мун, гьелдасса бигьаяб нилӏее щиб букӀунеб. Гъоб дун жаниб чвердараб хӀор лъалищ дуда? Ралъдал пачахӀассул лъабго яс йиго, щибаб къоялълъ къалъуде бакъ бахараб гӀужалълъ, маккаллъун рахъун рачун, рагӀалда жидерго макказул тӀомалги тӀасса рахъун, гъоб хӀоринир чвердола гъол. Бищун гьитӀиналдасса бортараб хӀули буго гъоб нилӏеда батараб хӀули.
ХӀор ссверун ругел хъархъазулӏ ваххчун вукӀа мун, жанире дол лӏугьараб меххалълъ, кӀутӀун босун, лъороб лъе дуцца бищун гьитӀиналълъул тӀом. Лълъедон рагӀалдеги ячӀун, гьелълъ дуда гьарила тӀом нахъе кьеян. КигӀан гьараниги, дуцца гьеб кьоге, мун гьелълъухъ гӀенеккуге. Цинги дуцца абураб гьабичӀого, дуда ххадуй йилълъинчӀого, гьелълъул чара букӀине гьечӀо, - ян абунила чоцца.
РекӀанила вас, цин кӀанцӀаралълъ чоцца хӀорихъе щвезавунила. Хъархъазда гьоркьов ваххчанила гьев. Къалъул гӀужалда ссурссуриялда бачӀун, хӀорил рагӀалда лъабго микки рещтӀанила. ТӀасса макказул тӀомалги рахъун, нур гӀадал мусудул лӏугьун, рукъун гьел хӀоринире анила.
КӀанцӀун вахъун, лъороб къазабунила васасс бищун гьитӀиналълъул тӀом. Лълъедон рагӀалдеги ячӀун, гьитӀинай яс гьарданила гьессда тӀом нахъе кьеян. КигӀан гьараниги, гӀенеккичӀила гьев, балагьичӀила.
Жиде-жидер тӀомалги ретӀун, йоржун анила кӀияйго кӀудияй яцц. Гьезда ххадуй ахІданила гьитӀинай:
- Нужедасса ятӀалъулей йиго, дун гьанже гьаний ххутӀулей йиго. Дир къайи лъураб гъамассгӀаги нужецца гьанибе щвезабе, - ян.
ЛъабцӀцӏул чу кӀанцӀизегӀан нахъруссунги рачӀун, хӀорил рагӀалда зар гӀанассеб маржаналълъул гъамассги лъун, йоржун хъахӀилаб зодое тӀерхьун анила кӀияйго яцц.
Дицца ретӀел ретӀинегӀан, довеххун вуссаян абунила ясалълъ васассда. Гьабан абизе лъалареб, гвангъараб цо тамашаяб ретӀелги ретӀун, чӀчӏанила гьей гьессда ццее. Нахъа ясги лъун, рекӀанила вас чода.
- Кие дуцца дун ячуней йигей? - ан гьикъанила ясалълъ.
- Гьаб нилӏеда ццебе бугеб шагьар бихьулищ дуда, гьаб шагьаралълъул пачахlaсce кьезе ячуней йиго дицца мун, - ан абунила гьасс.
- Гьессие кьечӀого, дуццаго кин ячунарей дун, - ан абунила ясалълъги.
Васасс жиндиргоги пачахӀассулги лӏугьа-бахъараб къисса бицанила. Гьелълъул бицунаго, гьел шагьаралълъул рагӀалде щванила.
Гьенибе чуги биччан, ячун ясгун, пачахӀассухъе анила гьев. Ясалда бер чІварабго, зар-заргӀанассеб гӀунила пачахӀассул кӀиябго бер, мегеж тӀуртӀуданила, цаби цоцазда кьабунила, щибго рагӀи нахъе тӀамичӀого, яс ячине къассд гьабунила гьесс.
- Мун гӀадав херассе дун ячӀунаро, къого сон барав гӀолохъанлъун вахъа мун, гьебмеххалълъ ячӀина дун дуе, - ян абунила ясалълъ.
- Араб гӀумру дицца кин нахъбуссинабулеб? - абунила пачахIасс.
- Шагьаралълъул рагӀалда кӀикъоялда анцІго натӏ гъварилъуда бугеб гвенд бухъизабе дуцца. Гьеб гвенд рацІцІадал багӀарал гӀачиязул рахьдал цӀезабун, гьелда жанив чвердани, къого сон барав гӀолохъанчилъун вахъина мун, - ан абунила ясалълъ.
- Дир улкаялдаго ратиларо гьеб гвенд рахьдал цӀезабизегӀан гӀемерал багӀарал гӀачи, - ян абунила пачахӀасс.
