Маарул кица-биценал
maarul kica-bicenal

А a

Абдалассул гIеч гIадин гьоркьоб ана.

abdalaSul fex fadin horpob ana.

Адан басра вурассда басрияб къо бихьиня.

adan basra wuraSda basriyab qo bi%inya.

Адан божиняреб гIурмуялълъасса цIунаги!

adan bo$inyareb furmuya:aSa `unagi!

Адан кIиго нугьалълъила загIипав вукIинев - вижинягоги, хIонягоги.

adan jigo nuha:ila #afi_aw wujinew - wi$inyagogi, \onyagogi.

Адан чIванеб жо – чIухIи.

adan zwaneb $o - zu\i.

Адамли буде гIурмуялълъулълъ кватIун букIиняреб.

adamli bude furmuya:u: kwaTun bujinyareb.

Адамал ритIдеруде лълъугьарав мекъав чи - рагIад битIиняреб ил.

adamal riTderude :uharaw meqaw xi - rafad biTinyareb il.

Адамассе къимат ролохъ кьоги.

adamaSe qimat rolo] pogi.

Адамассул кошли – гIамал кIодоли, гIакдал кошли – рахь биччангутIи.

adamaSul ko^li - famal jodoli, fakdal ko^li - ra% biXanguTi.

Абде бегьинебани, мунгияли дабго жо бугоан.

abde behinebani, mungiyali dabgo $o bugoan.

Абде дуда адаб буго, обай-обангутIи хханассул иш буго.

abd duda adab bugo, obay-obanguTi {anaSul i^ bugo.

АбдегIан рагIи – дур лагъ, абун ххадуб – мун гьелълъул лагъ.

abdefan rafi - dur lav, abun {adun - mun he:ul lav.

АбчIого тараб рагIи – ххазина буго.

abzogo tarab rafi - {a#ina bugo.

Абундачал гIемер, ячундачал дагь, ячинев чи гьечIей Чала Бариян.

abundaxal femer, yaxundaxal dah, yaxinew xi hezey xala bariyan.

Абундачалълъа ххадуй лълъугьарай хIабалълъ ракьа турарай цо адамалълъул хIабале ккарайила.

abundaxa:a {aduy :uharay \aba: rapa turaray co adama:ul \abale Karayila.

Абунщинай ясги кьенарей, кьомо щинаб рагIиги батиняреб.

abun&inay yasgi penarey, pomo &inab rafigi batinyareb.

Абураб нахъ буссиняро, хъвараб бацIцIиняро.

aburab na] buSinyaro, ]warab ba~inyaro.

Абураб рагIи — реххараб чIор.

aburab rafi - re{arab zor.

Абурай ясалълъа гъунив гIадин кунае.

aburay yasa:a vuniw fadin kunaye.

Абурассе гуро йикIиней, ячарассейин.

aburaSe guro yijiney, yaxaraSeyin.

АбухIанапицца хIама биччачIони, ХIанукацца оц биччаняро.

abu\ana_iCa \ama biXazoni, \anukaCa oc biXanyaro.

Авал гьечIеб аххирги букIиняро, аххир гьечIеб авалги букIиняро.

awal hezeb a{irgi bujinyaro, a{ir hezeb awalgi bujinyaro.

Аварагасул цIцIани парссахъа аде энел рукIун ратларо.

awaragaSul ~ani _arSa]a ade enel rujun ratlaro.

Авлахъалълъа гIи вагIани, эхIаб гъвалицца бел'эли буня.

awla]a:a fi wafani, e\ab vwaliCa bel'eli bunya.

Агъаз гьечIесс черхх чIваня, чехь кошасс рукъ чIваня.

ava# hezeS xer{ zwanya, xe% ko^aS ruq zwanya.

Агьлулун гьечIев чи бел'эрлунги тоги, гьунар гьечIеб чу рокIон чабхъадги онги.

ahlulun hezew xi bel'erlungi togi, hunar hezeb xu rojon xab]adegi ongi.

АгIаги махIаги гьечIого, дахIа бижиняреб (ракги лълъинги гьечIого, тIегь бижиняреб).

afagi ma\agi hezogo, da\a bi$inyareb (rakgi :ingi hezogo Teh bi$inyareb).

Адаб буголи – тарбия буголи.

adab bugoli - tarbiya bugoli.

Адаб гьечIессул адабги ккоги, жаниб гьенарессда рагIиги бицуги.

adab hezeSul adabgi :ogi, $anib henareSda rafigi bicugi.

Адаб гьомер бихьун гуребин, чи вихьунин буде ккенеб.

adab homer bi%un gurebin, xi wi%unin bide Keneb.

Адабазул эбел – калам дагьайила, хьулазул эбел – ссабруйила.

adaba#ul ebel - kalam dahayila, %ula#ul ebel - Sabruyila.

Ад бугеб пихъ бихьун гурони, гъотIол багьа гьаняро.

ad bugeb _i] bi%un guroni, voTol baha hanyaro.

Ад ракIараб чол квелълъ ккодеги гьаде ккенебила.

ad rajarab xol kwe: Kodegi hade Kenebila.

Адаб гуреб буни, буде ккенеб бегинеб.

adab gureb buni, bude Keneb begineb.

Адагьаб цаххбинисса бакIаб гьир гьечIеб.

adahab ca{biniSa bajab hir hezeb.

Адго арав гьоболги лълъикIго кьенеб микьирги.

adgo araw hobolgi :ijgo peneb mipirgi.

Адго ккочIев цIцIогьор гурев.

adgo Kozew ~ohor gurew.

Аде валагьарассе – рахъо, бухъинессе – хъиру.

ade walaharaSe - ra]o, bu]ineSe - ]iru.

Аде гьобол къотIугеги, бухъе нугь къосугеги.

ade hobol qoTugegi, bu]e nuh qosungegi.

Аде къо ккани, къоркъолги бацI лълъугьинеб.

ade qo Kani, qorqolgi ba` :uhineb.

Аде къо ккедегIан кIалалълъ гьури ккенаресс, аде къо ккараб меххалълъ, горбола белэр кконяреб.

ade qo Kedefan jala: huri KenareS, ade qo Karab me{a:, gorbola bel'er Konyareb.

Аде къо щодегIан кIалалълъ гьури ккенаресс, аде къо ккараб меххалълъ горбола белэр кконяреб.

ade qo &odefan jala: huri KenareS, ade qo Karab me{a: gorbola bel'er Konyareb.

Аде лълъин бачIиняреб хIор ххеххгого къенеб.

ade :in bazinyareb \or {e{gogo qeneb.

Аде хъвачIого, ракьалълъасса чияссул хIал хьоняребила.

ade ]wazogo, rapa:aSa xiyaSul \al %onyarebila.

Аде цоги гъедо бегьани, гъокь букIараб боржинеб гIадат.

ade cogi vedo behani, vop bujarab bor$ineb fadat.

Аде цIцIанагIан гIемелинебги ургъел, асса бачахъанагIан дагьлун энебги ургъел.

ade ~anafan femelinebgi urvel, aSa baxa]anafan dahlun enebgi urvel.

Аде чи гьанярила, чараб гьой гьанярила (бунеб ишалълъе ххеххли буейила...).

ade xi hanyarila, xarab hoy hanyarila (buneb i^a:e {e{;i buyeyila...).

АдегIан ругезул хIурмат лълъиццаго цIуниня, хIурмат цIуне гъокьеххун ругезул.

adefan ruge#ul \urmat :iCago `uninya, \urmat `une vope{un ruge#ul.

Алайдухъа гъокье гIарац баниги, чIчIужуялълъ ккочIеб рукъ бечелиняро.

alaydu]a vope farac banigi, Zu$uya: Kozeb ruq bexelinyaro.

АнчIиги хIаналги руня.

anzigi \analgi runya.

АнчIи ругеб гъадие гъоссол бутIа щоняреб.

anzi rugeb vadiye voSol buTa &onyareb.

АнчIил гьоцIцIо хъахIабила.

anzil ho~o ]a\abila.

Ассан бараб рокъи ассан хIонеб.

aSan barab roqi aSan \oneb.

Азарго галул нугь цо галулассан байбихьинеб.

a#argo galul nuh co galulaSan baybi%ineb.

Азаргоясс бураб цоясс биххинеб.

a#argoyaS burab coyaS bi{ineb.

Азарго галул нугь цо галулалун байбихьиня.

a#argo galul nuh co galulalun baybi%inya.

Азарго оц бугев цо релълъмаххалълъе ккаравила.

a#argo oc bugew co re:ma{a:e Karawila.

Аждагьадол рокьи росол бералълъухъ ккарабила.

a$dahadol ropi rosol bera:u] Karabila.

Алазан рагIала бицараб ици гухIилълъ батиня.

ala#an rafala bicarab ici gu\i: batinya.

Алипалълъ би ккумо, биялълъ ти ккумо.

ali_a: bi Kumo, biya: ti Kumo.

Алипалълъ таниги, тиялълъ йосла, тела маарулав, щоня гьарагIав.

ali_a: tanigi, tiya: yosla, tela maarulaw, &onya harafaw.

Аллагь разияб гIурму гуреб, адамал разияб пиша гуреб.

allah ra#iyab furmu gureb, adamal ra#iyab _i^a gureb.

Аллагьасс хъвай цо жо буго, вехьассги хIисаб буде ккелаан.

allahaS ]way co $o bugo, we%aSgi \isab bude Kelaan.

Аллагьасс бегIерараб жо зазила, адамасс бегIерараб гIучIила.

allahaS beferarab $o #a#ila, adamaS beferarab fuzila.

Аллагьассеги хIур рак чIвараб бокьиня.

allahaSegi \ur rak zwarab bopinya.

Аллагьассги хъвала, хъвадебуни.

allahaSgi ]wala, ]wadebuni.

Аллагьассде таваккал тIаме, хIамаги бухьун.

allahaSde tawaKal Tame, \amagi bu%un.

Аниб берценаб, доба ссурукъаб те, доба берценаб, аниб ссурукъаб ккое (россассе эней ясалълъа эбелалълъ).

anib bercenab, doba Suruqab te, doba bercenab, anib Suruqab Koye (roSaSe eney yasa:a ebela:).

Аниссан бохх бегьчIони, боххссан рал'а бегьиняро.

aniSan bo{ behzoni, bo{San ral'a behinyaro.

Анищазул хIур бекьун мискин бечелиняро.

ani&a#ul \ur bepun miskin bexelinyaro.

Анкь бараб гьалалълъер гьагIел эна, гьагIел бараб гьалаллълъер гIурму эна.

anp barab hala:er hafel ena, hafel barab hala:er furmu ena.

Анкьицца гIалалуналълъасса, цо къоялълъ бартилун лълъикI.

anpiCa falaluna:aSa, co qoya: bartilun :ij.

АнцIцIцIол борце, цен къотIе.

an`~ol borce, cen qoTe.

Анщинахъе нугь лълъее битIинеб, бекьанщинахъе хIур лълъее бачIинеб.

an&ina]e nuh :eye biTineb, bepan&ina]e \ur :eye bazineb.

Араб батиняро, тараб щоняро.

arab batinyaro, tarab &onyaro.

Араб те, щвараб ккое.

arab te, &warab Koye.

Араб, хIвараб хIоде те, ххенаб, цIияб аде цIцIай.

arab, \warab \ode te, {enab, `iyab ade ~ay.

Арав вегьугейги, лълъутарав ворчIугейги.

araw wehugeygi, :utaraw worzugeygi.

Аралълъа нелълъецца туманкI рачIчIани, бачIинесселълъ нелълъеда гIарада речIчIинеб.

ara:a ne:eCa tumanj raZani, bazuneSe: ne:eda farada reZineb.

Аралълъа ххадув ххапуги.

ara:a {aduw {a_ugi.

Аралълъа ххадув гIандинев вехь, таралълъа ххадуб гIандинеб бацI.

ara:a {aduw fandinew we%, tara:a {adub fandineb ba`.

Аралълъа ххадуб ракIги хIогийила, гIакълуялълъ къабул буняреб жоялълъаги божугийила.

ara:a {adub rajgi \ogiyila, faqluya: qabul bunyareb $oya:a bo$ugiyila.

Арасс таниги, тарасс кквела.

araS tanigi, taraS Kwela.

Агь таниги - цо хIакъ, кIуркIуна кваниги - цо хIакъ.

ah tanigi - co \aq, jurjuna kwanigi - co \aq.

Агь цIуххуги, цIцIибил коне.

ah `u{ugi, ~ibil kone.

Асса лълъугьа! Дур букIин гьарабани, бикълароан!

BахI, дир букIинги гьамо батларин, дурго гуреблигIагищи гьачIеб?

aSa :uha! dur bujin harabani, biqlaroan!

wa\, dir bujingi hamo batlarin, durgo gureblifagi&i hazeb?

Ассан бараб рокъи ассан хIонеб.

aSan barab roqi aSan \oneb.

Аххир гьечIеб авал букIиняро, хъиси гьечIеб бал букIиняро.

a{ir hezeb awal bujinyaro, ]isi hezeb bal bujinyaro.

АхIмакъ анищаз бечелиня.

a\maq ani&a# bexelinya.

АхIмакъассда гIакълу бугIчIони бичIчIиняреб.

a\maqaSda faqlu bufzoni biZinyareb.

АхIараб бакIалълъе энчIони — я барщанин ккенеб, я хIинкъанин ккенеб.

a\arab baja:e enzoni - ya bar&anin Keneb, ya \inqanan Keneb.

АхIарассул къватIиб, упарассул рукъуб. АхIи басра буги.

a\araSul qwaTib, u_araSul ruqub. a\i basra bugi.

АхIчIого бегьараб гьойде ракьа чухIчIого реххиня, ахIчIого вегьарав гьобол вегьаравго нугьалълъ эна.

a\zogo beharab hoyde rapa xu\zogo re{inya, a\zogo weharaw hobol weharawgo nuha: ena.

АхIун биччаги, ваххчун кунаги.

a\un biXagi, wa{xun kunagi.

Б b

Бавудасса гуребила оц гьанеб, бугьудассайила.

bawudaSa gurebila oc haneb, buhudaSayila.

Багъарураб гIусалълъе дару — бахъи.

bavarurab fusa:e daru - ba]i.

Багъарураб хIатIида хIатI рекIена.

bavarurab \aTida \aT rejena.

Багъарураб квералълъ квасул ногьи къаня.

bavarurab kwera: kwasul nohi qanya.

Багьа гьечIеб гьанал гьагIо лълъикIаб букIиняро.

baha hezeb hanal hafo :ijab bujinyaro.

Багьана батде бигьаяб жо.

bahana batde bihayab $o.

Багьана гьечIого барщарав, мухь кьечIого рекъена.

bahana hezogo bar&araw, mu% pezogo reqena.

БагIараб ккенебилан нихьваб борчIде гурин.

bafarab Kenebilan ni%wab borzde gurin.

Бадиве веццуги, нахъассан какуги.

badiwe weCugi, na]aSan kakugi.

Бакараби раде лълъин щочIей,

Лълъелълъе баде цIцIан щочIей.

bakarabi rade :in &ozey,

:e:e bade ~an &ozey.

Бакаридол къулгьу, къилил бахIарал.

bakaridol qulhu, qilil ba\aral.

Баккудасса ххелчIеб бакъалълъ, нахъа ххелиняро.

baKudaSa {elzeb baqa:, na]a {elinyaro.

Бакъ аги, къо аги, къоабилелълъ ххарж щваги.

baq agi, qo agi, qoabile: {ar$ &wagi.

Бакъ агиян – къулун, къо агиян – ворххун.

baq agiyan qulun, qo agiyan wor{un.

Бакъ баккани – моцIцI вагIинеб, моцIцI баккани - цIцIваби вагIинел.

baq baKani mo~ wafineb, mo~ baKani ~wabi wafinel.

Бакъ баккигин, моцIцI тIерхьде ккена.

baq baKigin, mo~ Ter%de Kena.

Бакъ бокьарал – ракьанда, рокьи ккарал – рагIала.

baq boparal - rapanda, ropi Karal - rafala.

Бакъ бухIинярелълъуб ракь ххелиняреб.

baq bu\inyare:ub rap {elinyareb.

Бакъ гьечIони, моцIцIги гвангъинеб.

baq hezoni, mo~gi gwanvineb.

Бакъ лълъугьиняреб рукъуве тоххтир лълъугьинев.

baq :uhinyareb ruquwe to{tir :uhinew.

Бакъ-моцIцI тIерхьараб меххалълъ, цIцIваби раккинел.

baq-mo~ Ter%arab me{a:, ~wabi raKinel.

Бакъ щинкIинелълъул, рагьдол кIала гIодор чIчIенарел.

baq &injine:ul, rahdol jala fodor Zenarel.

Бакъ щинкIун ххадуб рукъ лълъухьиняреб.

baq &injun {adub ruq :u%unyareb.

Бакъ щоняреб бакIалълъа хIучч цIцIае.

baq &onyareb baja:a \uX ~aye.

Бакъалълъа ххелун букIинебли ххалкъалълъаги гьаня.

baqa:a {elun bujinebli {alqa:agi hanya.

Бакъараб гьой гIадинан кунинелълъул хъантIуги.

baqarab hoy fadinan kunane:ul ]anTugi.

Бакъараб гьойцца гьуссун бацI кконяро.

baqarab hoyCa huSun ba` Konyaro.

Бакъараб гIанкIода микьилълъ муч бихьинебила.

baqarab fanjoda mipi: mux bi%inebila.

Бакъукь ххелун букIинебли лълъидаго гьанеб.

baqup {elin bujinebli :idago haneb.

Бакъараб хъумур гIадав, хъантIараб гьой гIадинав.

baqarab ]umur fadaw, ]anTarab hoy fadinaw.

Бакълухъа оц босе, Аргъванисса куй босе.

baqlu]a oc bose, arvwaniSa kuy bose.

Бакъуцца бухIун ххадуб лълъалан хIур бачIиняро.

baquCa bu\un {adub :alan \ur bazinyaro.

Балагь букIиня бегьарабги бачарабги.

balah bujinya beharabgi bazarabgi.

Балагь бегьлалълъер гьудул реххун тоги.

balah behla:er hudul re{un togi.

Балагьана, батана. Букарана, хъассана.

balahana, batan. bukarana, ]aSana.

Балго рахь босани, атун къелиня.

balgo ra% bosani, atun qelinya.

Балгояб атIиялълъасса, атараб гьоэр бокьла.

balgoyab aTiya:aSa, atarab hoer bopla.

Балда нахъа хIалихьат, тIабкIила нахъа багьадур.

balda na]a \ali%at, Tabjila na]a bahadur.

Бараб ахIулълъги ахIараб болълъгийила бихьинчи гьанев.

barab a\u:gi a\arab bo:giyila bi%inxi hanew.

Баркат гьуни, цоги гIемераб, гьечIони, нусгоги дагьаб.

barkat huni, cogi femerab, hezoni, nusgogi dahab.

Бараххщарассул боцIцIи саххаватасс кунинеб.

baea{&araSul bo~i sa{awataS kunineb.

Бараххщарассул къай къавол гьойцца кунинебила.

bara{&araSul qay qawol hoyCa kuninebila.

Бараххщарассул – чияе, чехь квешассул – жендего.

bara{&araSul - xiyaye, xe% kwe^aSul - $endego.

Баргъичал рокьла – мун вокьларо, кьураб жо босла – мун восларо.

barvixal ropla - mun woplaro, purab $o bosla - mun woslaro.

Баркала гьечIеб кечI – кири гьечIеб лаила.

barkala hezeb kez - kiri hezeb laila.

Баркат гьечIеб боцIцIудассаги цIунаги, гьоэли гьечIеб ригьнадассаги цIунаги.

barkat hezeb bo~udaSagi `unagi, hoeli hezeb rihnadaSagi `unagi.

Баркат гьечIеб боцIцIулассан баркат бахъиняреб.

barkat hezeb bo~ulaSan barkat ba]inyareb.

Баркиялълъеги зигараялълъеги кватIи букIиняребила.

barkiya:egi #igaraya:egi kwaTi bujinyarebila.

Бартигун хIур чIчIикIи лълъикI, хIамагин кIалцIи кондегIан.

bartigun \ur Ziji :ij, \amagin jal`i kondefan.

Басрияб гурдила цIияб къвал гъуни, къоролалълъе гьебги гьойдол буго.

basriyab gurdila `iyab qwal vuni, qorola:e hebgi hoydol bugo.

Басрияб наккдалълъа цIияб бугIа бахъуги.

basriyab naKda:a `iyab bufa bu]ugi.

Басрияб агIел тIамун гъоркь.

basriyab afel Tamun vorp.

Басрияй цIулалълъул цIияб гъалдибер. ЦIияй бахIаралълъул хIерав бахIарав.

basriyay `ula:ul `iyab valdiber. `iyay ba\ara:ul \eraw ba\araw.

Бархъалиссесс хъабида гIоркь бокьаралълъуб гъена.

bar]aliSeS ]abida forp bopara:ub vena.

Барщараб пихъалълъе дару — кунай.

bar&arab _i]a:e daru - kunay.

Барщарассе кьей гьечIеб, кьижарассе тей гьечIеб. (Гьузарассе кьенаро — кьижарассе тенаро).

bar&araSe pey hezeb, pi$araSe tey hezeb. (hu#araSe penaro - pi$araSe tenaro).

Барщарассе кьенаро, кьижарассе тенаро.

bar&araSe penaro, pi$araSe tenaro.

Барщидал кончIеб гIеч гIодобе бортон туриня.

bar&idal konzeb fex fodobe borton turinya.

Бассарун квералълъасса кунан эбел белгьана. Ххонон гьибиялълъасса гьанщун гьимал белгьана.

baSarun kwera:aSa kunan ebel belhana. {onon hibiya:aSa han&un himal belhana.

Батараб буе, бураб коне.

batarab buye, burab kone.

Батаралълъуб батараб буе.

batara:ub batarab buye.

Баххилав чияссулгин гьудули буни, бищун дой къварагIараб бакIалълъа живго гIодов чIчIена.

ba{ilaw xiyaSulgin huduli buni, bi&un doy qwarafarab baja:a $iwgo fodow Zena.

Бахъараб бералълъа хъат чIвамо щибулеб.

ba]arab bera:a ]at zwamo &ibuleb.

Бахъиняреб бакIалълъе туманкI кьвагьуги.

ba]inyareb baja:e tumanj pwahugi.

Бахъиняреб ццин букIиняреб, хIоняреб ракI букIиняреб.

ba]inyareb Cin bujinyareb, \onyareb raj bujinyareb.

Бахьиняб надаласса гьорко богIол цIенаро. Ххалатаб гарбиласса къвал ххирил бахъиняро.

ba%inyab nadalaSa horko bofol `enaro. {alatab garbilaSa qwal {iril ba]inyaro.

БахIарав чи рогIокълугеги хIерав чи беццугеги.

ba\araw xi rofoqlugegi \eraw xi beCugegi.

БахIарго хIелугеги, хIелун мискIилугеги.

ba\argo \erugegi, \erun misjilugegi.

БахIарчи рагъла хIоня, хIалихьат бусала хIоня.

ba\arxi ravla \onya, \ali%at busala \onya.

БахIарчияссул къай буго чучаб бутI гIадаб жо.

ba\arxiyaSul qay bugo xuxab buT fadab $o.

БахIарчияссул кIиго рочен буго, цоябниги чучани чили хIонеб.

ba\arxiyaSul jigo roxen bugo, coyabnigi xuxani xili \oneb.

БахIарчияссдасса хIинкъуги, хIалихьатав гьудулассдасса цIуне.

ba\arxiyaSdaSa \inqugi, \ali%ataw hudulaSdaSa `une.

Бацде кIваняреб кавуги рагьуги, бичде кIваняреб гарацIцIги баги.

bacde jwanyareb kawugi rahugi, bixde jwanyareb gara~gi bagi.

БацI бихьараб хIама хIохьокьаги хIинкъинеб.

ba` bi%arab \ama \o%opagi \inqineb.

БацI унтуе кьижинеб, кьалуе борчIинеб.

ba` untuye pi$ineb, paluye borzineb.

БацI хIинкъде хIамицца гIундул кIорокIинел.

ba` \inqde \amiCa fundul jorojinel.

БацIги циги багъана, царацца би чIчIикIана.

ba`gi cigi bavana, caraCa bi Zijana.

БацIгин багъун, чахъу белгьиняро, чугин дурун, хIама белгьиняро.

ba`gin bavun, xa]u belhinyaro, xugin durun, \ama belhinyaro.

БацIикьа хIинкъарасс гIи буняро.

ba`ipa \inqaraS fi bunyaro.

БацIил бел'эр тарщида чIчIинтIе.

ba`il bel'er tar&ida ZinTe.

БацIилгин гьудулиги те, гьойдолгин маххссароги те.

ba`ilgin huduligi te, hoydolgin ma{Saragi te.

БацIицца гурони цIцIе чIваняро, цIцIецца гурони бул'ур буняро.

ba`iCa guroni ~e zwanyaro, ~eCa guroni bul'ur binyaro.

БацIицца бураб гьойцца коня.

ba`iCa burab hoyCa konya.

БацIицца кIал чIвараб жо бацIие те.

ba`iCa jal zwarab $o ba`iye te.

БацIицца цIцIедое гIадин багьана буги.

ba`iCa ~edoye fadin bahana bugi.

Бачаялълъ чудук гIадин чи бегьларо.

baxaya: xuduk fadin xi behlaro.

БачIинеб, бачIиняреб гьаняреб гIурус, бегьчIого букIиняреб ххасел.

bazineb, bazinyareb hanyareb fueus, behzogo bujunyareb {asel.

Бегьлилан къо бегьиняро, ккелилан зияде ккенаро.

behlilan qo behinyaro, Kelilan #iyade Kenaro.

Бегьиняго лълъар кквечIони, лълъутун энаго рачIчI щоняро.

behinyago :ar Kwezoni, :utun enago raZ &onyaro.

БачIинебги борце, энебги борце.

bazinebgi borce, enebgi borce.

Бащали бунагIан, гьоэли цIцIицIкIинеб.

ba&ali bunafan, hoeli ~iJineb.

Бащдаб бугIа бичун данде жо босе.

ba&dab bufa bixun dande $o bose.

Бегараб бакъун хIвараб, бахъараб гIорцIцIун хIвараб. КIалдибе борта, багIар гIеч.

begarab baqun \warab, ba]arab for~un \warab. jaldibe borta, bafar fex.

Бегараб бацI бакъараб, бахъараб бацI гIорцIцIараб.

begarab ba` baqarab, ba]arab ba` for~arab.

Бегун кьаралиняро, кьижун бечелиняро.

begun paralinyaro, pi$un bexelinyaro.

Бегун хIвараб гъалбацIалълъасса бахъун хIвараб гьой лълъикI.

begun \warab valba`a:aSa ba]un \warab hoy :ij.

Бекани бохх я ххалалинеб, я къокълинеб.

bekani bo{ ya {alalineb, ya qoqlineb.

Беканиги кьенарев чияссулгин хIоно чIваги.

bekanigi penarew xiyaSulgin \ono zwagi.

Бекарасс кваххи кье, кварасс гIакIа кье.

bekaraS kwa{i pe, kwaraS faka pe.

Бекарассда гурони боххдол унти гьаняро, бихьарассда гурони гIосол хIара гьаняро.

bekaraSda guroni bo{dol unti hanyaro, bi%araSda guroni fosol \ara hanyaro.

Бекьарассе бекьараб ракьалълъассан буссиня.

beparaSe beparab rapa:aSan buSinya.

БекьчIесс хIур бециняро.

bepzeS \ur becinyaro.

БекIкIинеб хIецIохъги валагьуги, бичIинеб цIулахъги валагьуги.

beJineb \e`o]gi walahugi, bizineb `ula]gi walahugi.

Бер гIункIкIрукьалълъ бацIцIе.

ber funJrupa: ba~e.

Бер хъантIуги, боцIцIудасса чIухIуги.

ber ]anTugi, bo~udaSa zu\ugi.

Беразда гуреб канцIа бихьинеб, рокIедайин.

bera#da gureb kan`a bi%ineb, rojedayin.