- Ма гьаб, - ан абун, ясалълъ, кисинисса бахъун, цо гьитӀинаб квербацІцІ кьунила пачахӀассухъе. - Гьабги босун, цо чи витӀе дуцца гьаб нилӏеда ццебе бугеб магӀарде. ТӀогьиве вахараб меххалълъ, гьеб хьвагӀеян абе дуцца гьессда, гьаб мухъго цӀелебин багӀарал гӀачиязул.
ТӀолго шагьар гвенд бухъизе тӀамунила пачахIасс. Цо чи, квербацІцІги кьун, магӀарде витӀанила.
ТӀогьиве вахараб меххалълъ, хьвагӀанила гьесс квербацӏцӏ - рохьаздасса, мугӀруздасса - азарго батӀи-батӀияб бакӏалдасса, гӀергӀедулаго, кӀанцІанила багӀарал гӀачи шагьаралълъул рагӀалде. РечӏчӀанила ясалълъ гьел, цӀунила гвенд.
Цинги хӀинкъанила пачахІ, кІвечӀила жаниве лӏугьине.
- Раче гьанире цо бищун херал росс-лълъади, - ян абунила ясалълъ.
Вачун вачӀанила нусго сон барав гӀадав, къуларав, беразда канлъи бихьуларев цо чиги эхӀединайго чӀчӏужуги. Рукъизарунила ясалълъ гьел гвандинир къого сон барав гӀолохъанчилъун херав вахъанила, анцӀила щуго сон барай яс-гӀаданлъун херайги яхъанила.
Тӏокӏав дове-гъовего балагьичIого, кӀанцӀун виччан танила пачахӏ гвандиниве - тӀухьи гӀадин, тӀиналдеги ун, гьабсагӀатги вугила гьенив.
Лълъикӏ букӀаян доб шагьаралълъул агьлуялдаги абун, вахун чодеги, нахъа ясги рекӀинаюн, тӀуризабунила васасс хъахӀаб чу.
Щванила цо шагьаралде. Базаралде вилълъанила гьев, къваригӀараб-тараб жо босизе. Ватанила жиндирго кӀудияв вацц: хохораб, магъкьаххараб ретӀелги ретӀун, бадисса кьерги ун, бетӀербахъиялълъе чед бичулев вугила.
Рохханила, къочаранила цоцазда гьел, бицанила цоцазда жиде-жидер лӏугьа-бахъараб иш. РетӀине ретӀел босанила гьесс ваццассе, рекӀине чу кьунила, базе ярагъ букӀинабунила, цадахъ вачанила.
Цо заманалдассан, унаго, щванила гьел цо росулӏе. Анила гьел базаралде - ватанила гьоркьохъев ваццги: дунялалда дарманги къосун, къасабчияссда ццеве хъазахълъун чӀчӏун, гьан бичулев ватанила гьессда гьев. Босанила гьессиеги къваригӀан щинаб жо. Цадахъ гьевги вачун, вилълъанила гьанже лъабавго вацц, цадахъ ясги йигила гьезда. Чӏор битӀун, инссул улкаялде балагьун рачӀунел ругила гьел.
КӀудиял ваццазул гьанже жахІда кканила гьитӀинассдеххун. «Нилӏ дунялалдаго кин рукӀунел, инссуда кин рихьулел, руччабазда кин рихьулел, я нилӏго хвезе ккун руго рокъоре щвезегӀан, ялъуни гьав тӀагӀинавизе ккун вуго нилӏецца», - ян гаргаданила гьел.
Гьоркьохъев ваццасс абунила:
- Нилӏеда ццебе лъабкъого натӀ гъварилъуда бугеб, жаниб лълъимги бакъвараб цо гвенд буго, гьелда тӀаде щолаго, нилӏецца ваццассда абун лълъикӏ, рачӏа чуял тӀамизеян. ТӀамун унаго, гьоркьовеги ккезавун, витӀун гвендалде тӀаде вачина нилӏецца гьев, чуги живгоги гьениве жаниве реххун ина, - ян.
КӀиявго вацц гьелда рекъанила. Гвендалде тӀаде щолаго, гьессда ваццаз абунила:
- РачӀа чуял тӀамизин, - илан.
Велъанхъулаго, гьесс абунила:
- Бер къанщизегӀан меххалълъ лъабцӀцӏул дунял ссверулеб дир чугун нужер чуял кин рекерулел? - ан.
КІваричӀин, дур чол бекеригӀаги бихьилеб батила нижедаян абун, гьез лъабассго чуял тӀамунила. Гьоркьовеги ккезавун, битӀун гвендалде тӀаде вачанила гьез гьев. ТӀаде щвараб меххалълъ, чІвараб магӀ гӀадин хъахӀаб чуги чӀчӏанила, дегӀенасса жаниве реххун васги анила.
Гьанже гьессул чу кквезе рортанила кӀудиял ваццал квер бегьулаго, берзукьа тӀерхьун анила чу.
Ячун ясгун, рилълъанила гьанже гьел. Щванила инссул шагьаралде. Сида жаний ясги тӀамун, тӀад хъаравуллъиги тун, рилълъанила гьел инссухъе тӀаде. Цо гьерссида тӀад анцІго рекъезабунила, анцІгоялда тӀад нусго лъунила, дуда макьилӏ бихьараб чуги дуниялалдаго гьечӀеб жо букӀун бугин, зобалда гъоркь, ракьалда тӀад, ниж щвечӀеб, нижецца хъирщичӀеб бакӀги ххутӀичӀин, я гьеб чу бихьарав, я лъалев, я рагӀарав щивниги инсан нижеда ватичӀин абун рекъезабунила.
Чуго кІваричӀин дие, нужер гьитӀинав вацц киве араван гьикъанила инссуцца.
Гьез абунила:
- Унгеян ахІдолел нижги тун, цо квешаб, хӀинкъараб нухалълъ ана гъов, тӏокӀалълъ вихьичӀо нижеда, хваравги лъаларо, вахъаравги лъаларо, - ян.
Эмен цӀакъ пашманлъанила, шагьаралдаго рукъ рикІкӀун, магӀу лъунила, улкаялълъго чӀчӏегІер банила.
Гьанже кӀиявго ваццасс дой яс мукӀур гьайизе тӀаде хьвадизаюнила цо къоролай, дие ячӀаян цоясс, дие ячӏаян цогиясс. Гъой ясалълъ лъазабунила, чадилги гьаналги базар гьабулел чагӀазе дун ячӀунароян. Дун ячунев чи дидаго лъала, нужго цӀцӏодор рукӀаян.
Балагьун йикӀанила гьей цо къоялълъ сивул гордуниссан, кӀиябго берги гьелдеххун буссинабун, хъахӀаб чу бугила авлахъалда жен-жедулеб. Гьелълъ гъолде квер хьвагӀанила - горда гъоркье бачӀанила чу. Дур бетӀергьанчи кив вугеван гьикъанила гьелълъ.
- Гвандиниве реххун вугеблъи лъаларищ дуда, - ян абунила чоцца.
- Гьев тӀаде вахъизе сабабго букӀунарищан гьикъанила гьелълъ.
- Цояб бетӀералда кӀичӀги гъун, лъабкъого натӀ ххалалъуда бугеб квар реххе дуцца дир горбоде, - ян абунила чоцца, - кӀичӀицца дир габур ккуни, вахъила дицца гъов тӀаде.
Ясалда асскӀоб квар батичӀила, ракьанчІван жиндирго гъалалги къотӀун, кьуранила гьелълъ лъабкъого натӀ ххалалъуда бугеб квар. Цояб бетӀералда кӀичӏги бан, анила гъоб чоде реххун. Хапун ккунила кӀичӀицца чол габур.
ТӀуранила хъахӀаб чу гьенисса, щванила гвенд бугеб бакӀалде тӀаде. Бегьанила жанибе квар, ккунила васасс гъоб, туркӀанила гьелълъ, вахъун вачӀанила тӀаде вас. Тириго чода рекӀанила гъов, боржараб хӀинчІчӏ гӀадин, щванила гьел шагьаралде.
Ваццазда гьев вачӀунев вихьанила, цояв бакъбаккуде тӀуранила, цояв бакътӀерхьуде лӏутанила, гьабсагӀатги унелго-унел ругила.
ХӀассил, пачахІ вохханила, ххалкъ бертаде жубанила, васасс яс ячанила.
Гьелда дир маргьаги лӏугӀарабхха!
ra;dal xu
wujanila, wujinzila co <axa\, <axa\aSul ;abgo wasgi wujanila. ?ibab qoya' radal hel inSu]e Tade unaanila, ?ibday heS abila, ?ibday heS ma'ilayan ;aRe.
co qoya' Tade ara'ur, heRda emen watanila naJul <arxa Tad biGaraw fadin, vaq <a/mango. «duye `uharab ?ib, rafarab kwe/ab {abari?, Tade funTarab Judiyab balahi?, ?ay mun qwari;un wugew&» - yan hiqanila heR heSda.