Беразда квер гьураб меххалълъ буялълъасса, михъазда квер гьураб меххалълъ буй лълъикIаб.

bera#da kwer hurab me{a: biya:aSa, mi]a#da kwer hurab me{a: buy :ijab.

Беразе макьо ххирияб, рокьуе ссвади ххирияб.

bera#e mapo {iriyab, ropuye Swadi {iriyab.

Бералълъа бихьараб битIараб, гIенда рагIараб гьересси.

bera:a bi%arab biTarab, fenda rafarab hereSi.

Бералълъа бихьараб гIадаб даран букIиняро.

bera:a bi%arab fadab daran bujinyaro.

Белгьараб хьечIого къуралълъе лълъин щоняро.

belharab %ezogo qura:e :in &onyaro.

Белгьарассул ярагъ магIида букIаго, къурассул ярагь чвархъинеб.

belharaSul yarav mafida bujago, quraSul yarav xwar]ineb.

Белгьунгеги, къогеги, къаццандинел чIчIогеги.

belhungegi, qogegi, qaCandinel Zogegi.

Берценаб кIалзуе кIиго бутIа бараб.

bercenab jal#uye jigo buTa barab.

Берценаб бихъиналълъасса ссурукъаб бокъи лълъикIаб.

bercenab bi]ina:aSa Suruqab boqi :ijab.

Берценаб рагIоцца боркIадаб меэр охъ буня.

bercenab rafoCa borjadab meer o] bunya.

Берценаб рагIоцца маххул каву рагьиня.

bercenab rafoCa ma{ul kawu rahinya.

Берценавги ссуриня, ссанагIали гьечIони, ссураралги рокьиня, рокьул дангъва бугони.

bercenawgi Surinya, Sanafali hezoni, Suraralgi ropinya, ropul danvwa bugoni.

Бел'эр беклалълъер къае.

bel'er bekla:er qaye.

Бел'эр бичун, чед босуги.

bel'er bixun, xed bosugi.

Бел'эр бокьани, гьа, хIатIал!

bel'er bopani, ha, \aTal!

Бел'эр бугони угъур каминяро, ажу бугони рохьен каминяро.

bel'er bugoni uvur kaminyaro, a$u bugoni ro%en kaminyaro.

Бел'эр квачан хьихье, чехь бакъун хьихье.

bel'er kwaxan %i%e, xe% baqun %i%e.

Бел'эр рогьоле батинеб бакIалълъа гье.

bel'er rohole batineb baja:a he.

Болола гьеде тажалълъасса гъокь гьеде бакI лълъикIаб.

bolola hede ta$a:aSa vop hede baj :ijab.

Бололассан окIкIчIеб лълъин, аххалассан окIкIиняро.

bololaSan oJzeb :in, a{alaSan oJinyaro.

Белегьанчияссул чехь унтчIони, чиял могъ унтиняро.

belehanxiyaSul xe% untzoni, xiyal mov untinyaro.

Белегьанчи хIвадилан гIакдае чуриги кьумо, чIаго ххутIадилан оцое накку баги.

belehanxi \wadilan fakdaye xurigi pumo, zago {uTadilan ocoye naKu bagi.

Беццав чиясс нугь малълъун, нугьла витIун ккеларо.

beCaw xiyaS nuh ma:un, nuhla wiTun Kelaro.

Бечедассул рукъуб къойил бахIарал.

bexedaSul ruqub qoyil ba\aral.

Бечели хIоня, маххщел хIоняро.

bexeli \onya, ma{&el \onyaro.

Бидаяб чу гIадин вукIа, чалияб куй гIадин вукIа.

bidayab xu fadin wuja, xaliyab kuy fadin wuja.

Бидол чIорто — чIчIегIераб жо.

bidol zorto - Zeferab $o.

Бидулассул гьой кьарияб, гьердихъанассул къвачIа кIудаб.

bidulaSul hoy pariyab, herdi]anaSul qwaza judab.

Бикъарав вакъиня, вагъарав къена.

biqaraw waqinya, wavaraw qena.

Бикъла — вакъла.

biqla - waqla.

Бикъиня — вакъиня, вакъиня — бикъиня.

biqinya - waqinya, waqinya - biqinya.

Бикъуги — хIинкъуги, гьересси бицуги — нучуги.

biqugi - \inqugi, hereSi bicugi - nuxugi.

Бил'араб жо хIатIацца балагьуги, болоцца балагье. Гьересси бицуги, дой ххайирабгIаги.

bil'arab $o \aTaCa balahugi, boloCa balahe. hereSi bicugi, doy {ayirabfagi.

Бихъарасс бокъе къохьол зоб, (хъабарча) тIурасс бацIцIе квасул кун.

bi]araS boqe qo%ol #ob, (]abarxa) TuraS ba~e kwasul kun.

Бихьа-бихьараб бицде гуребила рохьобе хIама энеб.

bi%a-bi%arab bicde gurebila ro%obe \ama eneb.

Бихьарассда гурони, балагьалълъул кьогIли гьаняро.

bi%araSda guroni, balaha:ul pofli hanyaro.

Бихьарассда рагIарасс бицуги.

bi%araSda rafaraS bicugi.

Бихьарассул рагIи рагIарасс гьересси буги.

bi%araSul rafi rafaraS hereSi bugi.

Бихьде — хIан, хIанчIде — муч.

bi%de - \an, \anzde - mux.

Бихьинярин цIцIогьги буги, рагIинярин рагIиги бицуги.

bi%inyaran ~ohgi bugi, rafinyarin rafigi bicugi.

БихьунгутIи гурони, хIуккунгутIи гьечIеб.

bi%unguTi guroni, \uKunguTi hezeb.

БитIараб бицде бокьани гьитIиняссда гьикъе.

buTarab bicde bopani hiTinyaSda hiqe.

БитIараб бицде ккена, бицараб ккоде ккена.

biTarab bicde Kena, bicarab Kode Kena.

БитIараб жо лълъецца гъанкъиняро, цIецца бухIиняро.

biTarab $o :eCa vanqinyaro, `eCa bu\inyaro.

БитIараб налицца борце, тIекъаб къалмиде реххе.

biTarab naliCa borce, Teqab qalmide re{e.

БитIун ккараб - рокьи, мекъиссала ккараб - кьал.

biTun Karab - ropi, meqiSala Karab - pal.

БитIун ккани - рокьи, мекъиссала ккани - кьал, кьучIчI гьечIеб жо берзул балагьи буго.

biTun Kani - ropi, meqiSala Kani - pal, puZ hezeb $o ber#ul balahi bugo.

БитIун кIалгьай бурав кIодолиялълъе щоня.

biTun jalhay buraw jodoliya:e &onya.

БицанагIан рагIи гIемелиня, бохъанагIан ракь гIемелиня.

bicanafan rafi femelinya, bo]anafan rap femelinya.

Бицани бабалабги, бицани дадалабги.

bicani babalabgi, bicani dadalabgi.

Бица-бицарассда ххадув волълъонги.

bica-bicaraSda {aduw wo:ongi.

БицанагIан - рагIи, бохъанагIан - ракь.

bicanafan - rafi, bo]anafan - rap.

Бицанщинаб рагIиги букIиняро, хIамагIанаб бацIги букIиняро.

bican&inab rafigi bujinyaro, \amafanab ba`gi bujinyaro.

Бицараб рагIи кIочарассда, бицараб чиги кIочоня.

bicarab rafi joxaraSda, bicarab xigi joxonya.

Бицун мекъав гьаня, волълъон рекъав гьаня.

bicun meqaw hanya, wo:on reqaw hanya.

Бицде вортуги, буде ворта.

bicde wortugi, bude worta.

Бицун бахъиняреб чIамучIаб ххабар, чIаран бахъиняреб рачIчI ххалатаб хIур.

bicun ba]inyareb zamuzab {abar, zaran ba]inyareb raZ {alatab \ur.

Бицуги рагIи аде чи вегьунгин къотIде тенеб.

bicugi rafi ade xi wehungin qoTde teneb.

Бицинеб меххалълъ гьоцIцIо, гьекъенеб меххалълъ загьру.

bicineb me{a: ho~o, heqeneb me{a: #ahru.

Бицухъе букIинеб - гъаримаб рагIи, абухъе букIинеб - хIатIал гьечIеб кечI.

bicuneb bujineb - varimab rafi, abu]e bujineb - \aTal hezeb kez.

Бичараб жо - бортараб жо.

bixarab $o - bortarab $o.

Босараб жо - батараб жо.

bosarab $o - batarab $o.

Бичинеб жоялълъа ад ратIал гьанал чIвани, томен окIаб щоня.

bixineb $oya:a ad raTal hanal zwani, tomen ojab &onya.

Бичун нугь босуги, боцIцIи кьомо кьал босуги.

bixun nuh bosugi, bo~i pomo pal bosugi.

Бищун гьоэнаб жо - макьо.

bi&un hoenab $o - mapo.

Бищун рахIатаб мехх буго дида бахIриги, бахIриялълъа дунги рихьчIеб мехх.

bi&un ra\atab me{ bugo dida ba\rigi, ba\riya:a dungi ri%zeb me{.

Бищун ххалатаб жо - мацIцI.

bi&un {alatab $o - ma~.

Бищун чIухIараб жо - хIелеко.

bi&un zu\arab $o - \eleko.

Бищунго къабихIаб жо - живго женццаго вецци, бищунго къадараб жо - жендего бокьиняреб буй.

bi&ungo qabi\ab $o - $iwgo $enCago weCi, bi&ungo qadarab $o - $endego bopinyareb buy.

Богол рагI - ризаб жо.

bogol raf - ri#ab $o.

Богин вагъарав ххеххго къена.

bogin wavaraw {e{go qena.

БогIол мугьгIан цоязе рокьани, гьолол мугьгIан цоязеги рокьиня.

bofol muhfan coya#e ropani, holol muhfan coya#egi ropinya.

БогIол рокьи букIинеб.

bofol ropi bujineb.

Бода гьоркьоб он биххани белегьанчияссе укъбал каминя.

boda horpob on bi{ani belehanxiyaSe uqbal kaminya.

Божарав чи вугилан рокIелълъ бугеб бицуги.

bo$araw xi wugilan roje: bugeb bicugi.

Божаравги хIваги, щакдараравги хIваги.

bo$arawgi \wagi, &akdararawgi \wagi.

Божи бугеб маардайила хIамил гIундул ххутIарал.

bo$i bugeb maardayila \amil fundul {uTaral.

Божуда рекIкI буги, гьерссиде реччеб тIоги.

bo$uda reJ bugi, herSide reXeb Togi.

Бокьа-бокьараб бунила хIамил гIундул ххалалурал.

bopa-boparab bunila \amil fundul {alalural.

Бокьани ццебе къотIун белълъенебила дунял, бокьани ххадуб цIцIамо бачIинебила.

bopani Cebe qoTun be:unebila dunyal, bopani {adub ~amo bazinebila.

Бокьанщинаб лълъеейила щвараб, мурадалълъе щомо, щивила хIварав.

bopan&inab :eyeyila &warab, murada:e &omo, &iwila \waraw.

Бокьараб гурони, рагIиняребила.

boparab guroni, raginyarebila.

Бокьараб кьуру биххде кIванебила рагIола.

boparab puru bi{de jwanebila rafola.

Бокьараб щвечIони, щваралълъа ракI рази буе.

boparab &wezoni, &wara:a raj ra#i buye.

Бокьарабщинаб буни, бокьиняребщинаб аде бачIинеб.

boparab&inab buni, bopinyareb&inab ade bazineb.

Бокьарасс гьетIун бице, бокьарасс битIун бице, бицинебни битIараб бице.

boparaS heTun bice, boparaS biTun bice, bicinebni biTarab bice.

Бокьдеяли гIемер жо бокьиня, гIархъиги гьаде ккена.

bopdeyali femer $o bopinya, far]igi hade Kena.

Бокьоб гIачIар гIадинан, гIергIединев вукIинев, ГIиялълъ цIцIелжо кинигин, ээдинев вукIинев.

bopob fazar fadinan, ferfedinew wujinew, fiya: ~el$o kinigin, eedinew wujinew.

Бокьобе гьечIеб гIи къватIибе бачIиняреб.

bopobe hezeb fi qwaTibe bazinyareb.

Бокьор гьунарел оцал гIадин руго.

bopor hunarel ocal fadin rugo.

Бокьосса къватIиве вачIун, къориниве лълъугьунги.

bopoSa qwaTiwe wazun, qoroniwe :uhungi.

Бокьиняреб жо рагIиняро.

bopinyareb $o rafinyaro.

Бокьиняреб жоялълъе инсан гIинкъавги вукIиневила, беццавги вукIиневила.

bopinyareb $oya:e insan finqawgi wujinewila, beCawgi wujinewila.

Бокьинярого бунеб хIалтIи гIазабила, бокьун бунеб хIалтIи роххелила.

bopinyarogo buneb \alTi fa#abila, bopun buneb \alTi ro{elila.

Бокьун гурони кьеде ккогеги, кьураб гурони босде ккогеги.

bopun guroni pede Kogegi, purab guroni bosde Kogegi.

Бокьунщи хIамида хIучч бахъинеб (гьучч бахъинеб).

bopun&i \amida \uX ba]ineb (huX ba]ineb).

Болгьо боркIалуна, нугь рикIкIалуна.

bolho borjaluna, nuh riJaluna.

Болгьонид хIур кванан, хIамил гIулдул чухIун (чIчIахъадерил).

bolhonid \ur kwanan, \amil fuldul xu\un (Za]aderil).

Боржалида ххабар кьара буги.

bor$alida {abar para bugi.

Бортаян гьойда абун, гьаян гIанкIкIида абун.

bortayan hoyda abun, hayan fanJida abun.

Бортон араб нусалълъасса нахъе ххутIараб гьел лълъикIаб.

borton arab nusa:aSa na]e {uTarab hel :ijab.

Бортон энеб генола гибигун энеб гIеч рачIчIараб.

borton eneb genola gibigun eneb fex raZarab.

БоркIадаб маарде гьури ккенаро, берценай ясалълъе рагIи хоняро.

borjadab maarde huri Kenaro, bercenay yasa:e rafi [onyaro.

БоркIадаб ассан биччае, охъаб гъокьан биччае.

borjadab aSan biXaye, o]ab vopan biXaye.

Борхьил аждагьа буги.

bor%il a$daha bugi.

Борхьил бел'эр аждагьа лълъугьиналълъе чIчIинтIе.

bor%il bel'er a$daha :uhina:e ZinTe.

Босен тамагьаб тIаминеб буго, вегде къванкIараб букIлин ккена.

bosen tamahab Tamineb bugo, wegde qwanjarab bujlin Kena.

Босен цIилуни, ракI цIилиня.

bosen `iluni, raj `ilinya.

Бохх бекараб цIцIеде рицIцIил гъветI бегараб.

bo{ bekarab ~ede ri~il vweT begarab.

Бохъ валагье, чохъ валагье. БоцIцIи бахIарчияссда хIитIикь букIинеб.

bo] walahe, xo] walahe. bo~i ba\arxiyaSda \iTip bujineb.

БоцIцIи къварагIиня гьабго къоялълъ, хIвараб къоялълъги гIураб къоялълъги, гьобол вегьараб къоялълъги.

bo~i qwarafunya habgo qoya:, \warab qoya:gi furab qoya:gi, hobol weharab qoya:gi.

БоцIцIудасса чIухIуги, чиял гьомер бухIуги.

bo~udaSa zu\ugi, xiyal homer bu\ugi.

БоцIцIул квешли - хIалакъли, хIамил квешли - гIен дали.

bo~ul kwe^li - \alaqli, \amil kwe^li - fen dali.

БоцIцIул хьон рагIийила, гIакдал рахь руссунила.

bo~ul %on rafiyila, fakdal ra% ruSunila.

БоцIцIул хIисаб цIцIаги, хIара босе.

bo~ul \isab ~agi, \ara bose.

БоцIцIухъ гIурму бичуги, чодохъ намус бичуги.

bo~u] furmu bixugi, xodo] namus bixugi.

Бугеб бикъун чIчIарассда квешаб къо чIчIаги.

bugeb biqun ZaraSda kwe^ab qo Zagi.

Бугеб гурони, кьеде ккенаро, кьураб гурони конде ккенаро.

bugeb guroni, pede Kenaro, purab guroni konde Kenaro.

Бугелълъа ракI рази буе, гьечIелълъе хьулхьудаги.

buge:a raj ra#i buye, heze:e %ul%udagi.

Бугесс боцIцIи, гьечIесс налгьийила гьималазе ирсалълъе тенеб жо.

bugeS bo~i, hezeS nalhiyila himala#e irsa:e teneb $o.

Бугъие бугъа каминяро.

buviye buva kaminyaro.

Бугъил лълъаралълъасса цIуне, чол малалълъасса цIуне, квешаб, чияссдасса кинабго рахъалълъ цIуне.

buvil :ara:aSa `une, xol mala:aSa `une, kwe^ab, xiyaSdaSa kinabgo ra]a: `une.

Бугъил ракI гьураб, эхI бараб бече.

buvil raj hurab, e\ barab bexe.

БугIа хIурулълъ бекье, ролълъ хIарччулълъ бекье.

bufa \uru: bepe, ro: \arXu: bepe.

Буде бокьани, кIваняребги гьаняребги жо букIиняро.

bude bopani, jwanyarebgi hanyarebgi $o bujinyaro.

Буде жо вагIарасс как баня, конде жо вагIарасс кIал кконя.

bude $o wafaraS kak banya, konde $o wafaraS jal Konya.

Буде Карим - кунаде ГIаща.

bude karim - kunade fa&a.

Буде гьарассе квасул дунял, конде гьарассе нагьул дунял.

bude haraSe kwasul dunyal, konde haraSe nahul dunyal.

БукIараб квеш, ккараб лълъикI.

bujarab kwe^, Karab :ij.

БукIаралълъасса бугеб лълъикI.

bujara:aSa bugeb :ij.

БукIиняреб чIанкIда кIиго чIаву бадинеб (гьерекIдерил).

bujinyareb zanjda jigo zawu badineb (herejderil).

Бурулълъ чIагIаги чIвавулълъ квасги квешав россассда бихьуги.

buru: zafagi zwawu: kwasgi kwe^aw roSaSda bi%ugi.

Буняго кончIони, коняго ххутIиня.

bunyago konzoni, konyago {uTinya.

Бунеб жо чиял лълъикIаб, чияда рокъонгутIде мун лълъикIав.

buneb $o xiyal :ijab, xiyada roqonguTde mun :ijaw.

Бунелълъул гIархъи гьечIев, абуралълъул рухIел гьечIев.

bune:ul far]i hezew, abura:ul ru\el hezew.

Бумо-бунила гьидалълъессул гъвала лълъугьараб.

bumo-bunila hida:eSul vwala :uharab.

Бумо куцараб квер, комо куцараб чехь.

bumo kucarab kwer, komo kucarab xe%.

Буни букIинеб жо буго кеп. КIваричIеб буни, кIваричIеб лълъугьиня.

buni bujineb $o bugo ke_. jwarizeb buni, jwarizeb :uhinya.

Бумо щиналълъе бухIун лълъин щвана.

bumo &ina:e bu\un :in &wana.

Бураб куние чи каминяро.

burab kuniye xi kaminyaro.

Бурасс какинеб, кварасс беццинеб.

buraS kakineb, kwaraS beCineb.

Бурассе буде цо къоги - нусго сон, нусго сонги — цо къо.

buraSe bude co qogi - nucgo son, nusgo songi - co qo.

Бурассе бураб батиня, бучIессе бучIеб батиняро.

buraSe burab batinya, buzeSe buzeb batinyaro.

Будухъе букIинеб жо буго дунял.

budu]e bujineb $o bugo dunyal.

БухIараб кьечIони, бокьараб щоняро.

bu\arab pezoni, boparab &onyaro.

БухIаралълъуссайила къехь тIунеб.

bu\ara:uSayila qe% Tuneb.

БухIарасс гурони хIал буларо, унтарасс гурони агь абларо.

bu\araS guroni \al bularo, untaraS guroni ah ablaro.

БухIлаго конги, кондежоялълъаги пударуги.

bu\lago kongi, konde$oya:egi _udarugi.

БуцIцIа кIал! БуцIцIчIони борта, зур!

bu~a jal! bu~zoni borta #ur!

БучIеб жоялълъул цIцIар рагIларо.

buzeb $oya:ul ~ar raflaro.

БучIессе гьечIилан мигъилълъ хIинчIчIги ахIдиня.

buzeSe hezilan mivi: \inZgi a\dinya.

БучIони, жо букIиняро, бекьчIони, хIур букIиняро.

buzoni, $o bujinyaro, bepzoni, \ur bujinyaro.

В w

Вагъинев ккое чи.

wavinew Koye xi.

Вай дур кIалзул бахьили! Вай дур махьил чIчIегIели!

way dur jal#ul ba%ili! way dur ma%il Zefeli!

Вай нежер бахIарай, нежер бахIарай,

ЧаххтIида гурони гъалги бихьчIей.

Вай нежер бахIарай, нежер бахIарай,

Гурдида гурони черххги бихьчIей.

way ne$er ba\aray, ne$er ba\aray,

xa{Tida guroni valgi bi%zey.

way ne$er ba\aray, ne$er ba\aray,

gurdida guroni xer{gi bi%zey.

ВакъанагIан бикъиня, гIорцIцIанагIан хъантIиня

Вакъанани гIодун, гIорцIцIани кьурдун,

Адамассул гIамал – манзил къокъаб жо,

Буголи баккарун, гьечIоли баххчун,

Чангиясс хIуккучIеб байтулман боцIцIи.

waqanafan biqinya, for~anafan ]anTinya

waqanani fodun, for~ani purdun,

fadamaSul famal - man#il qoqab $o,

bugo;i baKarun, hezo;i ba{xun,

xangiyaS \e%ezeb baytulman bo~i.

Вакъани къадияссги бикъинеб.

waqani qadiyaSgi biqineb.

Вакъарав вехьассда гирун бачIинеб гьорчо чедилан ккенебила.

waqaraw we%aSda girun bazineb horxo xedilan Kenebila.

Вакъарав эмен кондежо будеги виччаги, квачарав цIа бакдеги виччаги.

waqaraw ewen konde$o budegi wiXagi, kwaxaraw `a bakdegi wiXagi.

Вакъарав къулун гьанев, гIорцIцIарав ворххун гьанев.

waqaraw qulun hanew, for~araw wor{un hanew.

Вакъаравги валагьун муъминчи кунинярев.

waqarawgi walahun mu'minxi kuninyarew.

Вакъарассда ккенебила жив киданиги гIорцIцIинярилан, гIорцIцIарассда ккенебила жив киданиги вакъинярилан.

waqaraSda Kenebila $iw kidanigi for~inyarilan, for~araSda Kenebila $iw kidanigi waqinyarilan.

Вакъарассе къо гьагIелгIан ххалатаб.

waqaraSe qo hafelfan {alatab.

Вакъарассе мочол чедги гьоэнаб, къучурассе хIорил лълъинги тIагIамаб.

waqaraSe moxol xedgi hoenab, quxuraSe \oril :ingi Tafamab.

Вакъарассда гьорове вогьарав лълъугьаравила.

waqaraSda horowe woharaw :uharawila.

Вакъи хIуккуняресс гIорцIцIиги хIуккуняребила.

waqi \uKunyareS for~igi \uKunyarebila.

Вакъун гIодинев, гIорцIцIун воххинев.

waqid fodinew, for~id wo{inew.

Вакъун хханги хIинкъиневила, хIинкъун бацIги лълъутинебила.

waqid {angi \inqinewila, \inqid ba`gi :utinebila.

Вакъинярилан къаде квенги тоги, роцIцIун бугилан буртинаги тоги.

waqinyarilan qade kwengi togi, ro~un bugilan burtinagi togi.

ВакъчIого кунаги, кеп щочIого воххуги.

waqzogo kunagi, ke_ &ozogo wo{ugi.

Вакъиялълъе дару - кунай, налгьиялълъе дару - бецIи.

waqiya:e daru - kunay, nalhiya:e daru - be`i.

Вакъун вугищи? - ГьечIо. Маарул бахIарчияссул джавабал. Къучун вугищи? - ГьечIо. Квачанев вугищи? - ГьечIо.

waqun wugi&i? - hezo. maarul ba\arxiyaSul Gawabal. quxun wugi&i? - hezo. kwananew wugi&i? - hezo.

Валагьарассе бигьаяб жо буго гIодоб расанди.

walaharaSe bihayab $o bugo fodob rasandi.

ВалагьчIого векерарассул квергIаги гIодоб чIваня.

walahzogo wekeraraSul kwerfagi fodob zwanya.

Вас вугев эбелалълъул дад адбосуги.

was wugew ebela:ul dad adbosugi.

Вас гогьдардевуни, чухъа ххалат лълъугьиня, яс гогьдардеюни, марго алаялълъа туманкI речIчIиня.

was gohdardewuni xu]a {alat :uhinya, yas gohdardeyuni margo alaya:a tumanj reZinya.

Вас квешав вугониги, нус лълъикIай щваги.

was kwe^aw wugonigi, nus :ijay &wagi.

Вас хIварай эбелалълъул гIадаб магIо букIиняреб.

was \waray ebela:ul fadab mafo bujinyareb.

Васаз кочIолълъ ахIиняреб, ясаз магIилълъ бахъиняреб.

wasa# kozo: a\inyareb, yasa# mafi: ba]inyareb.

Васал чанадинеб чиялги гIадат, эбел чанадиялълъ чара хIомо буго.

wasal xanadineb xiyalgi fadat, ebel xanadiya: xara \omo bugo.

Васассе ригьин буйги, ясалълъул рагIи бицинги рагIолълъе нуцIцIа рагьи буго.

wasaSe rihin buygi, yasa:ul rafi bicingi rafo:e nu~a rahi bugo.

Васассул гьималаз нелълъеран абурабила, ясалълъул гьималаз нежеран абурабила.

wasaSul himala# ne:eran aburabila, yasa:ul himala# ne$eran aburabila.

Васниги ясниги гурони чIчIужуялълъ басриял хьалбал руняро.

wasnigi yasnigi guroni Zu$uya: basriyal %albal runyaro.

BатIан гьечIев чи - чед гьечIеб таргьа.

waTan hezew xi - xed hexeb tarha.

Вахъде гьанярев гIодов чIчIедевуги. ВахIалда хIатIал рукIиняро, гьарчида берал рукIиняро.

wa]de hanyarew fodow Zedewugi. wa\alda \aTal rujinyaro, harxida beral rujinyaro.

Вахъун чIчIомо хIалтIарав вегун кунанев.

wa]un Zomo \alTaraw wegun kunanew.

Ваццан кьапIаниги, къотIиня, тушманан кьапIаниги, къотIиня.

waCan paPanigi, qoTinya, tu^manan paPahigi, qoTinya.

Ваццго вацц вугониги къолол бел'эр буе.

waCgo waC wugonigi qolol bel'er buye.

ВацIцIадав вахъчIони, хъубав атиняро.

wa~adaw wa]zoni, ]ubaw atinyaro.

ВачIаги гьаня дида, вачI-вачIги гьаня.

wazagi hanya dida, waz-wazgi hanya.

Вегьдеги гьае, эндеги гьае.

wehdegi haye, endegi haye.

Вегьиневги гIадат, вахъиневги гIадат.

wehinewgi fadat, wa]inewgi fadat.

Вегдеги гьае, вахъдеги гьае.

wegdegi haye, wa]degi haye.

ВоххдегIан гIодте ккена.

wo{defan fodte Kena.

Воре, каву рагьуги, гъванкан чияцца къанеб.

wore, kawu rahugi, vwankan xiyaCa qaneb.

Воре, окIлуги! Оклани, каминя.

wore, ojlugi! ojlani, kaminya.

Вореялълъ гьорчо ккенаро.

woreya: horxo Kenaro.

Вехь вокьарассе гьойги бокьинеб.

we% wopalaSe hoygi bopineb.

Вехь гIияда нахъа лълъикIав, гIел руккалилълъ лълъикIав.

we% fiyada na]a :ijaw, fel ruKali/ :ijaw.

Веццуги, какде ккеде гурин, какуги, веццде ккеде гурин.

weCugi, kakde Kede gurin, kakugi, weCde Kede gurin.