rafarab kwe/ab {abargi gurin, Tade funTarab judiyab balahgi hezin, dun urGali`e re{arab Do bugin arab qaSi dida biFarab mapuyan abunila inSuCa. biTun ra;da`a qwaTibe baq baKuleb fuDa', baqalda {adub ra;ad rafalde co faRu]a\ab xu janvanin, ber qan?iRefan me{a' ;abVul dunyalgi Swerun, heb na]egi ra;da`e TerFun anin, helda {adub ra;dal Tinalde bortun arab fadin, dir rajgi `uhanin. hab dir ulkayaldaSa, Tolgo dunyalaldaSa dir raj anin, heb mapu biFaraldaSa na]eyan mapugi bicun, feneKun Zanila <axa\.
heb xoda {adur niD ina, ya eb batun, ya [un, jiya'ulgo coyab `uhinzogo niD na]ruSinarin, rejanila ;abawgo was xoda, co-co xu {adub Vangi baxanila, kwine huinab, bosiRe TuTab (bihayab) ?inab Dogi Tadqan, pabunila hanDe heR.
;ab~abileb qoya'ul qa;ul fuDalda hel ?wanila nu[ ;abide bipuleb bajalde. nu[bipuda zwan Rani bugila, Ronoda ]wan bugila - «kwaranab nu[a'gi, kwefab nu[a'gi araSe /ibgo \inqi hezo, horpo]eb nu[a' araw ya [wela, ya, tali\ pun, na]wuSina», - yan.
judiyaw waC kwaranab nu[a' walahanila, horpok]ew kwefa' walahanila, hiTinaS biTu]e bavanila.
kiwe mun, [wel-ra]in ;alareb nu[a' unew, niDer coyaSda {aduw wi'ayan, a\danila heSde waCal.
jwarizin, bixaS ]warab bujine batilin, tali\gi horol qoya' \elkil raZ fadab Doyin, ?ib ;aleb dide{un ]walebnigi, a nuDgo, bixaSul Vobgun dun wuSinzoni, `uha-ba]arab inSudagi biceyan, Dawab punila hiTinaS.
femerab dafba-qeC waCaRgi habizila, pabun bu]iRabun, hewgi anila.
wi'anila hew, wi'anila, femeraw wi'anila, dahaw wi'anila, qaSi wi'anila, qad wi'anila, ni`er mefer co tanila, xiyar mefer jigo tanila, gwanRal roFal qoTanila, Gwaridal Jalal tiranila, ?wanila hew co RamanaldaSan vaq riRab, Gamilarab, kidago fo?Tol harap rafizeb co roFowe. Swerdanila hew heniw, anpiCa Swerdanila, moViCa Swerdanila, jigo, ;abgo, unqgo moViCa Swerdanila, ya fadamaSul ;alj gurila, ya fadamaSul rujel gurila, ya roFoSa qwaTibe nu[ gurila. waqanila hew, qexanila, Tad reTarab reTel [o[onila, Gorp rejarab xu [wanila, yarGida pawu zwanila, ru\aldaSa Ful qoTanila.
heb \alalda wujago, co qoya' heSda fadamaSul co ;alj batanila. naT feb;uda bugila he'ul, ;abgo naT {ala;uda bugila, naTiCanigi rapu`e ungi bugila. «[wani - [weRegi, wa]ani wa]inegi», - yan abun, wi'anila hew ;aljda {aduw. roFTafalide ?wanila, balahanila, VanbiTarab awla] bugila, awla] bapu` RobalaRde arab anpgo ]ala bugila, ]ulbi Swerun ma{ul Fo<a' FuFarab xarmil garas (fer) bugila, garas riJun Tad qaRabun fadamaSul beTergi bugila.
?wanila hew rahTe. Daniwe `uhanila, yigila GaSda fodoyijun co Ralimay, moqrup tunkuley faday ZuDufadan. wortun un, heS he'ul keren jaldib zwanila.
- mun dir was;ana hanDe, dun dur ebel;ana, gurewani, diCa hadin hawilaan, - ingi abun, ji\i TeRegi Tun, ro]do`gi XuXun, Jun biXan tanila he' GaSda bujarab ketu. cingi he' wasaSda hiqanila
- mun ?ib mu]a'ul xi, kiSa wazaraw, qwarifel ?ib& - an.
Dindirgo qwarifel buja, nu[da `uha-ba]arab buja - kinabgo Do baVad habun bicanila aS.
- anpgo was wugew dir, anpawgogi nartaw, ?ibab qoya' xanare Fwadula hel, Daqagi un rugo, na]ruSine me{gi ?un bugo heRiye. mun hab coGroniwnigi wa{xun wuja, guroni, wiFun {aduw heR mun telaro, dur murad;un bugeb Do diCa heRda hiqila, coyaSdanigi ;azogo {uTilareb batilin heb, - ilan abunila ]artiCa.
coGroniw wasgi wa{xanila, rahTa ruruy ba]anila. razanila nartal.
?iwaSul GaDalda ;un xinaridul GweT bugila, ?ibab GoToda co-co xanaocgi bugila. rahTe ?warab me{a', fodor pabun, TaFTi fadin, GuTbi Guranila heR, Fag ;eyan ebelaldegi a\danila. habi fadin, SenTolago, `uhanila anpawgo was Daniwe, - «fadamaSul ma\ bugo, fadamaSul ma\ bugo», - yan abulago.
- nuD Turuni?, hag;uni?, - an semanila heRde ebel, - kiSa bujuneb hanib fadamaSul ma\, kir-kirnigi Swerdulago, nuDedego ba[un batila eb.
be;un hangi ;unila ebela' haRda Cebe, aSjobgo co ruq fanab zafdal rafgi ZeRabunila.
kwanan, heqon ra]arab me{a', ebela' heRda hiqanila
- ra;da`an qwaTibe bazuneb, ber qan?iRefan me{a' ;abVul dunyal Sweruleb xu bugi?& - an.
an`awgo judiyaw nartaw ja;azogo Zanila. bi?un hiTinaS abunila
- bugeb, ebel, hedinab xu, he'ul beTerhanxigi ra;dal Tinalda wugew ra;dal <axa\. ?ibab qoya', ra;da`an baq baKuleb fuDa' raqdade janvula heb xu. ber qan?iRefan safata' ;abVul dunyalgi Swerula he', ra;ad rafalda bugeb co raFdal \orinibgi xwerdon, saluda Tad gebega]diRegi gebega]dula. RobalaRde farpalabi riXarab co xinari bugeb, helda Tohib heb xoda ;oleb mesedil piligi, helda baleb farcul xolor]ogi bugeb, - an.
- felin hanDe, piDa, Swakangi ratilin, - an abunila ebela' wasaRda.
weganila, piDanila anpawgo nartaw.
he' Gow was coGroniSa qwaTiwe waxanila, reTine reTelgi punila heSiye, rejine xugi punila, baRe yaraGgi punila, qwarifarab ?inab Dogi pun, ra;da]e nu[gi biFiRabun, anila walahiRawun. ebelalda hiTinaw nartaS dob xol {abar bicunago, kinabgo Do heSda rafun bujanila.
hanDe wi'anila hew, pabanila, ?wanila ra;dal rafalde. rafalda co gwend bu]anila heS, heniwe `uhun, ber qan?izogo, sordogi borzanila. rohalil ]a\;igi banila, ra;da`an qwaTibe baq baKuleb bujanila, baqalda {adubgo cun, ra;ad rafalde xugi janvanila. ber qan?iRefan me{a' ;abVul duniyalgi Swerun, raFdal \orinibgi xwerdon, ra;dal rafalda saluda Tad gebega]diRe `uhanila heb.
tir?un Tadegi wa]un, boroF fadin Demanila was he'ul gorboda, ;abVul ]a\ilab Robalda tunkuledu], e{ede janvanila xu, ;abVul fodob reZun, Zeferab rap SorodiRabunila, kingo biXazila wasaS Kurab gabur.
- berhana mun didaSa, hanDe dun dur;ana, dida piligi ;e, zolo]Dogi bay, Tad mungogi reja, - yan abunila xoCa.
GoTodaSa bosun piligi ;unila helda heS, zolo]Dogi banila, Tad Diwgogi rejanila.
- duCa ?ib ma'ileb hanDe, diCa ?ib hileb& - yan hiqanila xoCa wasaSda.
- waxe dun dir inSul ulkayalde, - yan abunila wasaS.
borDuneb Doya'ul fadab ri'in baxanila xoCa. ri'anila hel, ri'anila, TerFun baqgi anila, ruJanila, beV;anila, la\Zeferab sordo;anila. hebsafata' na]egi gwanGun anila Rob-rap.
abgo ?ib, falamat abun, Cewe walahanila was, VanbiTarab, balahani, ber Swakaleb awla] bugila, bapu` kunzuleb co Do bugila, Dibgo baquCa fadin hel kan;i biXaleb bugila. ?wanila hel helde Tade bugila mesedil \uli.
- bosili? diCa hab, bosilari?& - an hiqanila wasaS xoda.
- bosanigi, rejeq;iRe wugo mun, bosizonigi raj bu\iRe bugo dur, an abunila xoCa.
bosizonigi, rejeq;uleb, bosanigi raj bu\uleb heb bosungo 'ijin abun, ToGroda \uligi qaRabun, wi'anila hew. ?wanila co /aharalde.