Векьарухъан къуни, кьал къенеб.

weparu]an quni, pal qeneb.

ВитIунчияссда нич гьечIеб, гьарчида бер гьечIеб.

wiTunxiyaSda nix hezeb, harxida ber hezeb.

Вихьде гухIлеги вахъун, ваххчде кIкIал балагьуги.

wi%de gu\legi wa[un, wa{xde Jal balahugi.

Виччун чи хIоняро.

wiXun xi \onyaro.

Вокьинярев чиясс бураб жо кинябго кошаб.

wopinyarew xiyaS burab $o kinyabgo ko^ab.

Вокьинярев чияссда гъунив чIчIеялълъсса ракьул гвандиниб лълъикIаб.

wopinyarew xiyaSda vuniw Zeya:aSa rapul gwandinib :ijab.

Вуссде ссвери вагIугеги, ссверде ватIан вагIугеги.

wuSde Sweri wafugegi, Swerde waTan wafugegi.

Г g

Гукку хIванилан хIур бекьчIого тенаро.

guKu \wanilan \ur bepzogo tenaro.

Галицца буххун ралгьад вагIиняро.

galiCa bu{un ralhad wafinyaro.

Гама лълъикIаб букIиналълъ ракъдала хьвадиняро.

gama :ijab bujina: raqdala %wadinyaro.

ГамачI рачIчIаниги, хIоно, хIоно рачIчIаниги, хIоно.

gamaz raZanigi, \ono, \ono raZanigi, \ono.

ГамачI гебегунилан муърул багьа хIоняро.

gamaz gebegunilan mu'rul baha \onyaro.

ГамачI гъогъол гухIла лълъикI.

gamaz vovol gu\la :ij.

Гамилаги вукIун, гамихъангин вагъуги.

gamilagi wujun, gami]angin wavugi.

Гамихъангин кьал буги, кьурулълъан най бахъуги.

gami]angin pal bugi, puru:an nay ba]ugi.

Ганщида данде бани, бече омола гьена.

gan&ida dande bani, bexe omola hena.

ГарцIцIида ккенебила кинябго мегъ жендергойилан, къоркъода ккенебила кинялго лълъиназул иххтияр жендехъ бугебилан.

gar~ida Kenebila kinyabgo mev $endergoyilan, qorqoda Kenebila kinyalgo :ina#ul i{tiyar $ende] bugebilan.

Гважуда кIалдибе ил бегьуги.

gwa$uda jaldibe il behugi.

Гважуцца рачIчI хьвагIчIони, гьой ххадуб бачIиняро.

gwa$uCa raZ %wafzoni, hoy {adub bazinyaro.

Гванзаб хIал, хIораб рахь.

gwan#an \al, \orab ra%.

Гурга кварал, чед кварал чиядаго рагIчIо, цо квараб дир бакари годекIаниб гьумо буго.

gurga kwaral, xed kwaral xiyadago rafzo, co kwarab dir bakari godejanib humo bugo.

Генол гъотIоласса гIеч чIваги.

genol voTolaSa fex zwagi.

Гиринеб хIецIоялълъа хIет бижиняро.

girineb \e`oya:a \et bi$inyaro.

ГодекIан цIакъаб жо, хIикматал щвани, хIалихьатал адамал гIодор чIчIечIони.

godejan `aqab $o, \ikmatal &wani, \ali%atal adamal fodor Zezoni.

ГодекIаниб лълъикIаб жо — миккихIехь.

godejanib :ijab $o - miKi\e%.

ГодекIанив цIакъав гIалххола вагъинярев.

godejaniw `aqaw fal{ola wavinyarew.

Гозо ссверчIеб жоялълъ гьан коняреб.

go#o Swerzeb $oya: han kunyareb.

Горбола рокьо гурев, рукьал гIа цедер гурев.

gorbola ripo gurew, rupal fa ceder gurew.

Гордаби рагьларин чIчIарасс нуцIцIа рагьде ккенеб.

gordabi rahlarin ZaraS nu~a rahde Keneb.

Гордилълъ цIул буе, цIулалълъ каву буе.

gordi: `ul buye, `ula: kawu buye.

Гордохъан бегьараб гордохъан энеб.

gordo]an beharab gordo]an eneb.

Горил рагIал гьечIеб, рагIол аххир гьечIеб.

goril rafal hezeb, rafol a{ir hezeb.

Горо чIахIиял жалила гьимал.

goro za\iyal $alila himal.

ГухIла бумо, хIор чIчIенареб, кьан хIамил рачIчI букIиняреб.

gu\la bumo, \or Zenareb, pan \amil raZ bujinyareb.

Гудрала гIатIи гIункIкI гIорцIцIде гуребила бухьинеб, гудрацца гIункIкI ккодейила.

gudrala faTi funJ for~de gurebila bu%ineb, gudraCa funJ Kodeyila.

Гудрала моххмохх гурони, чIобого кьенеб жо букIиняреб.

gudrala mo{mo{ guroni, zobogo peneb $o bujinyareb.

Гудрала гIатIи гIункIкI гIорцIцIде гуребила банеб, гIункIкI ккодейила.

gudrala faTi funJ for~de gurebila baneb, funJ Kodeyila.

Гудрале ккани, гъалбацIги ккенебила.

gudrale Kani, valba`gi Kenebila.

Гула-ххер гьечIони, чан щоняро.

gula-{er hezoni, xan &onyaro.

Гулида гIанкIкI рочIчIон буго.

gulida fanJ roZon bugo.

Гулицца цо чи чIваня, мацIцIицца нусго чи чIваня.

guliCa co xi zwanya, ma~iCa nusgo xi zwanya.

Гулицца цояв чIваня, мацIцIалълъ нусгояв чIваня.

guliCa coyaw zwanya, ma~a: nusgoyaw zwanya.

ГунащмагIна буги, битIаралълъе нугь биччае.

guna&mafna bugi, biTara:e nuh biXaye.

Гургиняб ад чIчIенаро, чIчIинтIараб гириняро.

gurginyab ad Zenaro, ZinTarab girinyaro.

Гъ v

Гъидицца гъидил бер бахъиняреб. Гъидицца цIцIумагъидил бер бахъараб.

vidiCa vadil ber ba]inyareb. vidiCa ~umavidil ber ba]arab.

ГъалбацI гьечIебли гьани, рохьоб ци басандиня.

valba` hezebli hani, ro%ob ci basandinya.

ГъалбацI царае ххан буго.

valba` caraye {an bugo.

Гъалдибералълъа месед бекьунилан, хIамил чу лълъугьиняро.

valdibera:a mesed bepunilan, \amil xu :uhunyaro.

Гъалдибералълъ гьод ччукIун, гьирицца хьалбал рагьун.

valdibera: hod Xujun, hiriCa %albal rahun.

Гъанкълищан абурабила оххоцца, балагьлинхха цоян абурабила родоцца.

vanqli&an aburabila o{oCa, balahlin{a coyan aburabila rodoCa.

Гъассидохъ кватIани, я гIемер лълъин гьекъена, я лълъадулгин рагIи ккена.

vaSido] kwaTani, ya femer :in heqena, ya :adulgin rafi Kena.

Гъассидохъ гьудул вуги.

vaSido] hudul wugi.

ГъветI бахIаргойин къулинеб.

vweT ba\argoyin qulineb.

ГъотIода ралълъараб пихъги букIиня.

voToda ra:arab _i]gi bujinya.

Гъедо къакъадунилан лочнол къадру хIоняро.

vedo qaqadunilan loxnol qadru \onyaro.

Гъогъолълъейила гьорчо реххинеб.

vovo:eyila horxo re{ineb.

Гъодоцца буххун, ралгьад вагIарабила.

vodoCa bu{un, ralhad wafarabila.

ГъотIое къимат пихъ бихьун кьена, адамассе хIалтIи бихьун кьена.

voToye qimat _i] bi%un pena, adamaSe \alTi bi%un pena.

ГъотIол рагIад хIохьоле ссверчIого букIиняро.

voTol rafad \o%ole Swerzogo bujinyaro.

ГъотIол ххал буги, пихъ коне.

voTol {al bugi, _i] kone.

ГъоцIцIоцца махх кконя, россасс чIчIужу кконя.

vo~oCa ma{ Konya, roSaS Zu$u Konya.

Гъутабазда гIасо - гъудузе бахIарал.

vutaba#da faso - vudu#e ba\aral.

Гь h

Гьаб кIочараб бихьугиян абурабила гирун энеб болоцца.

hab joxarab bi%ugiyan aburabila girun eneb boloCa.

Гьабго къоялълъщи хьихьлел? Гьабго моцIцIалълъщи? - ан гьикъинебила царацца анчIчIазда.

habgo qoya:&i %i%lel? habgo mo~a:&i? - an hiqunebila caraCa anZa#da.

Гьабкъого сон барав чи — гьилгьде мехх щвараб гьохъил хIур.

habqogo son baraw xi - hilhde me{ &warab ho]il \ur.

ГьабцIцIол къелчIого, гIака гьаняреб.

hab~ol qelzogo, faka hanyareb.

ГьабцIцIол рагIа-ракьан бохъчIого, хIур бачIиняреб.

hab~ol rafa-rapan bo]zogo, \ur bazinyareb.

Гьавукъли букIиня гIакълулун хIанеб, жагьили бахъиня жибги гIелму ян.

hawuqli bujinya faqlulun \aneb, $ahili ba]inya $ibgi felmu yan.

Гьай гьечIевгин ургъани, ургъалабалълъе ккена.

hay hezewgin urvani, urvalaba:e Kena.

Гьаняреб бакIалълъа адабги буги, гIорцIцIиняреб бакIалълъа вакъиги гьадебуги.

hanyareb baja:a adabgi bugi, for~inyareb baja:a waqigi hadebugi.

Гьанярин аби - кIалзуе бигьали, кIванярин аби - чорххое бигьали.

hanyarin abi - jal#uye bihali, jwanyarin abi - xor{oye bihali.

Гьанесс малълъараб бучIев мурадалълъе щоняро.

haneS ma:arab buzew murada:e &onyaro.

Гьанесс чу босе, гьаняресс куса босе.

haneS xu bose, hanyareS kusa bose.

Гьаракьа гурелила хIинкъинел, гIурукьайила.

harapa gurelila \inqinel, furupayila.

Гьарале гIор кIанцIана.

harale for jan`ana.

Гьебелазул кун, куралазул рокъи (кIиябго бецаринеб буго).

hebela#ul kun, kurala#ul roqi (jiyabgo becaruleb bugo).

Гьеде гьаняресс угъур бахъуги.

hede hanyareS uvur ba]ugi.

Гьибигьанассда гьибил дваргъи рагIиняреб.

hibihanaSda hibil dwarvi rafinyareb.

Гьибигьанассул чед кIудаб, чанахъанассул гьан кIудаб.

hibihanaSul xed judab, xana]anaSul han judab.

Гьибихъги къвачIа магь бахъараб ракъарабила (гIонкIкIол кици).

hibi]gi qwaza mah ba[arab raqarabila (fonJol kici).

Гьибихъ вугев вакъиняро, корохъ вугев вогьларо.

hibi] wugew waqinyaro, koro] wugew wohnaro.

Гьибихъа хъанда гIадин вуссана.

hibi]a ]anda fadin wuSana.

Гьибихъего ссверинеб дунял, чодохъего бекинеб.

hibi]ego Swerineb dunyal, xodo]ego bekineb

Гьакъараб муслаги, кунараб хIалалеги.

haqarab muslagi, kunarab \alalegi.

Гьакъарав чияссда кIалгьадегIан горбоцца гIуру бохъиго лълъикIаб.

heqarab xiyaSda jalhadefan gorboCa furu bo]igo :ijab.

Гьокъон вагъинев, вигьун ваххчинев.

hoqon wavinew, wihun wa{xinew.

Гьокъон – хIелеко, вигьун – гIанкIо.

hoqon - \eleko, wihun - fanjo.

Гьекъел босинев чи – гIакълу бичинев чи.

heqel bosinew xi - faqlu bixinew xi.

Гьекъел босинев чи – питна босинев чи.

heqel bosineb xi - _itna bosinew xi.

ГьекъечIого меххтарав, меххтчIого вигьинев.

heqezogo me{taraw, me{tzogo wihinew.

Гьекъолдохъан ххизамалълъе тушманав, гьерссихъан кинязего тушманав.

heqoldo]an ]i#ama:e tu^manaw, herSi]an kinya#ego tu^manaw.

Гьекъолдохъанассда гьекъолдохъан огърол щомелиялълъухъ валагьун гьанев.

heqoldo]anaSda heqoldo]an ovrol &omeliya:u] walahun hanew.

Гьимал ручIессда рокьи гьаняреб, гьимал хIвечIессда рухIел гьаняреб.

himal ruzeSda ropi hanyareb, himal \wezeSda ru\el hanyareb.

Гьималазул унти эбел-энссол гьомер нучураб жо.

himala#ul unti ebel-enSol homer nuxurab $o.

Гьир бакIлуни, хIама чIчIена, хIосс бекани, гьорко чIчIена.

hir bajluni, \ama Zena, \oS bekani, horko Zena.

Гьирда къачIони, къвачIида батиняро.

hirda qazoni, qwazida batinyaro.

Гьиридасса тIутI бачахъе. Гьури хIалакъазул хIалтIуда цIа рекIиня.

hiridaSa TuT baxa]e. huri \alaqa#ul \alTuda `a rejinya.

ГьитIиняб гьунаралълъасса чIухIуги, кIудаб буняго хъущтIде гурин.

hiTinyab hunara:aSa zu\ugi, judab bunyago ]u&Tde gurin.

Гьорол къоялълъ куй биче, цIцIадал къоялълъ чу биче.

horol qoya: kuy bixe, ~adal qoya: xu bixe.

Гьорол къоялълъ хIелкил рачIчI гIадав.

horol qoya: \elkil raZ fadaw.

Гьумо бихьараб кьили лълъикIаб, къвагьун бихьараб ярагъ лълъикIаб.

humo bi%arab pili :ijab, qwahun bi%arab yarav :ijab.

ГI f

ГIака бечIчIде гьанярелълъ «лолон гьетIун бугилан» абурабила.

faka beZde hanyare: «lolon heTun bugilan» aburabila.

ГIакълу зур гIаняв - гIамал зоб гIаняв.

faqlu #ur fanyaw - famal #ob fanyaw.

ГIакъуба бихьчIесс къо хIуккуняро.

faquba bi%zeS qo \uKunyaro.

ГIамал кIудав чи - адамазул тушман, лълъар бегIераб хIайван - хIайваназул тушман.

famal judaw xi - adama#ul tu^man, :ar beferab \aywan - \aywana#ul tu^man.

ГIарщ ралълъараб бугониги, цIцIибил бала-баладаб букIиня.

far& ra:arab bugonigi, ~ibil bala-baladab bujinya.

ГIашура къваридаб, къурбан гIатIидаб.

fa^ura qwaridab, qurban fadinab.

ГIебуда зур баги, зазида хIетIе чIчIоге.

febuda #ur bagi, #a#ida \eTe Zogi.

ГIебуялълъасса бегIераб жо – гIолохъанчияссул ракI, моххмоххидасса кьарияб жо – меэр.

febuya:aSa beferab $o - folo]anxiyaSul raj, mo{mo{idaSa pariyab $o - meer.

ГIебуялълъ гIебу борлълъиняреб.

febuya: febu bor/inyareb.

ГIедал течIони, хIведал тенебила.

fedal tezoni, \wedal tenebila.

ГIедал щарги чIванеб, ккедал (щведал) чиги чIванев.

fedal &argi zwaneb, Kedal (&wedal) xigi zwanew.

ГIедал яс раса-цIцIалкIогин ягъиней.

fedal yas rasa-~aljogin yaviney.

ГIедал яс россассе кье, яс йиго цIцIорол цIарагI.

fedal yas roSaSe pe, yas yigo ~orol `araf.

ГIедал ясалълъе росс щваги, бокъиндал лалие гьури бачIаги.

fedal yasa:e roS &wagi, boqindal laliye huri bazagi.

ГIемераб рукъуб лълъикIаб, ракъараб ургьиб лълъикIаб.

femerab ruqub :ijab, raqarab urhib :ijab.

ГIемерго пударун бакъул ххели хIодебуги.

femergo _udarun baqul {eli \odebugi.

ГIемер чIчIейги цIцIар гуро, чIчIечIого хьвадиги рецц гуро.

femer Zeygi ~ar guro, Zezogo %wadigi reC guro.

ГIищтIи хIоде нуццо гIадав, цIцIан гьечIеб чурпа гIадав.

fi&Ti \ode nuCo fadaw, ~an hezeb xur_a fadaw.

ГIолохъанчи диццаги рехханин, хIерав чиясс дунги рехханилан абурабила нугьалълъ.

folo]anxi diCagi re{anin, \eraw xiyaS dungi re{anilan aburabila nuha:.

ГIурму буго гIурччиняб ххер гIадаб жо - балагьалълъасса ххвассарлуниги, ххириценалълъасса борчIиняреб.

furmu bugo furXinyab {er fadab $o - balaha:aSa {waSarlunigi, {iricena:aSa borzinyareb.

ГIурму буго рахIатгин хIалихьали, захIматгин бахIарчили бугеб жо.

furmu bugo ra\atgin \ali%ali, #a\matgin ba\arxili bugeb $o.

ГIор щомо букIаго цIул бахъе.

for &omo bujago `ul ba]e.

ГIурму - буде гьанессе талихIила.

furmu bude haneSe tali\ila.

ГIурму кьурасс хIвелги кьенебила.

furmu puraS \welgi penebila.

ГIурмуги бихьарав, бихьанщинабги хIуккурассул гурони букIиняребила адамал разияб гIамал-ххассият.

furmugi bi%araw, bi%an&inabgi \uKuraSul guroni bujinyarebila adamal ra#iyab famal-{aSiyat.

ГIурмуялълъ хIалтIун бечелурав, гIорцIцIун хIваравила.

furmuya: \alTun bexeluraw, for~un \warawila.

ГIурмуялълъулълъ хIалтIи гьечIессе къо ххалатабила, рокьи ккарассе сордо ххалатабила.

furmuya:u: \alTi hezeSe qo {alatabila, ropi KaraSe sordo {alatabila.

ГIурмуги талихIила, хIвелги талихIила.

furmugi tali\ila, \welgi tali\ila.

ГIурмуялълъа ракъарабила хIвелги букIинеб.

furmuya:a raqarabila \welgi bujineb.

ГIурмуялълъул багьа цIцIамухъ кьоги.

furmuya:ul baha ~amu] pogi.

ГIурай яс рукъуй йигони, нусалълъе рахIат тенаро. (КIиабилей якьадалълъ нусалълъе рахIат тенаро).

furay yas ruquy yigoni, nusa:e ra\at tenaro. (jiabiley yapada: nusa:e ra\at tenaro).

ГIурул рагIале щочIого хьатал рахъуги.

furul rafale &ozogo %atal ra]ugi.

ГIурул хIарим гIоралълъ эна, гьарал хIарим гьаралълъ эна.

furul \arim fora: ena, haral \arim hara: ena.

ГIурччили савуялълъ бухIиня, адан – рокIел гьаваялълъ.

furXili sawuya: bu\inya, adan - rojel hawaya:.

ГIухьби гIемераб гIи бацIицца гъуриня.

fu%bi femerab fi ba`iCa vurinya.

Д d

Дагьав кIалгьае, гIемер хIалтIе.

dahaw jalhaye, femer \alTe.

Дагь кIалгьанессул хIалтIи гIемераб.

dah jalhaneSul \alTi femerab.

ДагIнил цIцIоко кьумо, цIцIел хъвайи босуги.

dafnil ~oko pumo, ~el ]wayi bosugi.

Дадил ургъел гIоркь ккурасс була, гIиял тIалаб ил ккурасс була.

dadil urvel forp KuraS bula, fiyal Talab il KuraS bula.

Дангдеги дун дангун, донкIинивги дун тIамун.

dangdegi dun dangun, donjiniwgi dun Tamun.

Дандежоялълъул хIур бекьиняреб.

dande$oya:ul \ur bepinyareb.

Данде ккарав чи чIвараб, чанае араб гьой чIвараб.

dande Karaw xi zwarab, xanaye arab hoy zwarab.

Даран рекIкIалълъ буня, ригьин реццалълъ буня.

daran reJa: bunya, rihin reCa: bunya.

Дармил эбел-эмен гьечIел.

darmil emel-emen hezel.

Дармицца къей - анкьил ургъел, хIуруцца къей - гьагIалил ургъел, ригьнацца къей - гIурмуялълъул ургъел.

darmiCa wey - anpil urvel, \uruCa qey - hafalil urvel, rihnaCa qey - furmuya:ul urvel.

Дару камураб унти букIиняреб, багьана камураб гьересси букIиняреб.

daru kamurab unti bujinyareb, bahana kamurab hereSi bujinyareb.

Дида рокIела цIцIани, цIцIаназда рокIела цIанкьеро.

dida rojela ~ani, ~ana#da rojela `anpero.

Дида чанги макъан гьанялилан абурабила къоркъоцца, щокъробе лълъин кIанцIун, гъанкъинебилан гуребани.

dida xangi maqan hanyalilan aburabila qorqoCa, &oqrobe :in jan`un, vanqinebilan gurebani.

Де хъванеб чагъана, чахъабазе бачинеб нако.

de ]waneb xavana, xa]aba#e baxineb nako.

Де щиби, кини кканиги! – ян абурабила гъокьа палгьаванасс.

de &ibi, kini Kanigi! - yan aburabila vopa _alhawanaS.

Де щибан абун буго гъокьа палгьаванасс.

de &iban abun bugo vopa _alhawanaS.

Дего гIоло абинеб батани, чехь бихъаги, гьирдани къвачIа ракъараб бугилан абурабила гIонкIкIоцца.

dego folo abineb batani, xe% bi]agi, hirdani qwaza raqarab bugilan aburabila fonJoCa.

Дидасса къеней рукъуй йигилан, къватIив къурасс чIчIужу кьапIарайила.

didaSa qeney ruquy yigilan, qwaTiw quraS Zu$u paParayila.

Дир аниб кунан, чиял доба къелун.

dir anib kunan, xiyal doba qelun.

Дир бадиссан ялагьун, дир кIалдиссан кIалгьан.

dir badiSan yalahun, dir jaldiSan jalhan.

Дир бикъаги, дицца бикъугеги.

dir biqagi, diCa buqugegi.

Дир вас гIедегIанщила рагъ ккеде чIчIомо букIараб.

dir was fedefan&ila rav Kede Zomo bujarab.

Дир-дуралълъул бицани, росс-лълъадолцин рагIи ккена.

dir-dura:ul bicani, roS-:adolcin rafi Kena.

Дир хIур багъаринеб гьечIо, дур гIи багъаринеб буго.

dir \ur bavarineb hezo, dur fi bavarineb bugo.

Дир хIатIал ссвакачIого, дир къварагIел обаняро.

dir \aTal Swakazogo, dir qwarafel obanyaro.

Дирго боцIцIи чияеги кьеларо, чиял чурпа деги бокьларо.

dirgo bo~i xiyayegi pelaro, xiyal xur_a degi boplaro.

Дида абинеб дуцца абуни, дицца щиби аблеб!

dida abineb duCa abuni, diCa &ibi ableb!

Дицца булин бахIарчили буняреб, дицца чIвалин чи чIванярев.

diCa bulin ba\arxili bunyareb, diCa zwalin xi zwanyarew.

Дицца кьуни, деги кьена.

diCa puni, degi pena.

Диццани как баня, дир куйдузни баняро.

diCani kak banya, dir kuydu#ni banyaro.

Добассан ик бегьчIони, аниссан моххмоххалги регьинярел.

dobaSan ik behzoni, aniSan mo{mo{algi rehinyarel.

Добго гьороб добго гьури (гьерссихъанассде).

dobgo horob dobgo huri (herSi]anaSde).

Дове цадахъ босун эневги вихьчIила, добе щодебуде эневги вихьчIила.

dowe cada] bosun enewgi wi%zila, dobe &odebude enewgi wi%zila.

Рогьолего бекьараб хIуралълъасса квер босе.

roholego beparab \ura:aSa kwer bose.

ДугIаялълъасса богIол хIуралълъе ракго рекъенебила.

dufaya:aSa bofol \ura:e rakgo reqenebila.

Дуда рагIа, дида бихьа.

duda rafa, dida bi%a.

Дуда хIама батла мучIчIдузда гогьдаринеб, кIкIалахъ гъалбацI бихьла гьекъеде лълъин щоняреб.

duda \ama batla muZdu#da gohdarineb, Jala] valba` bi%la heqede :in &onyareb.

Дуда ил кьапIдегIан чIчIа кьурдарде.

duda il paPdefan Za purdarde.

Дуда цо гьаня, царада кIиго гьаня.

duda co hanya, carada jigo hanya.

Дуда ццин бугони, дандеяссдаги ццурараб гьоло букIиняреб.

duda Cin bugoni, dandeyaSdagi Curarab holo bujinyareb.

Дудаго гьечIеб чаран чияда гьоги.

dudago hezeb xaran xiyada hogi.

Дудаго нал букIаго чияда бугеб рокьоб борцуги.

dudago nal bujago xiyada bugeb roqob borcugi.

Дени дир РахIматги йокьла, кьеларохха.

deni dir ra\matgi yopla, pelaro{a.

Дого бокьиняреб жо чияеги буги.

dogo bopinyareb $o xiyaye bugi.

Дулълъ гьечIеб реццалълъасса цIуне - адамаз мун веццде бегьла, дур квешли гьанярого.

du: hezeb reCa:aSa `une - adama# mun weCde behla, dur kwe^li hanyarogo.

Дун кебе! Дун кебе — ян букIинебила талихI, аххирги кьощогухIле ккенебила.

dun kebe! dun kebe - yan bujinebila tali\, a{irgi po&ogu\le Kenebila.

Дун хIежалълъе энилан абурабила мочол мугьалълъ. (гьунар гьечIев веццарухъан).

dun \e$a:e enilan aburabila moxol muha:. (hunar hezew weCaru]an).

Дун чияда хъваларо, чи дидаги хъваге.

dun xiyada ]walaro, xi didagi ]wage.

Дунан абуги, нилълъан абе, диран абуги, нелълъеран абе.

dunan abugi, ni:an abe, diran abugi, ne:eran abe.

Дунго-дун, – ан вукIинев чи чияе басралинев.

dungo-dun - an wujinew xi xiyaye basralinew.

Дунял буго баи, дихъего белълъенеб жо.

dunyal bugo bai, di]ego be:eneb $o.

Дунял буго белегьанчиясс бачухъе белълъенеб хIама гIадаб жо.

dunyal bugo belehanxiyaS baxu]e be:eneb \ama fadab $o.

Дунял буго гьиби гIадаб жо.

dunyal bugo hibi fadab $o.

Дунял буде гIакълуги кьеги, аххират буде иманги кьеги.

dunyal bude faqlugi pegi, a{irat bude imangi pegi.

Дунял будеги гьае, кунадеги гьае.

dunyal budegi haye, kunadegi haye.

Дунял буде гьанярессе - джуджахI.

dunyal bude hanyareSe - GuGa\.

Дунял-гIаламги гIуцIцIун, тIокIкIен гIецIцIго ххутIинебила.

dunyal-falamgi fu~un, ToJen fe~go {uTinebila.

Дунял къваридав чи вуго чи чIварав чи.

dunyal qwaridaw xi wugo xi zwaraw xi.

Дунял роцIцIун бугилан буртинаги тоги, вакъларилан къаде квенги тоги.

dunyal ro~un bugilan burtinagi togi, waqlarilan qade kwengi togi.

Дунял цIеде бокьараб рагIи, гIенде къулун шуре.

dunyal `ede boparab rafi, fende qulun ^ure.

Дунял буго бокьани гIуцIцIинеб, бокьани биххинеб жо.

dunyal bugo bopani fu~ineb, bopani bi{ineb $o.

Дунял буде ккани, я рокьи букIде ккена, я джахIта букIде ккена.

dunyal bude Kani, ya ropi bujde Kena, ya Ga\ta bujde Kena.

Дунялалълъул боцIцIи бугониги - балагь, гьечIониги - балагь.

dunyala:ul bo~i bugonigi - balah, hezonigi - balah.

Дунял бакъуцца буня, чи - гIакълуялълъ вуня.

dunyal baquCa bunya, xi - faqluya: wunya.

Дунял буго гьиби гIадин тиринеб жо.

dunyal bugo hibi fadin tirineb $o.

Дур-дурун хьонде энарей, хъам-хъамун бакъде энарей.

dur-durun %onde enarey, ]am-]amun baqde enarey.

Дур ракIалълъул паххрули, дур гъанссазул рацIцIали!

dur raja:ul _a{ruli, dur vanSa#ul ra~ali!

Дур ургъел бунярессдеххун ургъел бикьуги, мун вокьинярезул кумакалълъе хьул гьоги.

dur urvel bunyareSde{un urvel bipugi, mun wopinyare#ul kumaka:e %ul hogi.

Дур хIал дицца бихьлаан, хIарччукъили, гьадаб Аллагьассул тушман гьаваялълъа гьечIебани.

dur \al diCa bi%laan, \arXuqili, hadab allahaSul tu^man hawaya:a hezebani.

Дур цIцIар ахIчIого, ияян джаваб кьоги.

dur ~ar a\zogo, iyayan Gawab pogi.

Дураб бихьун дираб, дираб бихьун дураб.

durab bi%un dirab, dirab bi%un durab.

Дурго гIайибал раххчун, чиялал къватIир чIваги.

durgo fayibal ra{xun, xiyalal qwaTir zwagi.

Дурго рагIад кIодолун бихьуги.

durgo rafad jodolun bi%ugi.

Дурго рагIи ккумо чIчIоги, дандеяссухъги гIенекке.

durgo rafi Kumo Zogi, dandeyaSu]gi feneKe.

Дурго рачIчIалзухъ балагьун, гIегIеде, хIелеко.

durgo raZal#u] balahun, fefede, \eleko.

Дурго чола бараххщомо, чиял чу рокIонги.

durgo xola bara{&omo, xiyal xu rojongi.

Дургояб чвантиниб томо, чиял квен конги.

durgoyab xwantinib tomo, xiyal kwen kongi.

Дургин макъан рекъенарессулгин къайицадахъли буги.

durgin maqan reqenareSulgin qayicada]li bugi.

Дургин ракI ссукIарав, салам кьомо нучудевуе.

durgin raj Sujaraw, slsam pomo nuxudewuye.

Дуццаго бекьана, дуццаго гьилгье.

duCago bepana, duCago hilhe.

Дуццаго бохъаралълъуве мунго ккенев.

duCago bo]ara:uwe mungo Kenew.

Дуццаго веццуги, чияцца веццдегIан чIчIа.

duCago weCugi, xiyaCa weCdefan Za.

Дуццаго бучIони, дур ургъел цогидазги буняреб.

duCago buzoni, dur urvel cogida#gi bunyareb.

Дуццаго буралълъулги багьа буе.

duCago bura:ulgi baha buye.

Дуццаго бураб лълъикIли кIочонте, дого бураб кIочонтоги.

duCago burab :ijli joxonte, dogo burab joxontogi.

Дуццаго дудаго зинкIкIе, чияда зинкIкIани кини букIинебали гьаде.

duCago dudago #inJe, xiyada #inJani kini bujihebali hade.

Дуццаго нахъе бацIцIде ккенеб жо туги.

duCago na]e ba~de Keneb $o tugi.

Дуццаго реххчIел ххинкIал хIарччинисса ралагьуги.

duCago re{zel {injal \arXiniSa ralahugi.

Дуццаго цIеле реххчIел ххинкIал хIарччинисса ралагьуги.

duCago `ele re{zel {injal \arXiniSa ralahugi.

Дуццаго чед тоцIцIол комо, чияе ролълъол кье.

duCago xed to~ol komo, xiyaye ro:ol pe.

Дуцца эмен кунадевураб щурминиссан васасс мунги кунадевуде вугев.

duCa emen kunadewurab &urminiSan wasaS mungi kunadewide wugew.

Ж $

Жадол лълъар гьекъедегIан, цIадол лълъар гьекъей лълъикIаб.

$adol :ar heqedefan, `adol :ar heqey :ijab.

Жал бурияб бацI лълъугьчIев, лълъар ххечаб оц лълъугьчIев.

$al buriyab ba` :uhzew, :ar {exab oc :uhzew.

Жалацца ккочIев рачIчIалълъ кконяро.

$alaCa Kozew raZa: Konyaro.

Жалго гьоболассе гьубигIан кошал – гьоболухь гурони, сордо банярел.

$algo hobolaSe hubifan ko^al - hobolu] guroni, sordo banyarel.

Жалго гIедегIан гьималазе бищунго хIерал чи рокьинел, кIудал гIумогин бищунго хIерал чи рихьинел.

$algo fedefan himala#e bi&ungo \eral xi ropinel, judal fumogin bi&ungo \eral xi ri[inel.

Жаниб тани – туринел, течIого бицани – ссуринел.

$anib tani - turinel, tezogo bicani - Surinel.

Жанибе нударчIо, къватIибе бадарчIо, дицца гьимал кини хьихьлел?

$anibe nudarzo, qwaTibe badarzo, diCa himal kini %i%lel?

Жаниб угъур гьечIеб адугъур гIадав, жаниб гъвар-гъвар гьечIеб цогърол и гIадав.

$anib uvur hezeb aduvur fadaw, $anib vwar-vwar hezeb covrol i fadaw.

Жанир рукIун – рукъ чIунтарал, рукъур рукIун – хIур чIунтарал.

$anir rujun - ruq zuntaral, ruqur rujun - \ur zuntaral.

Жанир хIелаги, хIоде кватIаги.

$anir \elagi, \ode kwaTagi.

Жанисса гьодорав – гьаракь кIудав.

$aniSa hodoraw - harap judaw.

Жаниссан хIал хъубав гьалмагъ гьуссун тIамураб гьоялълъассаги кошавила.

$aniSan \al ]ubaw halmav huSun Tamurab hoya:aSagi ko^awila.

Жаниб жо гьечIеб къвачIа гIонкIкIоцца букъиняро.

$anib $o hezeb qwaza fonJoCa buqinyaro.

Жиб-жиб росолълъ гьобол лълъикIав.

$ib-$ib roso: hobol :ijaw.

Жиб гьитIинябгIан цIцIунцIцIрацца ракь тамагьдебуня.

$ib hiTinyabfan ~un~raCa rap tamahdebunya.

Жибго-жибго биччани, ябу чуги белгьиня.

$ibgo-$ibgo biXani, yabu xugi belhinya.

Жибго къвакъвадунила мокъокъицца босен атдебунеб.

$ibgo qwaqwadunila moqoqiCa bosen atdebuneb.

Живго гIодов ккарав ххеххго вуцIцIиня.

$iwgo fodow Karaw {e{go wu~inya.

Живго – гIодов, ракI – маарда.

$iwgo - fodoq, raj - maarda.

Живго – гIодов, ххиялал – зодор.

$iwgo - fodow, {iyalal - #odor.

Живго жендаго вихьинярессе вихьдевуде чи къварагIиня.

$iwgo $endago wi%inyareSe wi%dewude xi qwarafinya.

Живго жендего гIейги абдалассул иш буго.

$iwgo $endego feygi abdalaSul i^ bugo.

Живго жендего гIурав адамазе басралиня.

$iwgo $endego furaw adama#e basralinya.

Живго женццаго веццанищи — хIвана хIалтIи.

$iwgo $enCago weCani&i - \wana \alTi.

Живго цохIо сапаралълъе энессул берал могъалълъа нахъа рукIде ккена.

$iwgo co\o sa_ara:e eneSul beral mova:a na]a rujde Kena.

Жендерго росс гьечIей росдал гьоркьохъан.

$endergo roS hezey rosdal horpo]an.

Женда бугеб рухI бихьунила хIанчIидасса би баккинеб.

$enda bugeb ru\ bi%unila \anzidaSa bi baKineb.

Жендаго чийилан ккарав – чияцца хIалихьатилан тарав.

$endago xiyilan Karaw - xiyaCa \ali%atilan taraw.

Жендего ккараб меххалълъ чучун, чияде ккараб меххалълъ хIамалун.

$endego Karab me{a: xuxun, xiyade Karab me{a: \amalun.

Жендерго рукъуб къадаццаги кумак буня.

$endergo ruqub qadaCagi kumak bunya.

Жендерго чорххолълъ гьечIеб чияцца босларо.

$endergo xor{o: hezeb xiyaCa boslaro.

Жинццаго бухъаралълъубе живго ккола.

$inCago bu]ara:ube $iwgo Kola.

Женццаго веццарав, чияцца какиня.

$enCago weCaraw, xiyaCa kakinya.

Женццаго живго квегъарав каламалълъулълъ цIуниня.

$enCago $iwgo kwevaraw kalama:u: `uninya.

Женццаго квани, чехь унтинев, чияцца квани, могъ унтинев.

$enCago kwani, xe% untinew, xiyaCa kwani, mov untinew.

Женццаго квен конев, кваницца живго конев.

$enCago kwen kunew, kwaniCa $iwgo kunew.

Женццаго цIунчIеб къадру чияцца цIуниняреб.

$enCago `unzeb qadru xiyaCa `uninyareb.

Женццагоги бунев, жендегоги бунев.

$enCagogi bunew, $endegogi bunew.

Женццагоги коняреб, конелълъеги биччаняреб.

$enCagogi konyareb, kone:egi biXanyareb.

Женццайин урбаялълъа гьоцIцIо рагIдебурабилан абурабила хьодоцца.

$enCayin urbaya:a ho~o rafdeburabilan aburabila %odoCa.

Жого гьечIого жо букIиняро.

$ogo hezogo $o bujinyaro.

Жого гьечIого ссанде рахъу щваняро.

$ogo hezogo Sande ra]u &wanyaro.

Дж G

Джавгьар цаххбинибги томо, кепек балагьуги.

Gawhar ca{binibgi tomo, ke_ek balahugi.

ДжамагIаталълъул пуруцц кьурдаги рекIена.

Gamafata:ul _uruC purdagi rejena.

З #

Загьруги гьадебуе, гьекъечIого теде.

#ahrugi hadebuye, heqezogo tede.

Заз бекьани, заз бижиня, унти бекьани, толо бижиня.

#a# bepani, #a# bi$inya, unti bepani, tolo bi$inya.

Заман букIана без щоняреб, заман бегьана дарай гIенареб.

#aman bujana be# &onyareb, #aman behana daray fenareb.

Заманалълъ гурони чи квегъиняро.

#amana: guroni xi kwevinyaro.

Заман нелълъеда рекъечIони, нилълъ заманалълъа рекъенде ккена.

#aman ne:eda reqezoni, ni: #amana:a reqende Kena.

Заназда кьурдуги, майданалълъа кьурде.

#ana#da purdugi, maydana:a purde.

ЗахIмат бихьчIого рахIат бокьарасс, бекьчIого гьилгье, нил гьечIого хIур.

#a\mat bi%zogo ra\at boparaS, bepzogo hilhe, nil hezogo \ur.

ЗахIмат бокьчIого рахIат бокьарасс, бакьолълъа гIункIрукьалълъ кьурун бацIцIе кIал.

#a\mat bopzogo ra\at boparaS, bapo:a funjrupa: purun ba~e jal.

ЗахIмат бихьун щвараб шагьи чIобого щвараб гъурщидасса кIудаб.

#a\mat bi%un &warab ^ahi zobogo &warab vur&idaSa judab.

ЗахIматалълъ цугъур цIена, цогъроцца рукъзал раня.

#a\mata: cuvur `ena, covroCa ruq#al ranya.

Зобалълъа кьвагьараб, ракьалълъа атарабила.

#oba:a pwaharab, rapa:a atarabila.

Зобалълъул кьералълъухъ валагьуги, ракьул куцалълъухъ валагье.

#oba:ul pera:u] walahugi, rapul kuca:u] walahe.

Зулму буги, мун кьижиня, дуцца зулму бурав ворчIун вукIиня.

#ulmu bugi, mun pi$inya, duCa #ulmu buraw worzun wujinya.

Зулмучияссда зулмучи гъежлассан ваккун вукIиня.

#ulmuxiyaSda #ulmuxi ve$laSan waKun wujinya.

Зурма рекъенде къили кIутIинеб.

#urma reqende qili juTineb.

И i

Имогъ ххенаб бокьун, чахъаби рихьун.

imov {enab bopun, xa]abi ri%un.

Ингъилълъ векьарани, гордилълъ гьилгьариня.

invi: weparani, gordi: hilharinya.

Ино гьечIеб гьагьинире рудуги. (бумо щинялълъул охх энеб хIалтIи буги).

ino hezeb hahinire rudugi. (bumo &inya:ul o{ eneb \alTi bugi).

Ирсалълъе щвараб гъамасс цIураб меседалълъасса васассул кверзул маххщел белгьинебила.

irsa:e &warab vamaS `urab meseda:aSa wasaSul kwer#ul ma{&el belhinebila.

Исана сон савуд хIварабгIаги.

isana son sawud \warabfagi.

Иссхъалидол чухъида хъабарча бащалиняро.

iS]alidol xu]ida ]abarxa ba&alinyaro.

Итни къо къоялгун шагьадинеб.

itni qo qoyalgun ^ahadineb.

Ихх бащалдегIан божи бугеб хIур тоги.

i{ ba&aldefan bo$i bugeb \ur togi.

Ихх лълъамалчIони, лълъидир бакъваняреб.

i{ :amalzoni, :idir baqwanyareb.

Ихх эренаб бегьани, ил бегIераб букIиня.

i{ erenab behani, il beferab bujinya.

Иххдала гьури – гьанал барти.

i{dal huri - hanal barti.

Иххдала кьижани, кьиндала вакъиня.

i{dala pi$ani, pindala waqinya.

Иххдала нелълъецца кьенеб, ххаслихъе нелълъее кьенеб.

i{dala ne:eCa peneb, {asli]e ne:eye peneb.

Иххдала хIур реххун тоги, кьиндала рукъ реххун тоги.

i{dala \ur re{un togi, pindala ruq re{un togi.

Иххдала хIурибе бачIони, ххаслихъе цогъронибе баняреб.

i{dala \uribe bazoni, {asli]e covronibe banyareb.

Иххдалил лълъал - гъотIол карае, ххасалил лълъал - кьолбое.

i{dalil :al - voTol karaye, {asalil :al - polboye.

Иххдалил къоялълъ гьагIалицца кунадеруня.

i{dalil qoya: hafaliCa kunaderunya.

Ицикоги кетоги цого жойила.

icikogi ketogi cogo $oyila.

Иццазулин гьар лълъугьинеб, гьаразулин гIор лълъугьинеб.

iCa#ulin har :uhineb, hara#ulin for :uhineb.

Иццул бел'эр - охил гомог.

iCul bel'er - o[il gomog.

ИчIгоялълъ буе, гьабгоялълъ кунай.

izgoya: buye, habgoya: kunay.

Й y

Йакъад конеб квен метералълъе те, метер буде бугеб хIалтIи якъад буе.

yaqad koneb kwen metera:e te, meter bude bugeb \alTi yaqad buye.

Йакъад мун воххарав, метер дуда воххде гурин.

yaqad mun wo{araw, meter duda wo{de gurin.

Йакъад тани, метер буде ккена.

yaqad tani, meter bude Kena.

К k

Каву къасси рахIай, радал ричIе.

kawu qaSi ra\ay, radal rize.

Каву тедегIан эхх, эхх тедегIан карщ.

kawu tedefan e{, e{ tedefan kar&.

КагIан битIарабгIаги, мунго дуццаго беццуги.

kafan biTarabfagi, mungo duCago beCugi.

КагIан гIадалавниги, гIебеде нугь бокьла, гIемерго гьагавниги, гьиркил шагьра бокьла.

kafan fadalawnigi, febede nuh bopla, femergo hagawnigi, hirkil ^ahra bopla.

КагIан дунго битIаниги, каратI битIинярин, диран абинебила борхьицца.

kafan dungo biTanigi, karaT biTinyarin, diran abinebila bor%iCa.

КагIан лълъухьаниги къотIиняро тIухьиялълъ жо.

kafan :u%anigi qoTinyaro Tu%iya: $o.

КагIан хьихьаниги, бацI рохьобе гурони балагьиняро.

kafan %i%anigi, ba` ro%obe guroni balahinyaro.

Какни бадебунин, алхIамгIаги цIцIалдебуе кIванеб батани.

kakni badebunin, al\amfagi ~aldebuye jwaneb batani.

Капек камун, шагьи босларо, шагьи камун гъурущ босларо.

ka_ek kamun, ^ahi boslaro, ^ahi kamun vuru& boslaro.

Камилигин моцIцI асса бекиня.

kamiligin mo~ aSa bekinya.

Каранццайин МухIума реххарав.

karanCayin mu\uma re{araw.

КартIинибе квер бегьани, гIонкIкIоццаги хIанчIиня.

karTinibe kwer behani, fonJoCa \anzinya.

Карщ бухIун тIей, хIисабин.

kar& bu\un Tey, \isabin.

Квенила кошабилан абде бегьиняребила.

kwenila ko^abilan abde behinyarebila.

Кванил тIагIан хIварассе ххарбил кеп букIиняреб.

kwanil Tafan \waraSe {arbil ke_ bujinyareb.

Кванда чIухIинярев хIалтIолаги чIухIинярев.

kwanda zu\inyarew \alTolagi zu\inyarew.

Кварабги гьакъарабги - нелълъер, кончIого гьекъечIого тараб - чиял.

kwarabgi haqarabgi - ne:er, konzogo heqezogo tarab - xiyal.

Кваралълъ эххеде, ххуралълъ гIебеде.

kwara: e{ede, {ura: febede.

Квен дудаго ццебесса коне.

kwen dudago CebeSa kone.

Квен цIуххун гьобол вегьинярев.

kwen `u{un hobol wehinyarew.

Квер багъарчIони, кIал багъариняро.

kwer bavarzoni, jal bavarinyaro.

Квер кIобочдебумо кирищ бортиняро.

kwer joboxdebumo kiri& bortinyaro.

Квер ракул цIечIони, кIал нагьул цIенаро.

kwer rakul `ezoni, jal nahul `enaro.

Кверал хIалтIиня, бел'эралълъ малълъиня.

kweral \alTinya, bel'era: ma:inya.

Квералълъ бичдеги кIваняреб, кIалалълъ бичдеги бегьиняреб.

kwera: bixdegi jwanyareb, jala: bixdegi behinyareb.

Кверазул маххщелалълъасса лълъикIаб жо щибго гьечIеб.

kwera#ul ma{&ela:aSa :ijab $o &ibgo hezeb.

Квеш хIалтIарассул - хIамицца, хIал барассул - гьиркицца.

kwe^ \alTaraSul - \amiCa, \al baraSul - hirkiCa.

Кебе аниги хIамие – хIалтIи, хIамибокьове аниги, нуцалчияссе – бахIарал.

kebe anigi \amiye - \alTi, \amibopowe anigi, nucalxiyaSe - ba\aral.

Кебе гъугъарабги – Гъуниб маарде.

kebe vuvarabgi - vunib maarde.

Кебе омо букIараб гьитIиняб? КIудаб балагьдещи?

kebe omo bujarab hiTinyab? judab balahde&i?

Кебе цер аниги – ххадуб рачIчI, кеве ххан аниги – ххадуб нагIана.

kebe cer anigi - {adub raZ, kewe {an anigi - {adub nafana.

Кеве аниги ххадув, хIабалълъеги цадахъ.

kewe anigi {aduw, \aba:egi cada].

КенчIероялълъ цIа бакун, цIецца мун ххелиняро.

kenzeroya: `a bakun, `eCa mun {elinyaro.

Кепкил къимат буняресс гъурщилги буняреб.

ke_kil qimat bunyareS vur&ilgi bunyareb.

Кето рихьаразда гIункIкIаз къвал банеб.

keto ri%ara#da funJa# qwal baneb.

Кето хIалакъассеги хIама кьарияссеги яс кьоги.

keto \alaqaSegi \ama pariyaSegi yas pogi.

КечI берцелде – макъан, риба хIалалде – хIила.

kez bercelde - maqan, riba \alalde - \ila.

Кибалиго аждагьа къелун рагIанин.

kibaligo a$daha qelun rafanin.

Китида ццебе моххмоххги тоги, гIумо ххадуй ясги рукъуй тоги.

kitida Cebe mo{mo{gi togi, fumo {aduy yasgi ruquy togi.

Китие маххссара, гIонкIкIое гажи.

kitiye ma{Sara, fonJoye ga$i.

Китил кумак бугони, гIункIкIазул хIал ккенаро.

kitil kumak bugoni, funJa#ul \al Kenaro.

Конде жо буде вагIараб меххалълъ, жибги бичеян абинебила хьагиццаги!

konde $o bude wafarab me{a:, $ibgi bixeyan abinebila %agiCagi!

Кошаб нугьлассан рещтIинилан хIварав чи цониги вихьчIо, рокIон хIварав гIемер вихьана.

ko^ab nuhlaSan re&Tinilan \waraw xi conigi wi%zo, rojon \waraw femer wi%ana.

Кощалълъе мутIигIассда хIакъаб жо бичIчIиняро.

ko^a:e muTifaSda \aqab $o biZinyaro.

Кошассдассан квешли, лълъикIассдассан лълъикIли.

ko^aSdaSan kwe^li, :ijaSdaSan :ijli.

Кошассдассан квешли, хьагиласса лахI.

ko^aSdaSan ko^li, %agilaSa la\.

Кошассе вагIза буе гьоэли берцен бумо.

ko^aSe waf#a buye hoeli bercen bumo.

Кошлиялълъ лълъикIли буняро, гважуцца кьегIер буняро.

ko^liya: :ijli bunyaro, gwa$uCa pefer bunyaro.

Конярищан абураб жо - кунагиян абураб жо, гьекъеларищан абураб жо - гьокъогиян абураб жо.

konyari&an aburab $o - kunagiyan aburab $o, heqelari&an aburab $o - hoqogiyan aburab $o.

Конде кIваняреб бечелиялълъассаги цIунаги, россассда кьили гьурай лълъадиялълъассаги цIунаги.

konde jwanyareb bexeliya:aSagi `unagi, roSaSda pili huray :adiya:aSagi `unagi.

КончIеб жоялълъул баркала букIиняреб.

konzeb $oya:ul barkala bujinyareb.

КончIониги, гьан кьарияб лълъикI, кьечIониги, мадогьал бечедав лълъикI.

konzonigi, han pariyab :ij, pezonigi, madohal bexedaw :ij.

Кодоб кватIани, болгьонил цIцIоко цIцIелун бихьинебила.

kodob kwaTani, bolhonil ~oko ~elun bi%inebila.

Кодоб ккоде гIоркь гуреб, гIодоб гьеде ино гуреб. (ХIассил ккенареб рагIи, рагIале бахъиняреб хIалтIи).

kodob Kode forp gureb, fodob hede ino gureb. (\aSil Kenareb rafi, rafale ba]inyareb \alTi).

Кодобе кьураб тIокIкIен ад бураб маргъалалълъасса лълъикIаб.

kodobe purab ToJen ad burab marvala:aSa :ijab.

Колол гьойда хIапде гьаняреб.

kolol hoyda \a_de hanyareb.

Корохъ буде яс, гьибихъе энде нус.

koro] bude yas, hibi]e ende nus.

Кунаде бокьараб меххалълъ китицца энчI рахъдалълъ чIвачIванебила.

kunade boparab me{a: kitiCa enz ra]da: zwazwanebila.

Кунаде гьачIони хIалакълиня, хIалтIде гьачIони мискIилиня.

kunade hazoni \alaqlinya, \alTde hazoni misjilinya.

Кунае вакъун вукIаго, рокьи гIолохъанго буе.

kunaye waqun wujago, ropi folo]ango buye.

Кунай кьарияв, хIалтIи хIалакъав.

kunay pariyaw, \alTi \alaqaw.

Куниняго кIалдиб къачIони, къулчIчIиняго щокъроб къанеб.

kuninyago jaldib qazoni, qulZinyago &oqrob qaneb.

Куниняреб хIамицца ХIоццомеэр бегиняреб.

kuninyareb \amiCa \oComeer beginyareb.

Кунаде гьечIищи абураб жо – кунаги ян абураб жо, гьекъеде гьечIищи абураб жо – гьокъоги ян абураб жо.

kunade hezi&i aburab $o - kunagi yan aburab $o, heqede hezi&i aburab $o - hoqogi yan aburab.

Кунанел ратани, кунае, хIалтIинел ратани, хIалтIе.

kunanel ratani, kunaye, \alTinel ratani, \alTe.

Куниняреб баси басандиняреб.

kuninyareb basi basandinyareb.

Куниняреб хIамицца ХIоццоб меэр бегиняро.

kuninyareb \amiCa \oCob meer beginyaro.

Кунан бахъарабдай, нахъе тарабдай?

kunan ba]arabday, na]e tarabday?

Кунан рахъараб меххалълъ, рукъ чиялинеб.

kunan ra]arab me{a:, ruq xiyalineb.

Кунан гIорцIцIинярев чIчIикIунги гIорцIцIиняро.

kunan for~inyarew Zijungi for~inyaro.

Кунараб хIарччинибе хIацIцIо туги.

kunarab \arXinibe \a~o tugi.

КуначIого, гьекъечIого вакъдеги вукIуги, гIемер кунан, гIемер гьокъон, къиличехьги буги.

kunazogo, heqezogo waqdegi wujugi, femer kunan, femer hoqon, qilixe%gi bugi.

КуначIого хIалтIани, черхх нахъе ккенеб, хIалтIчIого кунани, рукъ нахъе ккенеб.

kunazogo \alTani, xer{ na]e Keneb, \alTzogo kunani, ruq na]e Keneb.

КуначIого хIалтIуги, хIалтIчIого кунаги.

kunazogo \alTugi, \alTzogo kunagi.

Куркьби рижани, хIинчIчI бусала чIчIенаро.

kurpbi ri$ani, \inZ busala Zenaro.

Кутул гьечIеб гьороб гIункIкIал расандиня.

kutul hezeb horob funJal rasandinya.

Къ q

Къад кьергьун, къасси роцIцIен - хIур-ххералълъе балагь, хIерав чияссул бахIарай лълъади-рукъалълъе балагь.

qad perhun, qaSi ro~en - \ur-{era:e balah, \eraw xiyaSul ba\aray :adi-ruqa:e balah.

Къададаги гIундул ругел, гIалххудаги берал ругел.

qadadagi fundul rugel, fal{udagi beral rugel.

Къадал кьучIчI хIамайила, хIуби кьекIкIелила.

qadal puZ \amayila, \ubi peZelila.

Къадарав чияссул чIухIи, кьибил кIодолиялълъалун букIинеб.

qadaraw xiyaSul zu\i, pibil jodoliya:alun bujineb.

Къадарал жал руде бегьиняребли гьаде ккенеб гIадин, къадараб цIцIар гьеларедухъ хьвадтеги гьаде ккена.

qadaral $al rude behinyarebli hade Keneb fadin, qadarab ~ar helaredu] %wadtegi ha#e Kena.

Къаденахъе меэрги бегуги, бакъунде росоги тоги.

qadena]e meergi begugi, baqunde rosogi togi.

Къамо хIамил рачIчI чIчIенаро, хIурул бумо чед чIчIенаро.

qamo \amil raZ Zenaro, \urul bumo xed Zenaro.

Къандалоялълъубе реххун, гIебу баххчиняро.

qandaloya:ube re{un, febu ba{xinyaro.

Къараласс гважи беццун бичараб.

qaralaS gwa$i beCun bixarab.

Къарз ваццассе буги, гьоркьобли хIочIого букIде.

qar# waCaSe bugi, horpobli \ozogo bujde.

Къассд бихьун гIамалила, гIамал бихьун хIалтIийила.

qaSd bi%un famalila, famal bi%un \alTiyila.

Къассд ккомо щиняб жоги щоняро, тIалаб бумо щиняб жоги батиняро.

qaSd Komo &inyab $ogi &onyaro, Talab bumo &inyab $ogi batunyaro.