/ahar Swerun galan bugila, kawabi qan rugila, Daniwe `uhine dunyalalda baj gurila. /ahara'ul rafalda co iC batun, heniw
re?Tanila was.
xoCa heSda abunila
- duCa hanDe dun {arda kwanaRe biXay. qwarifarab me{a', harap habe duCa, anpgo mefer begun dobe{un bugonigi, ber qan?iRefan, dun duda Cebe ZeRe bugo, - yan.
biXanila heS xu. Gorp Tenkgi Tamun, qadanib piligi ;un, Tad burtinagi ban, ToGrodaSa ba]un, mesedil \uligi kisinib ;un, piDanila hew, femerab me{a' piDizew xi fadin.
qad fadin, sordo gwanGun biFidal, dob /ahara'ul {alq vaq \inqanila, <axa\aSu]e janvanila, hab ?ib falamat abun. heRdaSagi vaq Diwgo <axa\gi \inqanila. heS Swerun ]arawul;i Tamunila, rohinefan piDizila. roharab me{a', nusgo xi wiTanila, reja-rorxun, /ahar tun qwaTire.
Degi worzizogo watanila heRda hew was. Tunka-fusun wa]inawunila, <axa\aSu]e waxanila.
- mun ?iw, dur rosu-rap, kiSa ?waraw, kinaw xi mun& - an hiqanila <axa\aS.
- didagocin ;alaro dun kiSayali, hadingo zalfade dunyal Swerulew xi wugo dun, an abunila wasaS.
- hab arab sordoya' dunyal hadadin gwanGiya'e fila ?ibali ;ali? duda, mun qwaTiwgi wujanin& - ilan hiqanila <axa\aS.
- he'ul falamat hab bugo, - yan abun, kisiniSa ba]un, mesedil \uli punila heS <axa\aSu]e.
fadamaS bicun baDarulareb, dunyal biDaraldaSa kidago fadamaSul Kezeb faSiyab ropi Kanila <axa\aSul dob \uli TaSa bortarab ru\zago;iya'u].
- kiSa balahungi, hab \uli TaSa bortarab ru\zago;i ?weRabe duCa di]e, guroni, diCa dur beTer qoTun re{ila, - yan abunila <axa\aS. Dindiye hereSi;ilaredu], ebela'ul raF \aram habun, hediRegi hawunila <axa\aS hew.
fodobe beTergi quliRabun, wi'anila was. /ahar tun qwaTiwe ?warab me{a', co \aSiyab harap habunila heS. kiSa bazarabali ;azogo, Cebe Zanila ]a\ab xu.
- dur <a/man;i ?ib, qwara;i ?ib& - an hiqanila xoCa wasaSda.
heSgi bicanila <axa\aSulgun `uha-ba]arab Do.
- rasgi qwari;uge mun, heldaSa bihayab ni`eye ?ib bujuneb. Gob dun Danib xwerdarab \or ;ali? duda& ra;dal <axa\aSul ;abgo yas yigo,
?ibab qoya' qa;ude baq ba[arab fuDa', maKal;un ra]un raxun, rafalda Didergo maKaRul Tomalgi TaSa ra]un, Gob \orinir xwerdola Gol. bi?un hiTinaldaSa bortarab \uli bugo Gob ni`eda batarab \uli.
\or Swerun rugel ]ar]azu` wa{xun wuja mun, Danire dol `uharab me{a', juTun bosun, ;orob ;e duCa bi?un hiTina'ul Tom. 'edon rafaldegi yazun, he' duda harila Tom na]e peyan. kifan haranigi, duCa heb poge, mun he'u] feneKuge. cingi duCa aburab habizogo, duda {aduy yi'inzogo, he'ul xara bujine hezo, - yan abunila xoCa.
rejanila was, cin janvara' xoCa \ori]e ?weRawunila. ]ar]aRda horpow wa{xanila hew. qa;ul fuDalda SurSuriyalda bazun, \oril rafalda ;abgo miKi re?Tanila. TaSa maKaRul Tomalgi ra]un, nur fadal musudul `uhun, ruqun hel \orinire anila.
janvun wa]un, ;orob qaRabunila wasaS bi?un hiTina'ul Tom. 'edon rafaldegi yazun, hiTinay yas hardanila heSda Tom na]e peyan. kifan haranigi, feneKizila hew, balahizila.
Dide-Dider Tomalgi reTun, yorDun anila jiyaygo judiyay yaC. heRda {aduy ak\danila hiTinay
- nuDedaSa yaTa;uley yigo, dun hanDe haniy {uTuley yigo. Dir qayi ;urab GamaSfagi nuDeCa hanibe ?weRabe, - yan.