Къасси бусала гьечIеб бел'эр рогьоле аде босде батиняро (Къасси вега, рогьоле вахъа).

qaSi busala ;ezeb bel'er rohole ade bosde batinyaro (qaSi wega, rohole wa]a).

КъачIеб ххариниб ххер бижиняро.

qazeb {arinib {er bi$inyaro.

КъварагIани ахIде, ХIохьочида цIцIар гьаня.

qwarafani a\de, \o%oxida ~ar hanya.

КъварагIел ккомо ахIинеб меххалълъ ХIажимурадил Давуд, къварагIараб жо гьечIеб меххалълъ ХIинкIил Давуд.

qwarafel Komo a\ineb me{a: \a$imuradil dawud, qwarafarab $o hezeb me{a: \injil dawud.

КъварагIчIеб жо босани, къварагIараб бичде ккена.

qwarafzeb $o bosani, qwarafarab bixde Kena.

КъватIиб гьури-муч кIудав – рукъуб, оц тIурани, лълъаралълъа баде жо батинярев.

qwaTib huri-mux judaw - ruqub, oc Turani, :ara:a bade $o batinyarew.

КъватIул цIцIогьор кIулацца кконя, рукъалълъул цIцIогьор ссунццаго кконяро.

qwaTul ~ohor julaCa Konya, ruqa:ul ~ohor SunCago Konyaro.

Къебед чIвалароан, къасси белэр къаданиб жоялълъа гьумо букIарабани.

qebed zwalaroan, qaSi bel'er qadanib $oya:a humo bujarabani.

Къед биххараб меххалълъ бахъчIеб хIур нахъа бахъиняро.

qed bi{arab me{a: ba]zeb \ur na]a ba]inyaro.

Къелеб ракьа квараб гьой, Гьидалълъ чIчIенареб.

qeleb rapa kwarab hoy, hida: Zenareb.

Къенаб квер хIорго тани, хIажатаб жо щоняро.

qenab kwer \orgo tani, \a$atab $o &onyaro.

Къенал кверал хIорлани, хIалтIи нугьла ккенаро.

qenal kweral \orlani, \alTi nuhla Kenaro.

Къенал кверал хIор румо, хIалихьали баччуги.

qenal kweral \or rumo, \ali%ali baXugi.

Къо рогьолего буго.

qo roholego bugo.

Къого бихьчIого чили бокьарасс, ярагъго гьечIого рагъде къассд буе.

qogo bi%zogo xili boparaS, yaravgo hezogo ravde qaSd buye.

Къойилго букIиня дун аниб (хIамил хIакъалълъулълъ).

qoyilgo bujinya dun anib (\amil \aqa:u:).

Къокъид арав ххутIарав, ххалат арав вуссарав.

qoqid araw {uTaraw, {alat araw wuSaraw.

КъотIун гIодобе реххун бугониги, чол боххла божуги.

qoTun fodowe re{un bugonigi, xol bo{la bo$ugi.

КъочIчIоле гIебо гIадин ккана.

qoZole febo fadin Kana.

Къуларассе раччи, баччарассе магь.

qularaSe raXi, baXaraSe mah.

Уркъде кIваняреб жо хIанчIуги.

urqde jwanyareb $o \anzugi.

Къурассул рокIел унти - белгьарав чIванеб чIор.

quraSul rojel unti - belharaw zwaneb zor.

Кь p

КьапIараб зур гьанада унтиня, абураб рагIи рокIеда унтиня.

paPurab #ur hanada untinya, aburab rafi rojeda untinya.

Кьарияб чу - лълъикIаб чу, хIалакъаб чу - кошаб чу.

pariyab xu - :ijab xu, \alaqab xu - ko^ab xu.

Кьвагьде ккани, цIумо букIде ккена.

pwahde Kani, `umo bujde Kena.

Кьвагьи гьечIеб бакIалълъе гIарада баги, кьвагьун бахъиняреб бакIалълъа гIуж баги.

pwahi hezeb baja:e farada bagi, pwahun ba]inyareb baja:a fu$ bagi.

Кьергьаде хъвараб ххер роцIцIаде бакIариня.

perhade ]warab {er ro~ade bajarinya.

Кьергьанкъо къалиняро, къокъав чи хIелиняро.

perhanqo qalinyaro, qoqaw xi \elinyoro.

Кьергьахъе зоб букIиняро, рещтIухъе бо букIиняро.

perha]e #ob bujinyaro, re&Tu]e bo bujinyaro.

Кьибил гьечIеб гъветI букIиняреб, гIагали камурав чи вукIинярев.

pibil hezeb vweT bujinyareb, fagari kamuraw xi wujinyarew.

Кьижарав чи - хIварав чи.

pi$araw xi - \waraw xi.

Кьижарассе энссол бутIа кьечIеб.

pi$araSe enSol buTa pezeb.

Кьили чIванилан гIурцIмадол айгъир бахъиняро.

pili zwanilan fur`madol ayvir ba]inyaro.

Кьодукьа гурелила хIинкъинел, гIурукьайила.

podupa gurelila \inqinel, furupayila.

Кьенаго босе, кьапIиняго лълъута.

penago bose, paPilyago :uta.

Кьолболасса чIухIде абдал те, мунго гьунаралълъасса чIухIа.

polbolaSa zu\de abdal te, mungo hunara:aSa zu\a.

Кьенессда гьариня, бунессда малълъиня.

peneSda harinya, buneSda ma:inya.

Кьураб босун барще.

purab bosun bar&e.

Кьураб квералълъа гьаня, квараб чехьалълъа гьаня.

purab kwera:a hanya, kwarab xe%a:a hanya.

Кьурасс босинеб жойила талихI.

puraS bosineb $oyila tali\.

Кьурассул квералълъа гурони, кварассул кIалалълъа гурони гьаняро.

puraSul kwera:a guroni, kwaraSul jala:a guroni hanyaro.

Кьурда хIоно чIваги.

purda \ono zwagi.

Кьурдун ссвакаравги кванде, гIодун ссвакаравги кванде.

purdun Swakarawgi kwande, fodun Swakarawgi kwande.

Кьуру биххана, борохь нахъе тана.

puru bi{ana, boro% na]e tana.

КI j

КIал бугев чола, чу бугев гьелдго.

jal bugew xola, xu bugew heldgo.

КIал цIунарав разилиня, ххеххлурав пашмалиня (КIал гIемерав разилчIо, вуцIцIарав пашмаличIо).

jal `unaraw ra#ilinya, {e{luraw _a^malinya (jal femeraw ra#ilzo, wu~araw _a^malizo).

КIалги хъатги Хъандулалълъе, хъатиниб жо Денгассе.

jalgi ]atgi ]andula:e, ]atinib $o dengaSe.

КIалдибе борта багIаргIеч.

jaldibe borta bafarfex.

КIал цIуне, бер цIуне, чиял бицинев вукIуги.

jal `une, ber `une, xiyal bicinew wujugi.

КIалалълъ рии бицун, рокIелълъ кьин ккоги.

jala: rii bicun, roje: pin Kogi.

КIалалълъ реххиняго, ххолчаде квер бегьуги.

jala: re{inyago, {olxade kwer behugi.

КIалгьаде гьачIони, кIалгьачIого вукIдегIаги гьаде ккена.

jalhade hazoni, jalhazogo wujdefagi hade Kena.

КIалгьаняреб кIал букIиняреб, бакъваняреб ракI букIиняреб.

jalhanyareb jal bujinyareb, baqwanyareb raj bujinyareb.

КIалгьанев чи – гьурщинев, гIенеккарав – бищинев.

jalhanew xi - hur&inew, feneKaraw - bi&inew.

КIалдисса гIусал гъиналълъе пиштIе, гьаракь кIудаб бахъде.

jaldiSa fusal vina:e _i^Te, harap judab ba]de.

КIалдиссан араб бадибе речIчIиня.

jaldiSan arab badibe reZinya.

КIалдиссан энеб калам пайда гьечIеб бицуги, гIияда гъорлълъ рачIчIараб бацI гIадинан вукIуги.

jaldiSan eneb kalam _ayda hezeb bicugi, fiyada vor: raZarab ba` fadinan wujugi.

КIалзул гьуриялълъа гьод букIиняро, гьагал рагIабазда дун божиняро.

jal#ul huriya:a hod bujinyaro, hagal rafaba#da dun bo$inyaro.

КIалзул рагIи ругьналасса ссудуня.

jal#ul rafi ruhnalaSa Sudunya.

КIалцIи бани, чу бекериня, чури тIуни гьой багъиня.

jal`i bani, xu bekerinya, xuri Tuni hoy bavinya.

КIанцIани бохх бекинеб боркIалиде вагьуги.

jan`ani bo{ bekineb borjalide wahugi.

КIанцIараб гьой гьанярев, къелураб гважи гьанярев.

jan`arab hoy hanyarew, qelurab gwa$i hanyarew.

КIанцIиняго чахъдал цIцIули бихьараб цIцIе бохханила.

jan`inyago xa]dal ~uli bi%arab ~e bo{abila.

КIанцIун вахъиняреб бакIалълъа гIужги багийила, батиняреб рагIиги бицугийила.

jan`un wa]inyareb baja:a fu$gi bagiyila, batinyareb rafigi bicugiyila.

КIанцIун вахъиняреб бакIалълъа хIуч хъваги.

jan`un wa]inyareb baja:a \ux ]wagi.

КIартида гъуниб бухьани, бечеги кьаде ругьулинеб.

jartida vunib bu%ani, bexegi pade ruhulineb.

КIарччамаб кьегIер кIиго чахъдада хахинеб.

jarXamab pefer jigo xa]dada [a[ineb.

КIарччалигин кIкIвагIалиялълъ кIиго гьимер бунила, мискIили ян, хIакъили ян цIцIарал гьездаги гьунила.

jarXaligin Jwafaliya: jigo himer bunila, misjili yan, \aqili yan ~aral he#dagi hunila.

КIиго балагь аде ккани, бигьаяб асса бище.

jigo balah ade Kani, bihayab aSa bi&e.

КIиго бел'эрги ракъани, ункъго кверги хIалтIани, рукъ ццебе тIена.

jigo bel'ergi raqani, unqgo kwergi \alTani, ruq Cebe Tena.

КIиго белегьанчи разияб гуреб даран битIун ккенаро.

jigo belehanxi ra#iyab gureb daran biTun Kenaro.

КIиго гьойда гьоркьобе реххараб ракьа гIадин.

jigo hoyda horpobe re{arab rapa fadin.

КIиго гIанкIкIида ххадув векерани, цонигияб щоняро.

jigo fanJida {aduw wekerani, conigiyab &onyaro.

КIиго чи данде гъуни, гъветI чIчIеде ккенеб.

jigo xi dande vuni, vweT Zede Keneb.

КIиго чIчIужу йигев чияссул рукъ лълъухьчIого ххутIинеб.

jigo Zu$u yigew xiyaSul ruq :u%zogo {uTineb.

КIиго чIчIужу ячде бацI биччан те.

jigo Zu$u yaxde ba` biXan te.

КIиго ххарил гIартиялълъул киняб асса бищинебали гьачIого, хIама бакъуда хIварабила.

jigo {aril fartiya:ul kinyab aSa bi&inebali hazogo, \ama baquda \warabila.

КIилълъилалълъул гьин гуро, гьетIарассул си гуро.

ji:ila:ul hin guro, heTaraSul si guro.

КIиябго бералълъа чиял гьимал рихьараб меххалълъ, цояб бералълъаниги нелълъерго гьималги рихьде ккена.

jiyabgo bera:a xiyal himal ri%arab me{a:, coyab bera:anigi ne:ergo himalgi ri%de Kena.

КIудаб гъотIол кьалбал гIемерал рукIиня.

judab voTol palbal femeral rujinya.

КIудаб оцоцца рахъ кIудаб цIцIаня.

judab ocoCa ra] judab ~anya.

КIудаб унти микьицца энеб, гьитIиняб унти кваницца энеб.

judab unti mipiCa eneb, hiTinyab unti kwaniCa eneb.

КIудав чи хIвани рукъ бухIиня, гьитIиняв чи хIвани, керен бухIиня.

judab xi \wani ruq bu\inya, hiTinyaw xi \wani, keren bu\inya.

КIудал ургъалабаз гьитIинял ургъалаби кьеркьедеруня.

judal urvalaba# hiTinyal urvalabi perpederunya.

КIицIцIол кIанцIун, кIкIал бахъиняреб.

ji~ol jan`un, Jal ba]inyareb.

КIицIцIол ургъа, цен абе (анкьцIцIол борце, цен къотIе).

ji~ol urve, cen abe (anp~ol borce, cen qoTe).

КIицIцIол чи хIонярев, рухI цен гурони бахъиняреб.

ji~ol xi zonyarew, ru\ cen guroni ba]inyareb.

КIиябго бер беццасс цояб бер беццассда «Беццук! Беццук!» – илан абурабила.

jiyabgo ber beCaS coyab beCaSda «beCuk! beCuk!» - ilan aburabila.

КIиябго бералълъул данде ккечIогойила гьоркьоб меэр бижараб.

jiyabgo bera:ul dande Kezogoyila horpob meer bi$arab.

КIиябго квер кодобе кьурассда божуги.

jiyabgo kwer kodobe puraSda bo$ugi.

КIияздаго гIайиб гьечIого, кIиго чи къаццандиняро.

jiya#dago fayib hezogo, jigo xi qaCandinyaro.

КIодолиялълъе вахъде бокьарасс гьитIинявги кIодо вуня.

jodoliya:e wa]de boparaS hiTinyawgi jodo wunya.

КIудаб бакI ккоде ккани, кIудаб гIакълуги къварагIинеб.

judab baj Kode Kani, judab faqlugi qwarafuneb.

КIудаб вагIзаялълъасса гьитIиняб мисалалълъул пайда цIцIикIкIараб.

judab waf#aya:aSa hiTinyab misala:ul _ayda ~iJarab.

КIкI J

КIкIалахъ лълъин каминяреб, рохьоб чан каминяреб.

Jala] :in kaminyareb, ro%ob xan kaminyareb.

КIкIара боржани, гьорко къириня.

Jara bor$ani, horko qirinya.

КIкIараялълъаги букIинебила жендаго ракъараб рухI.

Jaraya:agi bujinebila $endago raqarab ru\.

КIкIараялълъеги ххолчен бахъарав.

Jaraya:egi {olxen ba]araw.

КIкIвагIали месед гуро, хIалхьи гIарац гуро.

Jwafali mesed guro, \al%i farac guro.

КIкIвагIали – сагълиялълъул тушман, хIалтIи – сагълиялълъул гьудул.

Jwafali - savliya:ul tu^man, \alTi - savliya:ul hudul.

КIкIвагIал вегун хIалтIиневила, кIусун кьижиневила.

Jwafal wegun \alTinewila, jusun pi$inewila.

КIкIвагIал – кидаго унтарав.

Jwafal - kidago untaraw.

КIкIвагIалаб хIамицца ХIоццомегIер бегиняро.

Jwafalab \amiCa \oComefer beginyaro.

КIкIвагIалассе чиял хIалтIи бокьинебила.

JwafalaSe xiyal \alTi bopinebila.

КIкIвагIалълъа гъулач бугев, хIалтIола цедер бугев.

Jwafa:a vulax bugew, \alTola ceder bugew.

КIкIвагIалилълъ вас вунярев.

Jwafaliya: was wunyarew.

КIкIвагIалиялълъ лълъин гьекъенеб батани, хIалтIиялълъ гьоцIцIо гьекъенеб.

Jwafaliya: :in heqeneb batani, \alTiya: ho~o heqeneb.

КIкIуй гьечIеб цIа букIиняреб.

Juy hezeb `a bujinyareb.

КIкIвагIалав чи гIодов вукIун кьижиня, вегун куниня.

Jwafalaw xi fodow wujun pi$inya, wegun kwaninya.

КIкIвагIалулав чи гIодов чIчIомоги ссваканя.

Jwafaluraw fodow Zomogi Swakanya.

КIкIуялълъасса цIундейилан цIадаве лълъугьуги.

Juya:aSa `undeyilan `adawe :uhugi.

Кк K

Кконяреб къо босун хIвараб хIама.

Konyareb qo bosun \warab \ama.

Кконяребила чIчIегIераб цер, ккоде ккани, ункъабго цадахъ кконебила.

Konyarebila Zeferab cer, Kode Kani, unqabgo cada] Konebila.

Л l

Лабалълъа хIурги бекьуги, бугъаоцги хьихьуги.

laba:a \urgi bepugi, buvaocgi %i%ugi.

Лабалуда хIур буги, гьарал рагIала рукъ баги.

labaluda \ur bugi, haral rafala ruq bagi.

Лагъ гIадин хIалтIе, ххан гIадин кунае.

lav fadin \alTe, {an fadin kunaye.

Лал тIамде бегьиняреб къоялълъ къед бадеги бегьиняреб.

lal Tamde behinyareb qoya: qed badegi behinyareb.

Ламадур кьуни, дадила, кьечIони, тиш ХIасан.

lamadur puni, dadila, pezoni, ti^ \asan.

Лачен боржаралълъуб гъедо рещтIиня.

laxen bor$ara:ub vedo re&Tinya.

Лачен – чанабе, гъедо – рохьобе.

laxen - xanabe, vedo - ro%obe.

Лаченги таринеб, тайлан хъущтIинеб, тувадахъ гурони гIодобе ккенареб.

laxengi tarineb, taylan ]u&Tineb, tuwada] guroni fodob Kenareb.

Лаченги чучиня чи гIемелуни, чаранги бииня цIа гьалаглуни.

laxengi xuxinya xi femeruni, xarangi biinya `a halagluni.

Ле гIакълугьечI, тIуруги, гIи томо гIангис кинигин, адамал томо хьвадани, хьатал хIомо, басралинин.

le faqluhez, Turugi, fi tomo fangis kinigin, adamal tomo %wadani, %atal \omo, basralinin.

Ле ян абурассда я, — ян абде кIванярев чи къватIиве вахъуги.

le yan aburaSda ya, - yan abde jwanyarew xi qwaTiwe wa]ugi.

Лочнол болола чаргъедо чIчIедебуги.

loxnol bolola xarvedo Zedebugi.

Лълъ :

Лълъадал берщи, рокьол гIусщи?

:adal ber&i, ropol fus&i?

Лълъадал къатIраялълъги гамачI борлълъинеб, цIадол хIенехIалълъги дунял бухIинеб.

:adal qaTraya:gi gamaz bor:ineb, `adol \ene\a:gi dunyal bu\ineb.

Лълъадаццаги жендего нугь бахъиня.

:adaCagi $endego nuh ba]inya.

Лълъади гьечIев россги, росс гьечIей чIчIужуги – чIобогояб рукъ.

:adi hezew roSgi, roS hezey Zu$ugi - zobogoyab ruq.

Лълъади кошассул гIурму гIазабалълъа гириня.

:adi ko^aSul furmu fa#aba:a girinya.

Лълъади лълъикIав лълъикI вуго, лълъади кошав кош вуго.

:adi :ijaw :ij wugo, :adi ko^aw ko^ wugo.

Лълъади ячде анцIгоявгун ургъа, йиччаде нусгоявгун ургъа.

:adi yaxde an`goyawgun urva, yiXade nusgoyawgun urva.

Лълъадулгин ккенеб къеццалълъасса тIагIан гьечIеб дандежо букIиняреб.

:adulgin Keneb qeCa:aSa Tafan hezeb dande$o bujinyareb.

Лълъеда бараб полоп гIадаб жойила росс-лълъадиялълъа гьоркьоб ккенеб кьал.

:eda barab _olo_ fadab $oyila roS-:adiya:a horpob Keneb pal.

Лълъеде могъ чIваги, гьерссиде ракI гьоги.

:ede mov zwagi, herSide raj hogi.

Лълъеда бумо накъищ чIчIенаро.

:eda bumo naqi& Zenaro.

Лълъецца гьиби, цIецца кор.

:eCa hibi, `eCa kor.

ЛълъикI букIаго, «патихIа!»

:ij bujago, «_ati\a!»

ЛълъикI вугилан чIухIуги, кош вукIараб меххги рокIеле щва.

:ij wugilan zu\ugi, ko^ wujarab me{gi rojele &wa.

ЛълъикI хьвадарав кош хIоняро, кош хьвадарав лълъикI хIоняро.

:ij %wadaraw ko^ \onyaro, ko^ %wadaraw :ij \onyaro.

ЛълъикIаб батани канае, кошаб батани цIадое.

:ijab batani kanaye, ko^ab batani `adoye.

ЛълъикIаб бугъицца къуралълъе лълъар хьвагIиняреб, лълъикIав чиясс чияе чIухIи буняреб.

:ijab buviCa qura:e :ar %wafinyareb, :ijaw xiyaS xiyaye zu\i bunyareb.

ЛълъикIаб дару кьогIаб букIинеб.

:ijab daru pofab bujineb.

ЛълъикIаб гьудули ххазинаялълъасса лълъикIаб.

:ijab huduli {a#inaya:aSa :ijab.

ЛълъикIаб жоялълъе къей гьечIеб, къадаралълъе белгьели гьечIеб.

:ijab $oya:e qey hezeb, qadara:e belheli hezeb.

ЛълъикIабги бихьаги, кошабги бихьаги.

:ijabgi bi%agi, ko^abgi bi%agi.

ЛълъикIаб рагIола мал баги.

:ijab rafola mal bagi.

ЛълъикIаб хIама бакIаб букIиня.

:ijab \ama bajab bujinya.

ЛълъикIав бахIарчияссул вас къадараванги тоги, къадарав чияссул вас бахIарчиянги тоги.

:ijaw ba\arxiyaSul was qadarawangi togi, qadaraw xiyaSul was ba\arxiyangi togi.

ЛълъикIав чияссе - цо рагIи, лълъикIаб чое - цо цIцIал

:ijaw xiyaSe - co rafi, :ijab xoye - co ~al.

ЛълъикIалълъа мал бани, кошалълъа къвал баде ккена.

:ija:a mal bani, ko^a:a qwal bade Kena.

ЛълъикIассул лълъикIлиги кошассул квешлиги кидаго кIочоняреб.

:ijaSul :ijligi ko^aSul kwe^ligi kidago joxonyareb.

ЛълъикIли бихьарассул кар, кошли бихьарассул малълъ.

:ijli bi%araSul kar, ko^li bi%araSul ma:.

ЛълъикIлиялълъа ццебе - кошли, кошлиялълъа ццебе - лълъикIли.

:ijliya:a Cebe - ko^li, ko^liya:a Cebe - :ijli.

Лълъин бахъинеб меххалълъ гурони чахъдада бацI кIочоняреб.

:in ba]ineb me{a: guroni xa]dada ba` joxonyareb.

Лълъин дагьлигин, гьибил гIузраби атиня, хIелигин чорххол гIузраби атиня.

:in dahligin, hibil fu#rabi atinya, \eligin xor{ol fu#rabi atinya.

Лълъин рахънибе ккена, чи нугьле ккена.

:in ra]nibe Kena, xi nuhle Kena.

Лълъурдул гъеде араб гъвала, гIундул къотIун бегьарабила.

:urdul vede arab vwala, fundul qoTun beharabila.

ЛълъутIарав щиви, бокъарав хIвад?

:uTaraw &iwi, boqaraw \wad?

М m

Мегжида нус бабадинеб рекIенчIеб меххалълъ, кIалдиб мацIцI кIичIардинеб гьересси бицинеб меххалълъ.

meg$ida nus babadineb rejenzeb me{a:, jaldib ma~ jizardineb hereSi bicineb me{a:.

Мегжилълъ иман букIиняреб, рокIелълъ гурони.

meg$i: iman bujinyareb, roje: guroni.

Магъал гьанахъ гьоэр щоняреб (нелълъее къварагIараб къоялълъ лълъикIалълъухъги кошаб щоняреб).

maval hana] hoer &onyareb (ne:eye qwarafarab qoya: :ija:u]gi ko^ab &onyareb).

Мигъил ургъел бунягойила хIенчIчIил боххдол эрелурал.

mivil urvel bunyagoyila \enZil bo{dol erelural.

Мигъилълъ ругел хIурзабазги хIабалълъ ругел умумузул рукьбузги буде жо гьечIо – хIара хIажат буго.

mivi: rugel \ur#aba#gi \aba: rugel umumu#ul rupbu#gi bude $o hezo - \ara \a$at bugo.

Мигъихъ балагьун, кьурда, цер.

mivi] balahun, purda, cer.

Магьихъ ралагьуге, гьиркихъ ралагье.

mahi] ralahuge, hirki] ralahe.

Магь цIеде ссан гурел, ссахI цIеде хIур гурел.

mah `ede San gurel, Sa\ `ede \ur gurel.

Маарда бартиццаги лълъикIабаб кконебила.

maarda bartiCagi :ijabab Konebila.

Маарда гIи бугев – гIакI гьечIеб ужби,

ГIиялълъ куйдул ругев – огь гьечIеб угъур.

maarda fi bugew - faj hezeb u$bi,

fiya: kuydul rugew - oh hezeb uvur.

Маарда чан букIаго, чурун хьаг цIела гьоги.

mafarda xan bujago, xurun %ag `ela hogi.

Маардаги гIундул ругел, гIалгьудаги берал ругел.

maardagi fundul rugel, falhudagi beral rugel.

Маарде вагьаниги гьитIиняв кIодолиняревила, гондиниве рехханиги кIудав гьитIилиняревила.

maarde wahanigi hiTinyaw jodolinyarewila, gondiniwe re{anigi judaw hiTilinyarewila.

Маарде гъуниги, хIамицца заз гурони коняреб.

maarde vunigi, \amiCa #a# guroni konyareb.

Маарда гIасо баги гIухьби рукъуре регьде, гIурдаде саву ккаги вокьинессда бер чIваде.

mafarda faso bagi fu%bi ruqure rehde, furdade sawu Kagi wopineSda ber zwade.

Маарде гIасо бани, гIурухъе цIцIорой ккенеб.

maarde faso bani, furu]e ~oroy :eneb.

Маарзухъа кIалдибегIан къокъаб жойила гьересси.

maar#u]a jaldibefan qoqab $oyila hereSi.

«Маарзухъан бачIаги!» – ян, чед кьумо разилдевуги дун, гьомер битIун кIалгьараб кIалалълъ разилдевуе дун.

«maar#u]an bazagi!» - yan, xed pumo ra#ildewugi dun, homer biTun jalharab jala: ra#ildewuye dun.

МагIо-рорчIи хханассул гIадаб, хIвел-букъи гергил гIадаб.

mafo-rorzi {anaSul fadab, \wel-buqi gergil fadab.

МархIабаян кьапIаниги къотIиня, ма, хIамаян кьапIаниги къотIиня.

mar\abayan paPanigi qoTinya, ma \amayan paPanigi qoTinya.

Ма дой, ма де (даран лълъикIаб, маян дуццаги кьураб, маян диццаги кьураб).

ma doy, ma de (daran :ijab, mayan duCagi purab, mayan diCagi purab).

Ма, ссахIан гIака бачIинеб, кье ссахIан чу бачIинеб.

ma, Sa\an faka bazineb, pe Sa\an xu bazineb.

Мавол - кьей, кьовол - божи (маян кьураб жоялълъе божи цIцIикIкIараб).

mawol - pey, powol - bo$i (mayan purab $oya:e bo$i ~iJarab).

Магъал гьанахъ гьоэр щоняро (нелълъее къварагIараб къоялълъ лълъикIалълъулълъ кошаб щоняреб).

maval hana] hoer &onyaro (ne:eye qwarafarab qoya: :ija:u: ko^ab &onyareb).

Магьахъ балагьун кьурде.

maha] balahun purde.

Маарде гъуниги, хIамида заз гурони букъиняреб.

mafarde vunigi, \amida #a# guroni buqinyareb.

Маарде гIасо бани, гIурдаде саву ккена.

maarde faso bani, furdade sawu Kena.

Маарухъ хIур хIвани, хьиндалазул пихъги хIоня.

maaru] \ur \wani, %indala#ul _i]gi [onya.

МагIо рекъенде - рагIи, риба хIалалде - хIила. (МагIо рекъенде — далай).

mafo reqende - rafi, riba \alalde - \ila. (mafo reqende - dalay).

Мадогьалассул хIелеко хъазлун бихьинебила.

madohalaSul \eleko ]a#lun bi%inebila.

Макъан лълъикIаб буго, цIцIалинеб жо Къуръан батани.

maqan :ijab bugo, ~alineb $o qur'an batani.

Макъан лълъикIаб бугоан, цIцIалинеб жо Къулгьу батчIони.

maqan :ijab bugoan, ~alineb $o qulhu batzoni.

Макьо тенеб жо - ургъел, адан хIонеб жо - ххиял.

mapo teneb $o - urvel, adan \oneb $o - {iyal.

Макьо щварал кьижиня, рокьи ккарал ссординя.

mapo &waral pi$inya, ropi Karal Sordinya.

Мала-Нассрудинил далай лълъугIаниги, чIанда ххабаралълъе лълъугIел букIиняро.

mala-naSrudinil dalay :ufanigi, zanda {abara:e :ufel bujinyaro.

Маялълъа ццебеялълъа ххадуб.

maya:a Cebeya:a {adub.

Малълъараб буе, гьикъараб бице.

ma:arab buye, hiqarab bice.

Малълъараб буни, дагIба ккенаро.

ma:arab buni, dafba Kenaro.

Малълъараб бучIев ХIавал Палицца.

ma:arab buzew \awal _aliCa.

Малълъарассул кIал бекиняро, кIанцIарассул бохх гурони.

ma:araSul jal bekinyaro, jan`araSul bo{ guroni.

Малълъде чи вагIиняро, малълъараб босаги.

ma:de xi wafinyaro, ma:arab bosagi.

МалълъчIеб буги, гьикъчIеб бицуги.

ma:zeb bugi, hiqzeb bicugi.

МалълъчIого хIалтIи буги, ахIчIого кунаде онги.

ma:zogo \alTi bugi, a\zogo kunade ongi.

МасслихIаталълъ рекъендеруня, мацIцIицца балад руня.

maSli\ata: reqenderunya, ma~iCa balad runya.

Маххссара буе бакI бихьун.

ma{Saro buye baj bi%un.

Маххссара буе, маххссара гьанев чияссе.

ma{Sara buye, ma{Sara hanew xiyaSe.

Маххссара лълъикIаб кIиго чи воххараб.

ma{Sara :ijab jigo xi wo{arab.

Маххул нуцIцIа цIулал нуцIцIаялълъе ккараб.

ma{ul nu~a `ulal nu~aya:e Karab.

MацIцIкош - сег, сумкош - огоб.

ma~ko^ - seg, sumko^ - ogob.

МахIалълъа хIал букIаго, хIетI босе.

ma\a:a \al bujago, \eT bose.

МацIцI адамассул конги, хIайваналълъул коне.

ma~ adamaSul kongi, \aywana:ul kone.

МацIцIалълъа ракьа гьечIо, гьелълъни ракьа бекиня.

ma~a:a rapa hezo, he:ni rapa bekinya.

МацIцIалълъа ракьа гьечIеб.

ma~a:a rapa hezeb.

МацIцIалълъе гьоцIцIо тIумо, гьордилълъ жо баги.

ma~a:e ho~o Tumo, hordi: $o bagi.

МацIцIалълъа кIваняго, кIудалълъе ваккуги.

ma~a:a jwanyago, juda:e waKugi.

Маялълъа мал бани, кьеялълъа кьили чIваде ккенеб.

maya:a mal bani, peya:a pili zwade Keneb.

Маян кьураб босчIони, кьеян гьарде ккенеб.

mayan purab boszoni, peyan harde Keneb.

Мекъав, окъимагIал чIваниги, хъущтIинев.

meqaw, oqimafal zwanigi, ]u&Tinew.

Мекъалълъа ад рокъонги, къурассде вортанхъуги.

meqa:a ad roqongi, quraSde wortan]ugi.

Мекъли кебе баххчаниги, къватIибе баккчIого ххутIиняро.

meqli kebe ba{xanigi, qwaTibe baKzogo {uTinyaro.

Мекъли ккедал абиня илбисалълъ батлилан, кицини букIиня мунго дуццагойилан.

meqli Kedal abinya ilbisa: batlilan, kicini bujinya mungo duCagoyilan.

Меэр бичлалълъер ххер биче, ххер бичлалълъер хьацI биче

meer bixla:er {er bixe, {er bixla:er %a` bixe

(цен къадараб биче, ххадуб гурони лълъикIаб бичугиян абураб жо).
(cen qadarab bixe, {adub guroni :ijab bixugiyan aburab $o).

Меэр кIкIванищи, гIор кIкIванищи?

meer Jwani&i, for Jwani&i?

(бел'эрбахъи буде, адамазулгин хIал рекъендебуде гьедигIан бакIаб, захIматаб жоян абураб магIна).
(bel'erba]i bude, adama#ulgin \al reqendebude hedifan bajab, #a\matab $oyan aburab mafna).

Меэр меэралълъе ккенареб, адан адамассде ккенев.

meer meera:e Kenareb, adan adamaSde Kenew.

Меэр меэралълъе щомо бугилан абуни, божа, адамасс ругьунаб гIамал томо бугилан абуни, божуги.

meer meera:e &omo bugilan abuni, bo$a, fadamaS ruhunab famal tomo bugilan abuni, bo$ugi.

Меэр радал беге, гIор къаденахъе бахъе.

meer radal bege, for qadena]e ba]e.

Меэргин барщун гIанкIкI обаняро.

meergin bar&un fanJ obanyaro.

Месед балагьде арав бухъиняго хIваравила.

mesed balahde araw bu]inyago \warawila.

Месед хъвамо йилан хъирмил багьа хIоняро.

mesed ]wamo yilan ]irmil baha \onyaro.

Меседил кверазул багьа гьечIеб, гьел ричун росде щонярел.

mesedil kwera#ul baha hezeb, hel rixun rosde &onyarel.

Метер бунеб жоялълъе якъад ургъа.

meter buneb $oya:e yaqad urva.

Метер бунилан хIалтIиги тоги, рагIараб меххалълъ бунилан адамлиги тоги.

meter bunilan \alTigi togi, rafarab me{a: bunilan adamligi togi.

Метер конеб моххмоххалълъасса якъад конеб гьоэр лълъикIаб.

meter koneb mo{mo{a:aSa yaqad koneb hoer :ijab.

Метер къоялълъул хIисаб бучIев нахъа пашмалиня.

meter qoya:ul \isab buzew na]a _a^malinya.

Метер семиялълъасса якъад рагъи лълъикIаб.

meter semiya:aSa yaqad ravi :ijab.

Метерисса бохха, цер.

meteriSa bo{a, cer.

Микьие ссабру гьечIеб, рокьуе берцели гьечIеб.

mipiye Sabru hezeb, ropuye berceli hezeb.

МискIилиялълъе дару хIалтIийла, хIинкъиялълъе дару таваккалила.

misjiliya:e daru \alTiyila, \inqiya:e daru tawaKalila.

МичIчI бекьаралълъуб - мичIчI, джухI бекьаралълъуб - джухI.

miZ bepara:ub - miZ, Gu\ bepara:ub - Gu\.

МичIчIил кьолбола кьагIрил тIегь баняро.

miZil polbola pafril Teh banyaro.

Могьое гьали, гьанае кватIи.

mohoye hali, hanaye kwaTi.

Мокъиде хъазги бахъинабун, хIелкида къелеян абуги.

moqide ]a#gi ba]inabun, \e;kida qeleyan abugi.

Мокъокъида чIор рачIчIани, чIоролида зуниня.

moqoqida zor reZani, zorolida #uninya.

Мокърукь бел'эр тункчIого, адамассда гIакълу щоняро.

moqrup bel'er tunkzogo, adamaSda faqlu &onyaro.

Моххмоххида нагь багьуги.

mo{mo{ida nah bahugi.

Моххмоххиде хьул гьумо, хьолболасса балалуги.

mo{mo{ide %ul ;umo, %olbolaSa balalugi.

Моххмоххил малгьа бице, дада, моххмохх кварал гIадин рукIде.

mo{mo{il malha bice, dada, mo{mo{ kwaral fadin rujde.

МоцIцI нелълъехъан бугони, цIцIвабзазул ургъел ккенаро.

mo~ ne:e]an bugoni, ~wab#a#ul urvel Kenaro.

МочIолълъан рагIи бугин, рагIал чIвамо вилълъа.

mozo:an rafi bugin, rafal zwamo wi:a.

Могъ бичччIого хIур биччиняро.

mov biXzogo \ur biXinyaro.

Могъ чIваде къед бугони, зурил тирххи букIиня.

mov zwade qed bugoni, #uril tir{i bujinya.

Могъалълъ баччиялълъасса чехьалълъ баччи лълъикIаб (квен).

mova: baXiya:aSa xe%a: baXi :ijab (kwen).

Могъзада чед букIаго, чехь бакъде биччаги.

mov#ada xed bujago, xe% baqde biXagi.

Муърул гIен цIцIодораб, гIалгьул бер цIцIодораб.

mu'rul fen ~ororab, falhul ber ~odorab.

Муърул каву гIатIидаб.

mu'rul kawu faTidab.

Муърул рукъги рукъалълъул хIубиги буги (Буртинаги чIчIужуги).

mu'rul ruqgi ruqa:ul \ubigi bugi (burtinagi Zu$ugi).

Мун гъалбацI ватани, адамал гIанкIкIал гуро.

mun valba` watani, adamal fanJal guro.

Мун кунадевурав чи - мун вокьинев чи, мун гьекъедевурав - мун рихьарав чи.

mun kunadewuraw xi - mun wopinew xi, mun heqedewuraw - mun ri%araw xi.

Мун кида биххлебан гьикъанила къадада, хIарччуда гьикъеян джаваб кьунила къадацца.

mun kida bi{leban hiqanila qadada, \arXuda hiqeyan Gawab punila qadaCa.

Мун кида хIонебан гьикъараб меххалълъ, нагьуда гьикъеян абунила къородиссессул лакаялълъ.

mun kida \oneban hiqarab me{a:, nahuda hiqeyan abunila qorodiSeSul lakaya:

Мун кьижун вукIинев, дур тушман кьижинярев.

mun pi$un wujinew, dur tu^man pi$inyarew.

Мун лълъикIабилан абуни, хIамикIертги боххинебила.

mun :ijabilan abuni, \amijertgi bo{ibebila.

Мун цIцIалде эналълъер, дун цIцIалун вуссун вукIана.

mun ~alde ena:er, dun ~alun wuSun wujana.

Мунагьго гьечIей яс ялагьиняго, чIчIужуго щочIого, ххутIаравила.

munahgo hezey yas yalahinyago, Zu$ugo &ozogo, {uTarawila.

Мунги – ххан, дунги – ххан, хIама лълъицца гьекъелеб, хIуриве щиви энев?

mungi {an, dungi {an, \ama :iCa heqeleb, \uriwe &iwi enew?

Мунилан хIонев дун, дун хIабалалълъе восагиян мун.

munilan \onew dun, dun \aba:e wosagiyan mun.

Мунго дудаго гьачIого чияде рагIи абуги.

mungo dudago hazogo xiyade rafi abugi.

Мунго дуццаго веццчIого гIурму буде гьае.

mungo duCago weCzogo furmu bude haye.

Мунго дуццагоги веццуге, гьечIеб гьунаралълъассаги чIухIуги.

mungo duCagogi weCuge, hezeb hunara:aSagi zu\ugi.

Мунго гьалаг вунеб гьаваялълъа рокIонги.

mungo halag wuneb hawaya:a rojongi.

Мунго цIакъавилан ккомо, чи хIакъир вуги.

mungo `aqawilan Komo, xi \aqir wugi.

Мунилан хIонев дун, хIабалълъе дун восагиян мун.

munilan \onew dun, \aba:e dun wosagiyan mun.

Мун лълъили гьиркила ракIаниги, кечI гъоссул макъаналълъа ахIе.

mun :ili hirkila rajanigi, kez voSul maqana:a a\e.

Мунщи наиб? Дунщи наиб?

mun&i naib? dun&i naib?

МутагIилун вугев васассда битIараб гьомер бихьуги.

matafilun wugew wasaSda biTarab homer bi%ugi.

Мухь гуреб жо кьумо, вехь гурев чи тоги (вехь те, мухь кьумо те).

mu% gureb $o pumo, we% gurew xi togi (we% te, mu% pumo te).

МухIама хIалтIун, ХIажицца кIутIун.

mu\ama \alTun, \a$iCa juTun.

Н n

Нагагь гьанярилан гьабго хьит бурабила.

nagah hanyarilan habgo %it burabila.

Найги тIутIги цадахъ хIалтIиняро.

naygi TuTgi cada] \alTinyaro.

Найги тIутIги цо алинир хIалтIиняро.

naygi TuTgi co alinir \alTinyaro.

Надала хIур бекьиняро, кьунссрузда агь буняро.

nadala \ur bepinyaro, punSru#da ah bunyaro.

Наиб аралълъуссан нукарги энде ккеневила.

naib ara:uSan nukargi ende Kenewila.

Най тIогьоле эна, тIутI къеда чIчIена.

nay Tohole ena, TuT qeda Zena.

Найги тIутIги цо алинир хIалтIиняро.

naygi TuTgi co alinir \alTinyaro.

Найицца тIегь куниня, тIотIоцца гъосс куниня.

nayiCa Teh kunanya, ToToCa voS kunanya.

Наккдалълъ баххчун, варани обаняро.

naKda: ba{xun, warani obanyaro.

Наккдалълъ каржин къелурабила, ххерилълъ борохь къелурабила.

naKda: kar$in qelurabila, {eri: boro% qelurabila.

Накко гьечIеб гьороре къадакаби энаро, гIатI-эхх гьечIеб къвачIиде гIункIкIаз къассд буларо.

naKo hezeb horore qadakabi enaro, faT-e{ hezeb qwazide funJa# qaSd bularo.

Налгьи бецIиялълъ берцен буня, адан битIараб бициналълъ берцен вуня.

nalhi be`iya: bercen bunya, adan biTarab bicina: bercen wunya.

Насибалълъасса балалиняро, гIажалалълъасса ххвассалиняро.

nasiba:aSa balalinyaro, fa$ala:aSa {waSalinyaro.

Налил ажу, охьол хъабарча.

nalil a$u, o%ol ]abarxa.

Нагь гIемелун карщ хIоняро.

nah femerun kar& \onyaro.

Нагь ад ккена, тIухьи гъокь ккена.

nah ad Kena, Tu%i vop Kena.

Нагьла чIчIечIеб гъуд родола чIчIенеб.

nahla Zezeb vud rodola Zeneb.

Нахъбуссун дудаго речIчIинеб чIор реххуги.

na]buSun dudago reZineb zor re{ugi.

Нахъа бугеб куйдасса кодоб бугеб гIечго лълъикI.

na]a bugeb kuydaSa kodob bugeb fexgo :ij.

Нахъа гъедегIан томойила къоркъода рачIчI гъечIого ххутIараб.

na]a vedefan tomoyila qorqoda raZ vezogo {uTarab.

Нахъассан чухъа ккурассул чухъил кочIчIел дуццаги ккое.

na]aSan xu]a KuraSul xu]il koZel duCagi Koye.

Нахъе валагьун гьури биччае, ццеве валагьун гьорчо биччае.

na]e walahun huri biXaye, Cewe walahun horxo biXaye.

Нахъе балагьун кIалгьае, ццеве балагьун вилълъа.

na]e balahun jalhaye, Cewe balahun wi:a.

Нахъе гьураб жо гьималазегIаги батинеб.

na]e hurab $o himala#efagi batineb.

Нахъе тараб квен китицца эна.

na]e tarab kwen kitiCa ena.

Нахъе тараб порччое гьобол лълъикIав вегьиня.

na]e tarab _orXoye hobol :ijaw wehinya.

Нахъеги бицани, ружмаралълъе гIела (цого жо такрар буялълъе).

na]egi bicani, ru$mara:e fela (cogo $o takrar buya:e).

НацIцIие кошаде цIцIахIа бухIуги.

na~iye ko^ade ~a\a bu\ugi.

Наял рагъла - гьоцIцIо вагIиня.

nayal ravla - ho~o wafinya.

НекIссияб сон гуро, сонссеб къо гуро.

nejSiyab son guro, sonSeb qo guro.

НекIссияб сонги букIиняреб, сонссеб къоги букIиняреб.

nejSiyab songi bujinyareb, sonSeb qogi bujinyareb.

Нилълъ кьижаниги, мегъ кьижиняреб.

ni: pi$anigi, mev pi$inyareb.

Нилълъго нелълъехъагойилан абун буго гIатIаххинкIаз.

ni:go ne/e]agoyilan abun bugo faTa{inja#.

Нелълъедасса бечедаб бакIалълъассан ригьин будегIан, гьорода бадире релълъен лълъикIаб.

ne:edaSa bexedab baja:aSan rihin budefan, horoda badire re:en :ijab.

Нелълъер къвачIицца кконяреб чиял цIцIалкIицца кконяро.

ne:er qwaziCa Konyareb xiyal ~aljiCa Konyaro.

Нелълъер чияда, чиял нелълъеда.

ne:er xiyada, xiyal ne:eda.

Нелълъерго хьитинибе ккечIеб цIцIаялълъ хIетIе бухIиняро.

ne:ergo %itinibe Kezeb ~aya: \eTe bu\inyaro.

Нелълъер гIусаз ккочIеб чиял кIутIбуз кконяро.

ne:er fusa# Kozeb xiyal juTbu# Konyaro.

Нелълъер чехь унтун букIин чияда гьаняреб.

ne:er xe% untun bujin xiyada hanyareb.

Нелълъер чехьги чиял эххги бугилан чохьол чIоло чучуги.

ne:er xe%gi xiyal e{gi bugilan xo%ol zolo xuxugi.

Нелълъерал чияда гьанел, чиялал нелълъеда гьанел.

ne:eral xiyada hanel, xiyalal ne:eda hanel.

Нелълъералго ченкъел румо, чиялал ик румо, хьвадугийила.

ne:eralgo xenqel rumo, xiyalal ik rumo, %wadugiyila.

Нелълъерабго ченкъел, чиялаб курак.

ne:erabgo xenqel, xiyalab kurak.

Нелълъерго бакI – алжан, чиял бакI – джуджахI.

ne:ergo baj - al$an, xiyal baj - GuGa\.

Нелълъерго васассул вас лълъугьчIони, нусалълъулги яс лълъугьинярей.

ne:ergo wasaSul was :uhzoni, nusa:ulgi yas /uhinyarey.

Нелълъерго вугониги, чиял анищан ккаравги вукIиневила чи.

ne:ergo wugonigi, xiyal ani&an Karawgi wujinewila xi.

Нелълъерго гъоссодассанила нилълъго хъущтIинел.

ne:ergo voSodaSanila ni:go ]u&Tinel.

Нелълъерго квенги комо, нелълъерго рел'элги рогьон, чиял ургъалида рукIунгийила.

ne:ergo kwengi komo, ne:ergo rel'elgi rohon, xiyal urvalida rujungiyila.

Нелълъерго лаченалълъул чиял бакIалълъасса бегьараб гьадилгIан къимат буняребила.

ne:ergo laxena:ul xiyal baja:aSa beharab hadilfan qimat bunyarebila.

Нелълъерго гьарацца чиял гIурул хъуй рагIде тенаребила.

ne:ergo haraCa xiyal furul ]uy rafde tenarebila.

Нелълъерго гьарал гьаракь бугони, чиял гIурул гьаракь рагIиняреб.

ne:ergo haral harap bugoni, xiyal furul harap rafinyareb.

Нелълъерго хIал нелълъедаго гьаня.

ne:ergo \al ne:edago hanya.

Нелълъерго гьималги ццере томо, чиялазда малълъаринярел.

ne:ergo himalgi Cere tomo, xiyala#da ma:arinyarel.

Нелълъерго малаз гIадин нелълъер могъ хъарссиняреб.

ne:ergo mala# fadin ne:er mov ]arSinyareb.

Нелълъерго рукъ гIадаб бакI гьечIеб, хъизамалълъе гIадаб рекIелгъей букIиняреб.

ne:ergo ruq fadab baj hezeb, ]i#ama:e fadab rejelvey bujinyareb.

Нелълъерго реццалълъ гIадин, чиял реццалълъ нелълъее зарал буняребила.

ne:ergo reCa: fadin, xiyal reCa: ne:eye #aral bunyarebila.

Нелълъерго хъорщола чиниги томо, чиял горда бугеб щагIида баххилуги.

ne:ergo ]or&ola xinigi tomo, xiyal gorda bugeb &afida ba{ilugi.

Нелълъерго хьитинибе ккечIеб цIаялълъ хIетIе бухIиняро.

ne:ergo %itinibe Kezeb `aya: \eTe bu\inyaro.

Нелълъерго хIал нелълъеда гьаня, чиял хIал чияда гьаня.

ne:ergo \al ne:eda hanya, xiyal \al xiyada hanya.

Нелълъецца квараб чиял, чияцца квараб нелълъер.

ne:eCa kwarab xiyal, xiyaCa kwarab ne:er.

Нелълъеццаго абураб бокьинеб, чияцца абураб бокьиняреб.

ne:eCago aburab bopineb, xiyaCa aburab bopinyareb.

(Нисо тIамун эхх комо рукIин лълъикI, ад вугев чияссе нако чIвадегIан)
(niso Tamun e{ komo rujin :ij, ad wugew xiyaSe nako zwadefan)

Нелълъеццаго бучIеб нелълъее батиняро.

ne:eCago buzeb ne:eye batinyaro.

Нелълъецца цIцIали гьабго къоялълъ тани, цIцIалиялълъ нилълъ гьабго моцIцIалълъ тена.

ne:aCa ~ali habgo qoya: tani, ~aliya: ni: habgo mo~a: tena.

Нич гьечIелълъуб яхI гьечIеб.

nix heze:ub ya\ hezeb.

Носоцца гуреб къотIинеб, квералълъин.

nosoCa gureb qoTineb, kwera:in.

Нохъо томо, нохъо бацIцIалиняро, нохъо чороклинеб гIамал течIони.

no]o tomo, no]o ba~alinyaro, no]o xoroklineb famal tezoni.

НугI гьечIеб жо - гьересси.

nuf hezeb $o - hereSi.

Нусалълъа бичIчIде ясалълъа абинеб.

nusa:a biZde yasa:a abineb.

Нусго томеналълъул багьаябги букIиня гьересси.

nusgo tomena:ul bahayabgi bujinya hereSi.

Нугь бекьуги, хIур бекье.

nuh bepugi, \ur bepe.

Нугь гьечIеб кьуру букIиняреб, кьо гьечIеб гIор букIиняреб.

nuh hezeb puru bujinyareb, po hezeb for bujinyareb.

Нугь къваридав чи - хьатал къарав чи.

nuh qwaridaw xi - %atal qaraw xi.

Нугь лълъикIабани, нугьла ххер бижлаан.

nuh :ijabani, nuhla {er bi$laan.

Нугь цо буе, рорцен кIиго буе.

nuh co buye, rorcen jigo buye.

Нугьла вахълалълъер гьалмагъ валагье.

nuhla wa]la:er halmav walahe.

Нугьла энаго, рогьолего ххеххго вахъа, бакъунде ххеххго рещтIа.

nuhla enago, roholego {e{go wa]a, baqunde {e{go re&Ta.

Нугьла лълъин, лълъеда гьиби.

nuhla :in, :eda hibi.

Нугьлул ххалалиялълъе валагьуги, чIчIенеб бакIалълъе валагье.

nu[lul {ala;iyalde walahuge, Zoleb bajalde walahe.

НуцIцIа гъедегIан гъилди, хIур бачIинегIан пурчIина.

nu~a vedefan vildi, \ur bazinefan _urzina.

НуцIцIил кIалтIаго - хIеж, хIобокьго - алжан (лълъадилун ячинессей яс мадогьалихъго ятарай меххалълъ).

nu~il jalTago - \e$, \obopgo - al$an (:adilun yaxineSey yas madohali]go yataray me{a:).

Нугьла букIараб гьой чуруде ккани, чури хIуккунебила, чуруда букIараб нагьле ккани, нагь хIуккуняребила.

nuhla bujarab hoy xurude Kani, xuri \uKunebila, xuruda bujarab nahle Kani, nah \uKunyarebila.

О o

Огьисса хIетIе гурони хIарччола хъваде теларилан лълъугьарав мааруласс хIарччулълъ дегIен чIванебила.

ohiSa \eTe guroni \arXula ]wade telarilan :uharaw maarulaS \arXu: defen zwanebila.

Огьогьоялълъ гьорчо кконяро.

ohohoya: horxo Konyaro.

Огърол боркIалиялълъ гуребила чияссул адегIали борцинеб.

ovrol borjaliya: gurebila xiyaSul adefali borcineb.

ОпорцIцI букаригин нако хъарссуги.

o_or~ bukarigin nako ]arSugi.

Ор чIобогояб хIалухъин ххалатаб букIиня, белэр чIобогояв чи чIухIарав вукIинев.

or zobogoyab \alu]in {alatab bujinya, bel'er zobogoyaw xi zu\araw wujinew.

Орол лалилаги орахьдал щарилаги щаклуги.

orol lalilagi ora%dal &arilagi &aklugi.

Орщел оцонибе бае.

or&el oconibe baye.

Огьле энде кIкIвагIалал рохьоре энде ккена.

ohle ende Jwa\alal ro%ore ende Kena.

Оххол гьоболассдассаги гьанал гIагалиялълъассаги ххабар лълъикI буе.

o{ol hobolaSdaSagi hanal fagaliya:aSagi {abar :ij buye.

Оццебессеб соналълъ бугIаги хIунчинеб, кIиабилеб соналълъ гьолоцин хIунчиняреб.

oCebeSeb sona: bufagi \unxineb, jiabileb sona: holocin \unxinyareb.

Оццее юрай яс - ххеххго бекьараб пурчIина.

oCeye yuray yas - {e{go beparab _urzina.

Ордекалълъул анчIида хIанинибго лълъин гьанеб.

ordeka:ul anzida \aninibgo :in haneb.

Оххолисса бекьчIеб ххаслихъе босиняреб.

o{oliSa bepzeb {asli]e bosinyareb.

Оххолисса карщ лълъама, ххаслихъе ххинкIал чIчIахIа.

o{oliSa kar& :ama, {asli]e {injal Za\a.

Оц бегьиниб жо басиялълъаго гьаня.

oc behinib $o basiya:a hanya.

Оц бихьун рихьи бае, басиялълъа гIурдул рае.

oc bi%un ri%i baye, basiyalda furdul raye.

Оц гIураб меххалълъ, гIинтIдеги ккогеги, гIолохъанчи гIурав меххалълъ, гIакълу малълъдеги ккогеги.

oc furab me{a:, finTdegi Kogegi, folo]anxi furaw me{a:, faqlu ma:degi Kogegi.

Оц кьумо, барщдеруня, хIелеко кьумо, рекъендеруняро (Шагьи кьумо, барщдеруги, оц кьумо, рекъендеруе).

oc pumo, bar&derunya, \eleko pumo, reqenderunyago (^ahi pumo, bar&derugi, oc pumo, reqenderuye).

Оц кьурул рагIале къайгин, хIамида ургъел чIванеб.

oc purul rafa;e qaygin, \amida urvel zwaneb.

Оц кIанцIде кватIани, гIака кIанцIинеб.

oc jan`de kwaTani, faka jan`ineb.

Оц лълъугьинеб жо бачидаго гьанебила.

oc :uhineb $o baxidago hanebila.

Оц лълъугьинеб жоялълъул лълъар бегIераб букIиня.

oc :uhineb $oya:ul :ar beferab bujinya.

Оц мацIцI гьанесс бикьун батаги.

oc ma~ haneS bipun batagi.

Оц рукьалълъа квегъиня, чи заманалълъ квегъиня.

oc rupa:a kwevinya, xi #amana: kwevinya.

Оц тIураниги, Марямил гIайиб, релълъ беканиги Марямил гIайиб.

(Оц тIураниги – Марям, релълъ беканиги – Марям).

oc Turanigi, maryamil fayib, re: bekanigi maryamil fayib.

(oc Turanigi - maryam, re: bekanigi - maryam).