;abVul xu janviRefan na]ruSungi razun, \oril rafalda Rar fanaSeb marDana'ul GamaSgi ;un, yorDun ]a\ilab Rodoye TerFun anila jiyaygo yaC.
diCa reTel reTinefan, dowe{un wuSayan abunila yasa' wasaSda. haban abiRe ;alareb, gwanGarab co tama/ayab reTelgi reTun, Zanila hey heSda Ceye. na]a yasgi ;un, rejanila was xoda.
- kiye duCa dun yaxuney yigey& - an hiqanila yasa'.
- hab ni`eda Cebe bugeb /ahar biFuli? duda, hab /ahara'ul <axa\aSe peRe yaxuney yigo diCa mun, - an abunila haS.
- heSiye pezogo, duCago kin yaxunarey dun, - an abunila yasa'gi.
wasaS Dindirgogi <axa\aSulgi `uha-ba]arab qiSa bicanila. he'ul bicunago, hel /ahara'ul rafalde ?wanila.
henibe xugi biXan, yaxun yasgun, <axa\aSu]e anila hew. yasalda ber zwarabgo, Rar-RarfanaSeb funila <axa\aSul jiyabgo ber, megeD TurTudanila, cabi cocaRda pabunila, ?ibgo rafi na]e Tamizogo, yas yaxine qaSd habunila heS.
- mun fadaw [eraSe dun yazunaro, qogo son baraw folo]an;un wa]a mun, hebme{a' yazina dun duye, - yan abunila yasa'.
- arab fumru diCa kin na]buSinabuleb& - abunila <axa\aS.
- /ahara'ul rafalda jiqoyalda anvgo naT Gwari;uda bugeb gwend bu]iRabe duCa. heb gwend raVadal bafaral faxiyaRul raFdal veRabun, helda Daniw xwerdani, qogo son baraw folo]anxi;un wa]ina mun, - an abunila yasa'.
- Dir ulkayaldago ratilaro heb gwend raFdal veRabiRefan femeral bafaral faxi, - yan abunila <axa\aS.
- ma hab, - an abun, yasa', kisiniSa ba]un, co hiTinab kwerbaV punila <axa\aSu]e. - habgi bosun, co xi wiTe duCa hab ni`eda Cebe bugeb mafarde. Tohiwe wa[arab me{a', heb Fwafeyan abe duCa heSda, hab mu]go velebin bafaral faxiyaRul.
Tolgo /ahar gwend bu]iRe Tamunila <axa\aS. co xi, kwerbaVgi pun, mafarde wiTanila.
Tohiwe wa[arab me{a', Fwafanila heS kwerbaV - roFaRdaSa, mufruRdaSa - aRargo baTi-baTiyab bajaldaSa, ferfedulago, janvanila bafaral faxi /ahara'ul rafalde. reZanila yasa' hel, vunila gwend.
cingi \inqanila <axa\, jwezila Daniwe `uhine.
- raxe hanire co bi?un [eral roS-'adi, - yan abunila yasa'.
waxun wazanila nusgo son baraw fadaw, qularaw, beraRda kan;i biFularew co xigi e\edinaygo ZuDugi. ruqiRarunila yasa' hel gwandinir qogo son baraw folo]anxi;un [eraw wa]anila, anvila ?ugo son baray yas-fadan;un [eraygi ya]anila.
Tojaw dowe-Gowego balahizogo, janvun wiXan tanila <axa\ gwandiniwe - TuFi fadin, Tinaldegi un, habsafatgi wugila heniw.
'ij bujayan dob /ahara'ul ahluyaldagi abun, wa[un xodegi, na]a yasgi rejinayun, TuriRabunila wasaS ]a\ab xu.
?wanila co /aharalde. baRaralde wi'anila hew, qwarifarab-tarab Do bosiRe. watanila Dindirgo judiyaw waC, [o[orab, maGpa{arab reTelgi reTun, badiSa pergi un, beTerba]iya'e xed bixulew wugila.
ro{anila, qoxaranila cocaRda hel, bicanila cocaRda Dide-Dider `uha-ba]arab i/. reTine reTel bosanila heS waCaSe, rejine xu punila, baRe yaraG bujinabunila, cada] waxanila.
co RamanaldaSan, unago, ?wanila hel co rosu`e. anila hel baRaralde - watanila horpo]ew waCgi, dunyalalda darmangi qosun, qasabxiyaSda Cewe ]aRa];un Zun, han bixulew watanila heSda hew. bosanila heSiyegi qwarifan ?inab Do. cada] hewgi waxun, wi'anila hanDe ;abawgo waC, cada] yasgi yigila heRda. zor biTun, inSul ulkayalde balahun razunel rugila hel.