Оц хIвани – гьан, гьорко хIвани – цIул.

oc \wani - han, horko \wani - `ul.

Оц хIваниги, хIур ххутIинеб, хIур хIваниги, ракь ххутIинеб.

oc \wanigi, \ur {uTineb, \ur \wanigi, rap {uTineb.

Оцаз бураб чоцца, рииялълъ бураб ххаселалълъ кунанебила.

oca# burab xoCa, riiya: burab {asela: kunanebila.

Оцал гьечIессул рекьи хIалакъаб.

ocal hezeSul repi \alaqab.

Оцал маарда, МухIама рагIдокь.

ocal maarda, mu\ama rafdop.

Оцал тIурчIони ор баняро, аде ракь хъвачIони, хIур бачIиняро.

ocal Turzoni or banyaro, ade rap ]wazoni, \ur bazinyaro.

Оцола бече буеянги абуги, гIака гьиркилаги баги.

ocola bexe buyeyangi abugi, faka hirkila bagi.

Оцода бичIчIде, булагъада кьапIинеб.

ocoda biZde, bulavada paPineb.

Оцол лълъаран хIамил гIен ккоги.

ocol :aran \amil fen Kogi.

Оцол омол бицчIого, омохьатазул бицуги.

ocol omol biczogo, omo%ata#ul bicugi.

Оцал тIурчIони, тIегь баняреб, аде ракь хъвачIони, хIур бачIиняреб.

ocal Turzonigi, Teh banyareb, ade rap ]wazoni, \ur bazinyareb.

Оцол хъири бахъчIони, магIил хъуй бахъиняро.

ocol ]iri ba]zoni, mafil ]uy ba]inyaro.

Оцол хъири гуреб, хъурмил гьаракь гуреб.

ocol ]iri gureb, ]urmil harap gureb.

Оцолаб босе, басидулаб те.

ocolab bose, basidulab te.

П _

Пакъирассе - къварили, абдалассе - роххел.

_aqiraSe - qwarili, abdalaSe - ro{el.

Пакъирзаби, мискIинял бечедал чи!

_aqir#abi, misjinyal bexedal xi!

Палгьаван гурони квариде вахъиняро.

_alhawan guroni kwaride wa[inyaro.

ПасихIал рагIабацца богIол цугъур цIенаро.

_asi\al rafabaCa bofol cuvur `enaro.

Пахьул бололълъ меседил пикраби рукIинярел.

_a%ul bolo: mesedil _ikrabi rujinyarel.

Пашманассул магIо гIемераб, рокьи ккарассул ххабар гIемераб.

_a^manaSul mafo femerab, ropi KaraSul {abar femerab.

Пашмали гьоркьоб гьечIеб роххелги букIиняребила, роххел гьаняреб пашмалиги бачIиняребила.

_a^mali horpob hezeb ro{elgi bujinyarebila, ro{el halyareb _a^maligi bazinyarebila.

Пер коняресс хъал конеб.

_er konyareS ]al koneb.

Пикраби – маарда, къварили – могъзада нахъа.

_ikrabi - maarda, qwarili - mov#ada na]a.

Пикри гIемелуни, чи гIантлинев.

_ikri femeluni, xi fantlinew.

Пикриялълъа кIалгьани, рагIолълъ мекъи ккенаро.

_ikriya:a jalhani, rafo: meqi Kenaro.

Пикру ццебе, ццим ххадуб.

_ikru Cebe, Cim {adub.

ПиргIавние Муса каминярев.

_irfawniye musa kaminyarew.

Пири пирхханщинахъе зоб гъугъаняреб.

_iri _ir{an&ina]e #ob vuvanyareb.

Пириялълъеги гъветI кIудаб бокьинеб.

_iriya:egi vweT judab bopineb.

Питна бокьарасс багьана, ракь хъвалхьун, балагьинеб.

_itna boparaS bahana, rap ]wal%un, balahineb.

Питнабазул мугьал хьани, балагьазул гьирал раччинел.

_itnaba#ul muhal %ani, balaha#ul hiral raXinel.

Питнадул мугьал хьани, балагьалълъул ор баня.

_itnadul muhal %ani, balaha:ul or banya.

Пихъ бижиняреб гъветI гьурщиняреб.

_i] bi$inyareb vweT hur&inyareb.

Пихъ гьечIеб гъотIола ил речIчIиняреб, лълъин гьечIеб иццухъе гел бегьиняреб.

_i] hezeb voTola il reZinyareb, :in hezeb iCu]e gel behinyareb.

Пурццил гьаракь къотIани, къилил белэр каминя.

_urCil harap qoTani, qilil bel'er kaminya.

Р r

Рагъ ххинкIазулгин лълъикIаб.

rav {inja#ulgin :ijab.

Рагъалълъасса рекъен лълъикIаб.

rava:aSa reqen :ijab.

РагьомахIогIан бегде захIматаб меэр гьечIеб. (Рукъалълъул рагьомахIо ГIакару меэргIанаб).

rahoma\ofan begde #a\matab meer hezeb. (ruqa:ul rahoma\o fakaru meerfanab).

РагIал бахъун хIур бекье, ракьан бахъун бокь хъващтIе.

rafal ba]un \ur bepe, rapan ba]un bop ]wa&Te.

РагIал гьечIеб кьуру гьечIеб, рагIал гьечIеб авлахъ гьечIеб.

rafal hezeb puru hezeb, rafal hezeb awla] hezeb.

РагIалалълъасса ракьан лълъикIаб (нугьлул).

rafala:aSa rapan :ijab (nuhlul).

РагIи бадибе лълъикIаб, ил могъалълъе лълъикIаб.

rafi badibe :ijab, il mova:e :ijab.

РагIи бице бакI бихьун, ургъел бикье чи вихьун.

rafi bice baj bi%un, urvel bipe xi wi%un.

РагIи бугеб рукъалълъасса, рукъго гьечIого, къватIир лълъикI.

rafi bugeb ruqa:aSa, ruqgo hezogo, qwaTir :ij.

РагIи бугеб рукъалълъасса магIо бугеб рукъ лълъикIаб.

rafi bugeb ruqa:aSa mafo bugeb ruq :ijab.

РагIи буде - нус, нисо конде - яс.

rafi bude - nus, niso konde - yas.

РагIи буняресс боцIцIи хьихьиняро.

rafi bunyareS bo~i %i%inyaro.

РагIи гIемералълъуб, хIалтIи дагьаб.

rafi femera:ub, \alTi dahab.

РагIи гьечIони кечI букIиняреб.

rafi hezoni kez bujinyareb.

РагIи гIарац буго, гIен тIами месед буго.

rafi farac bugo, fen Tami mesed bugo.

РагIи жаниб гьенарев чияссда балгояб жо бицдегIан, кочIчIел цIумо босун къотIнобе бае.

rafi $anib henarew xiyaSda balgoyab $o bicdefan, koZel `umo bosun qoTnobe baye.

РагIи къватIиб, дун рукъув. (КIал бугев чола, чодулав гьелдго)

rafi qwaTib, dun ruquw. (jal bugew xola, xodulaw heldgo)

РагIи рагIоле бачIиня, гIор кьодукье бачIиня.

rafi rafole bazinya, for podupe bazinya.

РагIи риидал буе, рекьи иххдал буе.

rafi riidal buye, repi i{dal buye.

РагIи - рокIел кIул.

rafi - rojel jul.

РагIи ургъун бице, кици бакI бихьун тIаме.

rafi urvun bice, kici baj bi%un Tame.

РагIи хIалакъаб бице, гьан кьарияб коне.

rafi \alaqab bice, han pariyab kone.

РагIола гвагьар гьечIин, гьурал жалго те.

rafola gwahar hezin, hural $algo te.

РагIул гьоло гьабуге, гьалил мигъир гьабуге.

raful holo habuge, halil mivir habuge.

РагIол гвагьар гьечIин, гьурал жалго те.

rafol gwahar hezin, hural $algo te.

РагIол гIомо буги, абдалгин дагIбадуги.

rafol fomo bugi, abdalgin dafbadugi.

РагIол гIомоялълъул гIарщал руги.

rafol fomoya:ul far&al rugi.

РагIол квешли - ххалали, ххамил квешли - гьечIоли.

rafol kwe^li - {alali, {amil kwe^li - hezoli.

РагIол квешли - ххалали, ххарбил квешли - гIемели.

rafol kwe^li - {alali, {arbil kwe^li - femeli.

РагIол анчIи риччаги, тIулида ццин бихъуги.

rafol anzi riXagi, Tulida Cin bi]ugi.

РагIохъ балагьуги, хIалтIохъ балагье.

rafo] balahugi, \alTo] balahe.

РагIоцца рагIи бахъиня, бакъуцца чIчIетI бахъиня.

rafoCa rafi ba]ilya, baquCa ZeT ba]inya.

Рогьоле вахъарассул кьегIер цIцIуяб.

rohole wa]araSul pefer ~uyab.

Рогьоле къед биххун, къаденахъе хIур бахъун.

rohole qed bi{un, qadena]e \ur ba]un.

Рогьоле яхъаралълъул бал окIаб.

rohole ya]ara:ul bal ojab.

Рогьолего бураб хIалтIи лълъикIаб, гьитIинго ячарай чIчIужу лълъикIай.

roholego burab \alTi :ijab, hiTingo yaxaray Zu$u :ijay.

Рижи - мискIинчияссул дандежо.

ri$i - misjinxiyaSul dande$o.

Рижидолълъ анкьго дару бугеб.

ri$ido: anpgo daru bugeb.

Рижиххуялълъул иналълъа буниги, бахIарал бетчIого ххутIиняреб.

ri$i{uya:ul ina:a bunigi, ba\aral betzogo {uTinyareb.

Рак гьечIого, бокь бичуги, бекьчIого хIур бичуги.

rak hezogo, bop bixugi, bepzogo \ur bixugi.

Ракъи-хьул, ссвак-кIкIвагI.

raqi-%ul, Swak-Jwaf.

Ракьулълъе рехханиги, месед хIоняро.

rapu:e re{anigi, mesed \onyaro.

Ракъдала джугIа чIчIенаро, цаххбиниб гIарац чIчIенаро.

raqdala Gufa Zenaro, ca{binib farac Zenaro.

РакъчIого кунаги, къассд букIаго жибго те.

raqzogo kunagi, qaSd bujago $ibgo te.

Ракъун кунани квен гьоэлиня, гьимун бицани рагIи гьоэлиня.

raqun kunani kwen hoelinya, himun bicani rafi hoelinya.

Ракь бижлалълъер рак бижараб.

rap bi$la:er rak bi$arab.

Ракьол белегьан вуго бекьарав чи.

rapol belehan wugo beparaw xi.

Ракьол гIанкIкI ракьол гьойцца гурони кконяреб.

rapol fanJ rapol hoyCa guroni Konyareb.

РакI битIдегIан мацIцI битIиняро.

raj biTdefan ma~ biTinyaro.

РакI бухIун гIодани, беццаб бадиссаги магIо бачIиня.

raj bu\un fodani, beCab badiSagi mafo bazinya.

РакI гурхIи гьечIеб хIал - хIанчIун конеб гьан.

raj gur\i hezeb \al - \anzun koneb han.

РакI гурхIун гъунибе бачараб бул'ур ццин бахъун бачахъиялълъе ккена.

raj gur\un vunibe baxarab bul'ur Cin ba]un baxa]iya:e Kena.

РакI щваралълъубе хIетI щоня.

raj &wara:ube \eT &onya.

РакIалълъа бугеб жо бицчIогойила цIцIумагъедо чIчIегIелураб.

raja:a bugeb $o biczogoyila ~umavedo Zefelurab.

РачIчI ххалатаб гьойдассаги цIуне, гьод ххалатаб чодассаги цIуне.

raZ {alatab hoydaSagi `une, hod {alatab xodaSagi `une.

РокIедасса рокIеде - кьо.

rojedaSa rojede - po.

Ралдалаги гел гье (исрап буги).

raldalagi gel he (isra_ bugi).

Ралдаеги щуб къварагIинеб, щубиеги бакъ къварагIинеб.

raldayegi &ub qwarafineb, &ubiyegi baq qwarafineb.

Ралдалълъе чIимихх бортанищи, ана нелълъедасса.

ralda:e zimi{ bortani&i, ana ne:edaSa.

Ралдалълъе лълъинги тIоги, рохьобе илги босуги.

ralda:e :ingi Toge, ro%obe ilgi bosugi.

Рас хIеренаб бихьинина хIанчIчIаз руз бетIинеб.

ras \erenab bi%inina \anZa# ru# beTineb.

Балад тIаминедухъ вегьуги, бохх тIаминедухъ вачIа.

balad Taminedu] wehugi, bo{ Taminedu] waza.

РатIалги щоняро, щигат деги гIенаро.

raTalgi &onyaro, &igat degi &enaro.

Ролоцца - чи, чоцца - багьадур.

roloCa - xi, xoCa - bahadur.

РахIараб гъанссиеги буцIцIараб кIалалълъеги рахIат букIиня.

ra\arab vanSiyegi bu~arab jala:egi ra\at bujinya.

Рахъдал чед барай, чиял чи веэдарай.

ra]dal xed baray, xiyal xi weedaray.

Рахь баккиняреб гIакдае чури кьоги.

ra% baKinyareb fakdaye xuri pogi.

Рахь гьечIеб гIакдацца гIартилълъ мал баня.

ra% hezeb fakdaCa farTi: mal banya.

Рахь хахинелълъул бече хIалакъаб.

ra% [a[ine:ul bexe \alaqab.

Рахьдал тIанкI гьечIони, бече лълъугьиняреб.

ra%dal Tanj hezoni, bexe :uhinyareb.

Рахьдалълъ рас ххеххго бихьиня.

ra%da: ras {e{go bi%inya.

РахIатаб гIурму бокьани, дуццаго чияего буги налгьи, чияда догоги буги.

ra\atab furmu bopani, duCago xiyaye bugi nalhi, xiyada dogogi bugi.

РахIатгин хIалихьали, захIматгин бахIарчили.

ra\atgin \ali%ali, #a\matgin ba\arxili.

Раччи бачче черххалълъа ракъараб.

raXi baXe xer{a:a raqarab.

РачIчI бухьун, хIама чIчIенаро.

raZ bu%un, \ama Zenaro.

РачIчI къотIун борохь къелълъе биччаги.

raZ qoTun boro% qe:e biXagi.

РачIчI кIудаб лълъугьдейилан дегIен хьихьун букIарабила, лълъурдул кIудал лълъугьун, чехь бихъде ккарабила.

raZ judab :uhdeyilan defen %i%un bujarabila, :urdul judal /uhun :uhun, xe% bi]de Karabila.

РачIчIалълъасса чIухIараб хIелеко гIадав.

raZa:aSa zu\arab \eleko fadaw.

Регьел гIуралълъубе щуб гIенеб.

rehel fura:ube &ub feneb.

«РегIенаро, щоняро» гIилалун рикIкIиняро.

«refenaro, &onyaro» filalun ruJinyaro.

Рекьи басандичIони, хIалтIол хIур бахъиняро.

repi basandizoni, \alTol \ur ba]inyaro.

Рекъав чияссул рагIад рекъаб букIиня.

reqaw xiyaSul rafad reqab bujinya.

Ракъараб рехъалълъ хъумур речIчIиняро.

raqarab re]a: ]umur reZinyaro.

Ралълъаралълъа ракъарабила рохьдолълъ хIайван данделинеб.

ra:ara:a raqarabila ro%do: \aywan dandelineb.

РекъечIеб бицарассда бокьиняреб рагIиня.

reqezeb bicaraSda bopinyareb rafinya.

Рокъон кунае, къецц бан хIалтIе.

roqon kunaye, qeC ban \alTe.

Рокъон чIчIикIаре.

roqon Zijare.

РакIарассда гьелав воххуги.

rajaraSda helaw wo{ugi.

РакIарассухъ ралагьун ракIа, рещтIарассухъ ралагьун рещтIа.

rajaraSu] ralahun raja, re&TaraSu] ralahun re&Ta.

РокIее иххтияр кьуни, иххтияр гьечIеб бакIалълъе ккена.

rojeye i{tiyar puni, i{tiyar baja:e Kena.

РокIел бер балагьчIони, бералълъа канцIа бихьиняро.

rojel ber balahzoni, bera:a kan`a bi%inyaro.

РокIел гIен гIенеккчIони, гIеналълъа рагIи рагIиняро.

rojel fen feneKzoni, fena:a rafi rafinyaro.

РокIел хIал хьарав ХIариколоссессда хIатIикь цIа бакарав кIахъияв рекъенаро.

rojel \al %araw \arikoloSeSda \aTip `a bakaraw ja]iyaw reqenaro.

РокIел хIуби - чехь, чохьол хIуби - чед.

rojel \ubi - xe%, xo%ol \ubi - xed.

РокIелълъ бугеб гьаняро, гьороб бугеб бихьиняро.

roje: bugeb hanyaro, horob bugeb bi%inyaro.

РекIкI бурассе хIучч битIиняро.

reJ buraSe \uX biTinyaro.

РокIон бихьун чу босе, гьумо бихьун кьили босе.

rojon bi%un xu bose, humo bi%un pili bose.

Ралълъаралълъа ракъарабила ролода рокъи банеб.

ra:ara:a raqarabila roloda roqi baneb.

Регьеде гурони къоги бегьчIо, регьечIого хIвараб дарайдол горде.

rehede guroni qogi behzo, rehezogo \warab daraydol gorde.

Рецц бумо гаргадиялълъ бецц руня, гIунгутIаби рициналълъ кантIдеруня.

reC bumo gargadiya: beC runya, funguTabi ricina: kanTerunya.

РещтIде гьанярев рекIендевуги.

re&Tde hanyarew rejendewugi.

РекIендеги гьае, рещтIдеги гьае.

rejendegi haye, re&Tdegi haye.

Ригь богоде, бог радакье.

rih bogode, bog radape.

Ригьла вега, ригьла вахъа.

rihla wega, rihla wa]a.

Ригьин чиялгин лълъикIаб, чи нелълъерго лълъикIав.

rihin xiyalgin :ijab, xi ne:ergo :ijaw.

Ригьинги ригьги ургъун буе.

rihingi rihgi urvun buye.

Риди меседли гьанебани, нахъеяссухъе щолароан.

ridi mesedli hanebani, na]eyaSu]e &olaroan.

Рии кьижун арассе кьиндала мискIилиялълъ макьо тенаро.

rii pi$un araSe pindala misjiliya: mapo tenaro.

Риидала макънал рачиней йикIарай, кьиндала кьурдиней йикIа.

riidala maqnal raxiney yijaray, pindala purdiney yija.

Риидала борохь бихьарав кьиндала гIарщикьа хIинкъиня.

riidala boro% bi%araw pindala far&ipa \inqinya.

Риидала гвангвара гьалчIони, кьиндала гереги гьалиняро.

riidal gwangwaro halzoni, pindala geregi halinyaro.

Риидала гIодобе бегьараб квер чIобого бачIиняро.

riidala fodobe beharab kwer zobogo bazinyaro.

Риидала гIор те, кьиндала меэр те.

riidala for te, pindala meer te.

Риидала де гIоло чIвае, кьиндала ножего гIоло чIвае (чол кици).

riidala de folo zwaye, pindala no$ego folo zwaye (xol kici).

Риидала кьижани, кьиндала гIака хIоня.

riidala pi$ani, pindala faka \onya.

Риидала риди ххуе, кьиндала нагь коне.

riidala ridi {uye, pindala nah kone.

Риидала имогъ босе, кьиндала буртина босе.

riidala imov bose, pindala burtina bose.

Риидала хIерабги босуги, кьиндала хIалакъабги босуги.

riidala \erabgi bosugi, pindala \alaqabgi bosugi.

Риидала хIур бекье, кьиндала кор боркье.

riidala \ur bepe, pindala kor borpe.

Риидала хIурив хIва, кьиндала рукъув хIва.

riidala \uriw \wa, pindala ruquw \wa.

Риидала черхх берцен буня узданаб ролоцца, кьиндала ххенаб ролоцца.

riidala xer{ bercen bunya u#danab roloCa, pindala {enab roloCa.

Риидала чIарадичIони, кьиндала гьороб жо букIиняреб.

riidala zaradizoni, pindala horob $o bujinyareb.

Риидала чIар бучIони, кьиндала гьороб жо букIиняро.

riidala zar buzoni, pindala horob $o bujinyaro.

Риидала – Ххассбика, кьиндала – къватIулбика.

riidala - {aSbika, pindala - qwaTulbika.

Риидалил цого хIур, кьиндала гIасокь къараб,

Кьиндалил цого ссугъур, боххиссан ххер баккараб.

riidalil cogo \ur, pindala fasop qarab,

pindalil cogo Suvur, bo{iSan {er baKarab.

Риидалде гьаркал кьиндала къачIае, кьиндалде чанагъ риидала къачIае.

riidalde harkal pindala qazaye, pindalde xanav riidala qazaye.

Риидалил цого хIур, кьиндала гIасолълъ къараб.

riidal cogo \ur, pindala faso: qarab.

Рии-риидала – чIор-чIорол, кьин-кьиндала – гуд-гудуч!

rii-riidala - zor-zorol, pin-pindala - gud-gudux!

Рикьи банеб къвачIинибе къили баде бегьиняро (рикьинибе къили чIехьеняреб).

ripi baneb qwazinibe qili bade behinyaro (ripinibe qili ze%enyareb).

Рикьол рурал ххинкIал ригьла конев алазан.

ripol rural {injal rihla konew ala#an.

Рикьунибе къили баги.

ripunibe qili bagi.

РикIкIада бугеб меседалълъасса гIагарда бугеб гIарац лълъикIаб.

riJada bugeb meseda:aSa fagarda bugeb farac :ijab.

РикIкIада бугеб гIагалиялълъасса гъунив вугев мадогьалго лълъикIила.

riJada bugeb fagaliya:aSa vuniw wugew madohalgo :ijila.

РикIкIадасса квараб къилиялълъасса гIагардасса квараб ссахI лълъикIаб.

riJadaSa kwarab qiliya:aSa fagardaSa kwarab Sa\ :ijab.

РикIкIада ругел гIагарал чи, унтун рагIлалълъер, хIомо ратиня, хIомо рагIлалълъер, рукъун рагIиня.

riJada rugel fagaral xi, untun rafla:er, \omo ratinya, \omo rafla:er, ruqun rafinya.

РикIкIадасса квараб къилиялълъасса гIагардасса квараб ссахI лълъикIаб.

riJadaSa kwarab qiliya:aSa fagardaSa kwarab Sa\ :ijab.

РикIкIадассан йихьде лълъикIай чиял яс гъуний щомо йихьде жо гурей жо ятиня.

riJadaSan yi%de :ijay xiual yas vuniy &omo yi%de $o gurey $o yatinya.

РитIохъли ракIараб ххвалчадасса ракIараб.

riTo]li rajarab {walxadaSa rajarab.

Рихьанжоялълъул жо гIенареб, гургил чед гIенареб.

ri%an$oya:ul $o fenareb, gurgil xed fenareb.

Родоласса нагь буххуги.

rodolaSa nah bu{ugi.

Родолълъа бахъараб гел, нагьулълъ гьейгин кьватIарабила.

rodo:a ba]arab gel, nahu: heygin pwaTarabila.

Рукъуб гьечIеб талихI къватIиб къенаро.

ruqub hezeb ta\i[ qwaTib qenaro.

Рукъуб къир-къвар бугони, дунял къварилиня.

ruqub qir-qwar bugoni, dunyal qwarilinya.

Рукъуб кьечIеб талихI рохьоб кьелищи.

ruqub pezeb tali\ ro%ob peli&i.

Рукъубе рукъгIанаб гьецIцIо босинеб.

ruqube ruqfanab he~o bosineb.

Рукъуб къадру гьечIессул къватIибги букIиняреб.

ruqub qadru hezeSul qwaTibgi bujinyareb.

Рукъуб къвакъвадинеб, къватIиб къелинеб.

ruqub qwaqwadineb, qwaTib qelineb.

Рукъуб къир-къир бугони, дунял къварилиня.

ruqub qir-qir bugoni, dunyal qwarilinya.

Рукъуб кьечIеб талихI рохьоб кьелищилан абурабила саласселълъ.

ruqub pezeb tali\ ro%ob peli&ilan aburabila salaSe:.

Рукъуб ххам бугони - ххалатаб горде, ххараб жо бугони - чIахIиял ххинкIал.

ruqub {am bugoni - {alatab gorde, {arab $o bugoni - za\iyal {injal.

Рукъуб чед бугессда чиял мацIцI гьаняро.

ruqub xed bugeSda xiyal ma~ hanyaro.

Рукъубго къулгIаги томо, къватIисса лълъин баччарай.

ruqubgo qulfagi tomo qwaTiSa :in baXaray.

Рукъубе нугь кидаго гIагараб.

ruqube nuh kidago fagarab.

Рукъув гъалбацI – къватIив гIанкIкI.

ruquw valba` - qwaTiw fanJ.

Рукъув – дегIен, къватIив – цIцIе.

ruquw - defen, qwaTiw - ~e.

Рукъув кошасс рохьоб кошаб бачIиня.

ruquw ko^aS ro%ob ko^ab bazinya.

Рукъув цIцIогьор хIваги, ЦIцIоров дибир хIваги.

ruquw ~ohor \wagi, ~orow dibir \wagi.

Рукъуй йигей меххалълъ энссол рукъ, рукъуе нахъйуссун – чиял рукъ.

ruquy yigey me{a: enSol ruq, ruquye na]yuSun - xiyal ruq.

Рукъусса кош арав къватIивги кош ххутIиня.

ruquSa ko^ araw qwaTiwgi ko^ {uTinya.

Рокьи ккани, кочIохъан яхъиня, чехь бухIани, магIихъан яхъиня.

ropi Kani, kozo]an ya]inya, xe% bu\ani, mafi]an ya]inya.

Рокьи ккечIей адамалълъа росола нахъа чIчIомо квен буде гьаняреб.

ropi Kezey adama:a rosola na]a Zomo kwen bude hanyareb.

Рокьи кьерилълъ букIиня.

ropi peri: bujinya.

Рокьое баги, гьанае бае.

ropoye bagi, hanaye baye.

Ролълъол чадал рукIаго, бакариги коняро, бугъби ццере рукIаго, бусбиги квегъиняро.

ro:ol xadal rujago, bakarigi konyaro, buvbi Cere rujago, busbigi kwevinyaro.

Роол къо кьиндалил анкьида бащалинеб. Росдал газа кьурда рекIенеб.

rool qo pindalil anpida ba&alineb. rosdal ga#a purda rejeneb.

Роол рукъ - буртина, рукъалълъул хIуби - чIчIужу.

rool ruq - burtina, ruqa:ul \ubi - Zu$u.

Росс-лълъади цолчIони, рукъ беххе балагьиня.

roS-:adi colzoni, ruq be{e balahinya.

Россассе энде гIурай яцц йигев ваццассда къасси макьо щоняреб.

roSaSe ende furay yaC yigew waCaSda qaSi mapo &onyreb.

Россассе ани, росс ватиня, чIчIужу ячани, чIчIужу ятиня.

roSaSe ani, roS watinya, Zu$u yaxani, Zu$u yatinya.

Росдае гIоло бицараб рагIи - росдае гIоло бураб гъулухъ.

rosdaye folo bicarab rafi - rosdaye folo burab vulu].

Росдае ххиянат бурав росдал цIецца вухIаги.

rosdaye {iyanat buraw rosdal `eCa wu\agi.

Росдал гIадат хIвеялълъасса, гIадатаб росо хIвей лълъикIаб.

rosdal fadat \weya:aSa, fadatab roso \wey :ijab.

Росдацца хIелеко хъуни, хIарпиеги бутIа кьеде ккенеб.

rosdaCa \eleko ]uni, \ar_iye buTa pede Keneb.

Росо бихьун си боркIадаб бае.

roso bi%un si borjadab baye.

Росо кIодо, ясал гIемер.

roso jodo, yasal femer.

Росогин дагIбадани, чиякълиня, чIчIужугин дагIбадани, куникълиня.

rosogin dafbadani, xiyaqlinya, Zu$ugin dafbadani, kuniqlinya.

Росдал анцIилI, бол нусилI.

rosdal an`i/, bol nusi/.