judiyal waCaRul hanDe Da\da Kanila hiTinaSde{un. «ni` dunyalaldago kin rujunel, inSuda kin riFulel, ruXabaRda kin riFulel, ya ni`go [weRe Kun rugo roqore ?weRefan, ya;uni haw TafinawiRe Kun wugo ni`eCa», - yan gargadanila hel.
horpo]ew waCaS abunila
- ni`eda Cebe ;abqogo naT Gwari;uda bugeb, Danib 'imgi baqwarab co gwend bugo, helda Tade ?olago, ni`eCa waCaSda abun 'ij, raza xuyal TamiReyan. Tamun unago, horpowegi KeRawun, wiTun gwendalde Tade waxina ni`eCa hew, xugi Diwgogi heniwe Daniwe re{un ina, - yan.
jiyawgo waC helda reqanila. Gwendalde Tade ?olago, heSda waCaR abunila
- raza xuyal TamiRin, - ilan.
we;an]ulago, heS abunila
- ber qan?iRefan me{a' ;abVul dunyal Sweruleb dir xugun nuDer xuyal kin rekerulel& - an.
jwarizin, dur xol bekerifagi biFileb batila niDedayan abun, heR ;abaSgo xuyal Tamunila. horpowegi KeRawun, biTun gwendalde Tade waxanila heR hew. Tade ?warab me{a', zwarab maf fadin ]a\ab xugi Zanila, defenaSa Daniwe re{un wasgi anila.
hanDe heSul xu KweRe rortanila judiyal waCal kwer behulago, berRupa TerFun anila xu.
yaxun yasgun, ri'anila hanDe hel. ?wanila inSul /aharalde. sida Daniy yasgi Tamun, Tad ]aravul;igi tun, ri'anila hel inSu]e Tade. co herSida Tad anvgo reqeRabunila, anvgoyalda Tad nusgo ;unila, duda mapi` biFarab xugi duniyalaldago hezeb Do bujun bugin, Robalda Gorp, rapalda Tad, niD ?wezeb, niDeCa ]ir?izeb bajgi {uTizin, ya heb xu biFaraw, ya ;alew, ya rafaraw ?iwnigi insan niDeda watizin abun reqeRabunila.
xugo jwarizin diye, nuDer hiTinaw waC kiwe arawan hiqanila inSuCa.
heR abunila
- ungeyan a\dolel niDgi tun, co kwe/ab, \inqarab nu[a' ana Fow, Toja' wiFizo niDeda, [warawgi ;alaro, wa]arawgi ;alaro, - yan.
emen vaq <a/man;anila, /aharaldago ruq riJun, mafu ;unila, ulkaya'go Zefer banila.
hanDe jiyawgo waCaS doy yas mujur hayiRe Tade FwadiRayunila co qorolay, diye yazayan coyaS, diye yazayan cogiyaS. Goy yasa' ;aRabunila, xadilgi hanalgi baRar habulel xafaRe dun yazunaroyan. Dun yaxunew xi didago ;ala, nuDgo Vodor rujayan.
balahun yijanila hey co qoya' siwul gorduniSan, jiyabgo bergi helde{un buSinabun, ]a\ab xu bugila awla]alda Den-Deduleb. he' Golde kwer Fwafanila - gorda Gorpe bazanila xu. dur beTerhanxi kiw wugewan hiqanila he'.
- gwandiniwe re{un wugeb;i ;alari? duda, - yan abunila xoCa.
- hew Tade wa]iRe sababgo bujunari?an hiqanila he'.
- coyab beTeralda jizgi Gun, ;abqogo naT {ala;uda bugeb kwar re{e duCa dir gorbode, - yan abunila xoCa, - jiziCa dir gabur Kuni, wa]ila diCa Gow Tade.
yasalda aSjob kwar batizila, rapanzwan Dindirgo Galalgi qoTun, puranila he' ;abqogo naT {ala;uda bugeb kwar. coyab beTeralda jizgi ban, anila Gob xode re{un. {a<un Kunila jiziCa xol gabur.
Turanila ]a\ab xu heniSa, ?wanila gwend bugeb bajalde Tade. behanila Danibe kwar, Kunila wasaS Gob, turjanila he', wa]un wazanila Tade was. Tirigo xoda rejanila Gow, borDarab \inZ fadin, ?wanila hel /aharalde.
waCaRda hew wazunew wiFanila, coyaw baqbaKude Turanila, coyaw baqTerFude `utanila, habsafatgi unelgo-unel rugila.
\aSil, <axa\ wo{anila, {alq bertade Dubanila, wasaS yas yaxanila.
helda dir marhagi `ufarab{a!