Росолълъ гьудул вуе, нугьла гьалмагъ ккое.

roso: hudul wuye, nuhla halmav Koye.

Росолълъе унти я базарганассул гьирицца бачIинеб, я гьардохъанассул къвачIицца бачIинеб.

roso:e unti ya ba#arganaSul hiriCa bazineb, ya hardo]anaSul qwaziCa bazineb.

Россассда лълъади гьабго къоялълъ юхIинейила, чIчIужуялълъа росс гьабго моцIцIалълъ вухIиневила.

roSaSda :adi habgo qoya: yu\iyila, Zu$uya:a roS habgo mo~a: wu\inewila.

Россассулал лълъадаре, лълъадолал кIалалълъ.

roSaSulal :adare, :adolal jala:.

Росолълъе унти я базарганассул гьирицца бачIинеб, я гьардохъанассул къвачIицца бачIинеб.

rosu/e unti ya ba#arganaSul hiriCa bazuneb, ya hardo]anaSul qwaziCa bazuneb.

Росолълъе щоде рес букIаго, къватIивги чIчIоги, росо рикIкIад букIин гьаняго, къасси нугьлаги вахъуги.

roso:e &ode res bujago, qwaTiwgi Zogi, roso riJad bujin hanyago, qaSi nuhlagi wa]ugi.

Роххел гIемералълъур кьурдухъаби рахъинел, хIвел гIемералълъур магIихъаби рахъинел.

ro{el femera:ur purdu]abi ra]inel, \wel femera:ur mafi]abi ra]inel.

Рохъдол чед бурай, чиял чи веэдарай.

ro]dol xed buray, xiyal xi weedaray.

Рохьалълъ тала босчIого тенаро.

ro%a: tala boszogo tenaro.

Рохьдолълъ букIиняреб чIухIухъаналълъе чIаргIараб салам дир магьил илалълъул!

ro%do: bujinyareb zu\u]ana:e zarfarab salam dir mahil ila:ul!

Рохьдолълъ чIчIа, рохьдолълъ хIва.

ro%do: Za, ro%do: \wa.

Рохьдолълъ чIчIенареб хIайваналълъа ил щоня.

ro%do: Zenareb \aywana:e il &onya.

Рохьил хIайван рохьоб гурони чIчIенаро.

ro%il \aywan ro%ob guroni Zenaro.

Рохьоб гъотIолаги кидаго цого хIал букIиняребила.

ro%ob voTolagi kidago cogo \al bujinyarebila.

Рохьоб хьараб хьодол пайда щибила.

ro%ob %arab %odol _ayda &ibila.

Рохьоб цидаги данде чIвагеги кIиго эбелцадахъ.

ro%ob cidagi dande zwagegi jigo ebelcada].

Рохьоб циги ххутIугеги, цого энчIалълъа божун.

ro%ob cigi {uTugegi, cogo enza:a bo$un.

Рохьоб чан каминяреб, чорххолълъ унти каминяреб.

ro%ob xan kaminyareb, xor{o: unti kaminyareb.

Рохьобе кватIи гурони пайда гьечIилан абун буго гъадицца.

ro%obe kwaTi guroni _ayda hezilan abun bugo vadiCa.

Рохьобе ил босуги, илацца хIур бекьуги.

ro%obe il bosugi, ilaCa \ur bepugi.

Роццадасса цIцIикIкIун чуги кIанцIиняро.

roCadaSa ~iJun xugi jan`inyaro.

Рорцен гьечIеб огь хханассулги букIиняреб.

rorcen hezeb oh {anaSulgi bujinyareb.

РоцIцIагиян цIцIани, цIцIад багиян бул'ал.

ro~agiyan ~ani, ~ad bagiyan bul'al.

РоцIцIада ракI чIчIоги, гIорцIцIалида божуги.

ro~ada raj Zogi, for~alida bo$ugi.

Ругьунаб оцалълъ гIадин хIур бекьиняро.

ruhunab oca: fadin \ur bepinyaro.

Рукъ гьечIессда чи гьаня, чед гьечIессда мацIцI гьаня.

ruq hezeSda xi hanya, xed hezeSda ma~ hanya.

Рукъ къваридав чи - лълъади кошав чи.

ruq qwaridaw xi - :adi ko^aw xi.

Рукъ лълъухьараб меххалълъ хIур бахъинеб гIадат.

ruq :u%arab me{a: \ur ba]ineb fadat.

Рукъалълъ басра вурав, къватIалълъ ццеве ккенаро.

ruqa: basra wuraw, qwaTa: Cewe Kenaro.

Рукъалълъ белегьанчи гуро берцен вунев, белегьанчиясс рукъин.

ruqa: belehanxi guro bercen wunew, belehanxiyaS ruqin.

Рукъалълъул къварили къадада гьаня, дир рокIел къварили дидаго гьаня.

ruqa:ul qwarili qadada hanya, dir rojel qwarili didago hanya.

Рукъалълъул кIудав меххтчIони, бахIарал бетиняро.

ruqa:ul judaw me{tzoni, ba\aral betinyaro.

Рукъалълъул кIалтIа хIелекоги багьиня.

ruqa:ul jalTa \elekogi bahinya.

Рукъалълъул хIал гьималазда гьаня, къватIалълъул хIал абдалассда гьаня.

ruqa:ul \al himala#da hanya, qwaTa:ul \al abdalaSda hanya.

Рокъи бае каратI кIодолалълъер, дару буе унти ххалалалълъер.

roqi baye karaT jodola:er, daru buye unti {alala:er.

РукIниб букIун гъургъурдамо, ГъалбацIалълъ чан чIваняро.

rujnib bujun vurvurdamo, valba`a: xan zwanyaro.

Руссун хIелчIони, чу хIелиняро.

ruSun \elzoni, xu \elinyaro.

Рулби жанире ссверараб, боххдол щинкIил хъахIаб, кумариде бухIи кьурараб, квегIде жал бегараб маарул гIаларча ххадуб ккогеги.

rulbi $anire Swerarab, bo{dol &injil ]a\ab, kumaride bu\i purarab, kwefde $al begarab maarul falarxa {adub Kogegi.

РухI речIчIлалълъер тушман чIвачIев, рухI рачIчIараб меххалълъ тушманасс чIванев.

ru\ reZla:er tu^man zwazew, ru\ raZarab me{a: tu^manaS zwanew.

РухIалицца гIадин чи хIелиняро.

ru\aliCa fadin xi \erinyaro.

РухIел - бакъараб, ццим - гIорцIцIараб.

ru\el - baqarab, Cim - for~arab.

РухIел куниня, ццин куниняро.

ru\el kuninya, Cin kuninyaro.

Ручун кIудаб, жаниб рак гьечIеб, ино кIудаб, жаниб мугь гьечIеб.

ruxun judab, $anib rak hezeb, ino judab, $anib muh hezeb.

Руччабазул базаралълъ рукъ ццебе тIенаро.

ruXaba#ul ba#ara: ruq Cebe Tenaro.

Рущи щваралълъубе гIанкIо буссиня.

ru&i &wara:ube fanjo buSinya.

С s

Сабаб вагIараб жо - гIажал, адан хIонеб жо - ххиял.

sabab wafarab $o - fa$al, adan \oneb $o - {iyal.

Саву кьомо кьаву босуги.

sawu pomo pawu bosugi.

Сагъри кьода бураб, гьима гIурухъ батинеб.

savri poda burab, hima furu] batineb.

Сапаралълъасса вачIиняго гамачI босунги чIобого вегьуге.

sa_ara:aSa wazunyago gamaz bosungi zobogo wehugi.

Сордо баде къадар, къо баде гIажал, къватIисса юссарай цIцIар тIамурай яс!

sordo bade qadar, qo bade fa$al, qwaTiSa yuSaray ~ar Tamuray yas!

(Кицилун лълъугьарал, пашманай эбелалълъул рагIаби).
(kicilun :uharal, _a^manay ebela:ul rafabi).

Сордо къватIиб, ххинкI рукъуб.

sordo qwaTib, {inj ruqub.

Сордо сардие те.

sordo sardiye te.

Сордойилго вачIани, вокьиневги чIаргIиня.

sordoyilgo wazani, wopinewgi zarfinya.

Суалалълъа рокъон, къокъ бумо кье джаваб.

suala:a roqon, qoq bumo pe Gawab.

Сумал чIали буги.

sumal zali bugi.

Сс S

Ссабру буй гIенаро, рокIелълъ гIакълу гьечIони.

Sabru buy fenaro, roje: faqlu hezoni.

Ссабру бурассе пайда кIудаб.

Sabru buraSe _ayda judab.

Ссабру гьечIев чияссул бумо жо белълъенаро.

Sabru hezew xiyaSul bumo $o be:enaro.

Ссабру – гIакълуялълъул ххан.

Sabru - faqluya:ul {an.

Ссабру вагIарассухъа гIад бумо жо босуги.

Sabru wafaraSu]a fad bumo $o bosugi.

Ссабру ццебе ккедебуе, ццин нахъе ккедебуе.

Sabru Cewe Kedebuye, Cim na]e Kedebuye.

Ссабруялълъа чIчIарассе пайда каминяреб, ххеххдарухъанассул ххиялал хIорго ххутIинел.

Sabruya:a ZaraSe _ayda kaminyareb, {e{daru]anaSul {iyalal \orgo {uTinel.

Ссабруялълъ меэр лълъвахъанеб.

Sabruya: meer :wa]aneb.

Ссабруялълъул иналълъа – багIараб месед.

Sabruya:ul ina:a - bafarab mesed.

Ссабуралълъул аххада – роххел.

Sabura:ul a{ada - ro{el.

Ссабурассе бохх, виххарассе рахIа.

SaburaSe bo{, wi{araSe ra\a.

Ссадакъаги къаде квенги - дагьаб жо.

Sadaqagi qade kwengi - dahab $o.

СсахIихъ ссахI гурони щоняреб.

Sa\i] Sa\ guroni &onyareb.

СсахIил рорцен гьаде ккена.

Sa\il rorcen hade Kena.

СсахIицца къенаро, къолоцца белгьиняро. (Жо гуреб жоялълъул бицуги).

Sa\iCa qenaro, qoloCa belhinyaro. ($o gureb $oya:ul bicugi).

СсвакачIого чIчIани, чIчIечIого велълъенде ккена.

Swakazogo Zani, Zezogo we:ende Kena.

Ссверухъе валагьчIого, рагIи кьвагьуги.

Sweru]e walahzogo, rafi pwahugi.

Т t

Тайидол чу лълъугьдегIан, белегьанчияссул гьой лълъугьиня.

tayidol xu :uhdefan, belehanxiyaSul hoy :uhunya.

Тайпа лълъикIалълъасса жибго лълъикIаб лълъикI.

tay_a :ija:aSa $ibgo :ijab :ij.

ТалихI бугев чияссул бихьинхIамаги къелинеб.

tali\ bugew xiyaSul bi%in\amagi qelineb.

ТалихI бугев чияссул чухъил къвал хIулиняро.

tali\ bugew xiyaSul xu]il qwal \ulinyaro.

ТалихI бугессул оц ияхI бугессухъе ккела.

tali\ bugeSul oc iya\ bugeSu]e Kela.

ТалихI бугев ригьналасса разилиня.

tali\ bugew rihnalaSa ra#ilinya.

ТалихI бугессул хIама хIорла къелиня.

tali\ bugeSul \ama \orla qelinya.

ТалихI къосарассул кверде къо бухIарав ккенев.

tali\ qosaraSul kwerde qo bu\araw Kenew.

ТалихI къосиналълъасса къо вагIинго лълъикI.

tali\ qosina:aSa qo wafingo :ij.

ТалихI бугезда ккенаро бицун гIадан божиняреб, гIодун Аллагь гурхIиняреб гьуразул унти.

tali\ buge#da Kenaro bicun fadan bo$inyareb, fodun allah gur\inyareb hura#ul unti.

ТалихI бугессул бихьинхIамаги къелинебила.

tali\ bugeSul bi%in\amagi qelinebila.

ТалихI бугессул гвай къаццандинеб.

tali\ bugeSul gway qaCandineb.

ТалихI бугессул оц ияхI бугессухъе ккела.

tali\ bugeSul oc iya\ bugeSu]e Kela.

ТалихI бугессул хIама хIорла къелинебила.

tali\ bugeSul \ama \orla qelinebila.

ТалихI, гьиркил кваркьа гIадин, ссоринеб, цен аде ккенеб, цен гъокье ккенеб.

tali\, hirkil kwarpa fadin, Sorineb, cen ade Keneb, cen vope Keneb.

ТалихI гIодобе бортон батиняреб, чIобого кьенеб жо букIиняреб.

tali\ fodobe borton batinyareb, zobogo peneb $o bujinyareb.

ТалихI духъан бугони, адамалги духъан рукIинел, дур талихI къосани, адамазда мунги къосинев.

tali\ du]an bugoni, adamalgi du]an rujinel, dur tali\ qosani, adama#da mungi qosinew.

ТалихI, кебе бахъараб?

Гьудули бугелълъубе.

tali\, kebe ba]arab?

huduli buge:ube.

Талмикьа талмикьеги хьиндалийилан абурабила гIанкIкIицца.

talmipa talmipegi %indaliyilan aburabila fanJiCa.

ТечIони китиццаги хъат банеб.

tezoni kitiCagi ]at baneb.

Тирун жо батиняро, цIуххун гурони.

tirun $o batinyaro, `u{un guroni.

ТуманкI гьечIев чанахъан, чухъа гьечIев багьадур.

tumanj hezew xana]an, xu]a hezew bahadur.

ТуманкI лълъикIаб – ххалкъалълъ цIураб, рагIи лълъикIаб – киназулго данде ккараб.

tumanj :ijab - {alqa: `urab, rafi :ijab - kina#ulgo dande Karab.

Тури гьокъон, къеч хьваняреб, дунял кваниги, къухьарав гIорцIцIинярев.

turi hoqon, qex %wanyareb, dunyal kwanigi, qu%araw for~inyarew.

Турде лълъугьараб гъотIое дару - къотIун реххи.

turde :uharab voToye daru - qoTun re{i.

Туркидол кири гьечIеб, кочIол хIакъ гьечIеб.

turkidol kiri hezeb, kozol \aq hezeb.

ТуркIе, дадал Гъазали!

turje, dadal va#ali!

Туххум лълъикIай дого те, жийго лълъикIай де кье.

tu{um :ijay dogo te, $iygo :ijay de pe.

Тушманассда бициняреб жо гьудулассдаги бицуги.

tu^manaSda bicinyareb $o hudulaSdagi bicugi.

Тушманассухъе кумараб рахъ кьоги.

tu^manaSu]e kumarab ra] pogi.

Тушмали бекьани, бекьарасс гьилгьиня.

tu^mali bepani, beparaS hilhinya.

Тушманзабаздасса диццаго цIуниня, Аллагь, гьудулзабаздасса дуцца цIуне.

tu^man#aba#daSa diCago `uninya, allah, hudul#aba#daSa duCa `une.

Тушман вукIа абе, гьобол басра вуги.

tu^man quja abe, hobol basra wugi.

Тушман вуде бокьани, къарзалълъ гIарац кьейила.

tu^man wude bopani, qar#a: farac peyila.

ТI T

ТIавус зодобе боржиня, гIункIкI ракьулълъе лълъугьиня.

Tawus #odobe bor$inya, funJ rapu:e :uhinya.

ТIарцIцIаб куялълъасса керчаб гьой лълъикIаб.

Tar~ab kuya:aSa kerxab hoy :ijab.

ТIегь баняреб гъотIоле наялги руссинярел.

Teh banyareb voTole nayalgi ruSinyarel.

ТIегь гIемералълъасса гъветI амагь гIемераб лълъикIаб.

Teh femera:aSa vweT amah femerab :ijab.

ТIегь гIурдала берценаб.

Teh furdala bercenab.

ТIегьги ххерги бижлалълъер, лълъинги ракги бижарабила.

Tehgi {ergi bi$la:er, :ingi rakgi bi$arabila.

ТIегьаняреб гъотIола пихъ бижиняреб.

Tehanyareb voTola _i] bi$inyareb.

ТIегьаняреб гъотIоле най буссиняро.

Tehanyareb voTole nay buSinyaro.

ТIегьги ххерги бижлалълъер, лълъинги ракьги бижараб.

Tehgi {ergi bi$la:er, :ingi rapgi bi$arab.

ТIелекье ГIалибулат гIадин.

Telepe falibulat fadin.

ТIунярев гьудулассда бихIиняреб рагIи абуги.

Tunyarew hudulaSda bi\inyareb rafi abugi.

ТIогьоле хьвадчIеб найицца гьоцIцIо буняро.

Tohole %wadzeb nayiCa ho~o bunyaro.

У u

Умумузул адаб тарасс, ххалкъалълъул нусцIцIол тена.

umumu#ul adab taraS, {alqa:ul nuc~ol tena.

Умумузул кици цониги гIодоб ххутIиняро.

umumu#ul kici conigi fodob {uTinyaro.

Умумузул малълъи - магъилълъе банеб цIцIад.

umumu#ul ma:i - mavi:e baneb ~ad.

Ункъабго хъахIалълъул ункъабго къотIаги.

unqabgo ]a\a:ul unqabgo qoTagi.

Унтарав чи меседил таххилассаги разилиняро.

untaraw xi mesedil ta{ilaSagi ra#ilinyaro.

Унти роххноцца чIванебила, тIокIкIницца бищинебила.

unti ro{noCa zwanebila, ToJniCa bi&ulebila.

Унтиги, тушманги, цIаги хIакъираблун бихьуги.

untigi, tu^mangi, `agi \aqirablun bi%ugi.

Унтиняреб черхх букIиняреб, чуриняреб боцIцIи букIиняреб.

untinyareb xer{ bujinyareb, xurinyareb bo~i bujinyareb.

Унтун ххалалугеги, хIелун басралугеги (Ххалатаб чIвагеги, чIамучIаб ккогеги).

untun {alalugegi, \erun basralugegi ({alatab zwagegi, zamuzab Kogegi).

Ургъалида аде тIенкелгIаняй ясги юнила.

urvalida ade Tenkelfanyay yasgi yunila.

Ургъалицца черхх квараб, чоцца гьор квараб.

urvaliCa xer{ kwarab, xoCa hor kwarab.

Ургъалицца черхх чIварабила, чоцца гьор кварабила.

urvaliCa xer{ zwarabila, xoCa hor kwarabila.

Ургъел бегьинярев, багьа кьомо, восинярев.

urvel behinyarew, baha pomo, wosinyarew.

Ургъел бикьинярев вокьинев хIваги, рокьул бицинярей йокьиней хIваги.

urvel bipinyarew wopinew \wagi, ropul bicinyarey yopiney \wagi.

Ургъел гуребаб ургъелугеги, рухIел гуребаб рухIелугеги.

urvel gurebab urvelugegi, ru\el gurebab ru\elugegi.

Ургъел гьечIеб жо ракIалълъа чIчIенареб.

urvel hezeb $o raja:a Zenareb.

Ургъел гьечIеб жоялълъе хьихьари дагьаб.

urvel hezeb $oya:e %i%ari dahab.

Ургъел гьечIеб жоялълъе щакдари дагьаб.

urvel hezeb $oya:e &akdari dahab.

Ургъел гьечIеб, рукъ гьечIеб.

urvel hezeb, ruq hezeb.

Ургъел гьечIев чи ватчIев, чехь бухIчIеб черхх батчIеб.

urvel hezew xi watzew, xe% bu\zeb xer{ batzeb.

Ургъел гьечIессул гIурму ххалатаб, хIалтIи бокьинярессул гьанта ххалатаб.

urvel hezeSul furmu {alatab, \alTi bopinyareSul hanta {alatab.

Ургъел гьечIессе ворчIи дагьаб.

urvel hezeSe worzi dahab.

Ургъел гьечIессул гIагIай кIудаб.

urvel hezeSul fafay judab.

Ургъел гьечIессул макьо щулияб.

urvel hezeSul mapo &uliyab.

Ургъел микьигъдинеб, рокьи будинеб.

urvel mipivdineb, ropi budineb.

УргъчIого борчIараб рагIи — ишан ккочIого реххараб чIор.

urvzogo borzarab rafi - i^an Kozogo re{arab zor.

УргъчIого кIалгьарав кIицIцIол хIоня.

urvzogo jalharaw ji~ol \onya.

Ургъул рагIи гъваридаб, гъвалил гIатIи биццатаб.

urvul rafi vwaridab, vwalil faTi biCatab.

Ургъун буе, аралълъа ххадуб ракI бухIуги.

urvun buye, ara:a {adub raj bu\ugi.

Ургъун гьагIеян абун буго игьалиссесс хIамида.

urvun hafeyan abun bugo ihaliSeS \amida.

Ургьиб бугеб гьаняро, гьороб бугеб бихьларо.

urhib bugeb hanyaro, horob bugeb bi%laro.

Ургьиб кIекIун, кIалдиб чIамун гурони рагIи бицуги.

urhib jejun, jaldib zamun guroni rafi bicugi.

Ургьибе борохь биччани, ракIщи хIанчIлеб, тIулилълъ борлълъинебилан гьикъинебила.

urhibe boro% biXani, raj&i \anzleb, Tuli: bor:inebilan hiqinebila.

Ургьибе ккараб жоялълъе саву ккенареб.

urhibe Karab $oya:e sawu Kenareb.

Ургьибеги лълъугьинеб, нахъеги бачIинеб борохь.

urhibegi :uhineb, na]egi bazineb boro%.

Урхъукье вачIа, дадал!

ur]upe waza, dadal!

Устар гьаня къай бихьун.

ustar hanya qay bi%un.

Устарассда ралълъараб букIиня хIалтIиги.

ustaraSda ra:arab bujinya \alTigi.

Устарассул къед кошаб, къебедассул нус кошаб.

ustaraSul qed ko^ab, qebedaSul nus ko^ab.

Устарассул хьит гьечIеб, къебедассул нус гьечIеб.

ustaraSul %it hezeb, qebedaSul nus hezeb.

Устарассул роцц-роццго устарабила.

ustaraSul roC-roCgo ustarabila.

Устарассул хIатIалги устарал.

ustaraSul \aTalgi ustaral.

Устарги вукIиня, хIургIаустарги вукIиня.

ustargi wujinya, \urfaustargi wujinya.

Ухьдул абдалзабазе гурелила хъванел.

u%dul abdal#aba#e gurelila ]wanel.

Учузаб жо лълъикIаб букIиняро.

uxu#ab $o :ijab bujinyaro.

Хх {

Ххабар гIемералълъуб иш дагьаб.

{abar femera:ub i^ dahab.

Ххабаралълъул лълъикIли - къокъли биццали (ЦIадасса ХIамзат).

{abara:ul :ijli - qoqli biCali (`adaSa \am#at).

Ххадуб ккараб жо бацIицца чIваня.

{adub Karab $o ba`iCa zwanya.

Ххадув пашмалиялълъ ххайир щоняро.

{aduw _a^maliya: {ayir &onyaro.

Ххазинаде гIарац те, гIедал яс россассе кье.

{a#inade farac te, fedal yas roSaSe pe.

Ххалалуни ххабар чIаргIиня.

{alaluni {abar zarfinya.

Ххалат бухIаги ччохIол могъзада бакъ.

{alat bu\agi Xo\ol mov#ada baq.

Ххалатаб жо - ччохIол бакь.

{alatab $o - Xo\ol bap.

Ххалкъалълъа нугь къосиняро.

{alqa:a nuh qosinyaro.

Ххалкъалълъул тушман – къаццандохъан.

{alqa:ul tu^man - qaCando]an.

Ххамиз сордо киняб магIидаян абурабила сордо цIцIарай ясалълъ.

{ami# sordo kinyab mafidayan aburabila sordo ~aray yasa:.

Ххамил базарган, мусру гьечIого, вукъаравила.

{amil ba#argan, musru hezogo, wuqarawila.

Ххан нелълъер гьобол гуро.

{an ne:er hobol guro.

Ххан хIодал вецце, гьимал гIедал рецце.

{an \odal weCe, himal fedal reCe.

Ххан хIоня, лагъги хIоня – кIиялго бащалиня.

{an \onya, lavgi \onya - jiyalgo ba&alinya.

Хханазда ад кIусараб гIанкIо гIадин.

{ana#da ad jusarab fanjo fadin.

Хханасс кьураб чол кIалдире раккинярел.

{anaS purab xol jaldire raKinyarel.

Хханасс цIияб чухъа рагьани, баркинебила, мискIинчиясс рагьани, гьаб кисса щварабилан гьикъинебила.

{anaS `iyab xu]a rahani, barkinebila, misjinxiyaS rahani, hab kiSa &warabilan hiqinebila.

Хханассда гъуниб кIиго ламадур квани, цояб маарзухъан бачIинебила.

{anaSda vunib jigo lamadur kwani, coyab maar#u]an bazinebila.

Хханассде лълъикIав чиян абе, хIабала ххухх-бул'ур гIорцIцIде ххер бижараб меххалълъ.

{anaSde :ijaw xiyan abe, \abala {u{-bul'ur for~de {er bi$arab me{a:.

Хханассда нич гьечIеб, гьарчида бер гьечIеб.

{anaSda nix hezeb, harxida ber hezeb.

Хханассда ццевессанги чода нахъассанги волълъонги.

{anaSda CeweSangi xoda na]aSangi wo:ongi.

Хханжар цIулал бугониги гIена, ракI маххул бугони.

{an$ar `ulal bugonigi fena, raj ma{ul bugoni.

Ххараб вагIун ххутIугеги.

{arab wafun {uTugegi.

Ххарахьибго бугеб тIенкел, укъбалго чIвачIеб гIала.

{ara%ibgo bugeb Tenkel, uqbalgo zwazeb fala.

Ххасалил ххелиялълъаги хханассул чучлиялълъаги божуги.

{asalil {inliya:agi {anaSul xuxliya:agi bo$ugi.

Ххаслихъе бечелуги.

{asli]e bexelugi.

Ххаслихъе дагIнида - гьаб гIи лълъилан гьикъараб меххалълъ - гьав бахIарчияссул ругилан абурабила.

{asli]e dafnida - hab fi :ilan hiqarab me{a: - haw ba\arxiyaSul rugilan aburabila.

Иххдала гьикъараб меххалълъ - белегьабазул батлилан абурабила.
i{dala hiqarab me{a: - belehaba#ul batlilan aburabila.

Ххаслихъе къараб меххалълъ никIкIиццаги цIакъ хIанчIиня.

{asli]e qarab me{a: niJiCagi `aq \anzinya.

Ххасало меэр бацIие те.

{asalo meer ba`iye te.

Ххолчада гурхIел гьечIеб, гулида берал гьечIел.

{olxada gur\el hezeb, gulida beral hezel.

Ххолчада нахъа гьелълъа ракъараб гъежги къварагIинебила.

{olxada na]a he:a raqarab ve$gi qwarafinebila.

Ххолчадасса белгьарабги – хIила, тункIидасса гIужилабги – хIила.

{olxadaSa belharabgi - \ila, tunjidaSa fu$ilabgi - \ila.

Ххеххаб гважуцца беццаб когIо бунебила.

{e{ab gwa$uCa beCab kofo bunebila.

Ххеххаб гIор ралдале щоняребила.

{e{ab for rakdale &onyarebila.

Ххеххаб цIцIад ххеххго къотIинеб.

{e{ab ~ad {e{go qoTineb.

Ххеххго бачIинеб, кватIун энеб жойила къварили.

{e{go bazineb, kwaTun eneb $oyila qwarili.

Ххеххго гIуцIцIараб ххеххго биххинебила.

{e{go fu~arab {e{go bi{inebila.

Ххеххго ракIараб цIа ххеххго ссонеб.

{e{go rajarab `a {e{go Soneb.

Ххеххдари гIайиб буго, гIодов виччай рецц буго.

{e{dari fayib bugo, fodow wiXay reC bugo.

Ххенаб цIаги, цIияв россги.

{enab `agi, `iyaw roSgi.

ХхинкI босарасс ор босе.

{inj bosaraS or bose.

ХхинкIазде – щвартIиххалат, хIуриве – рагIадххалат.

{inja#de - &warTi{alat, \uriwe - rafad{alat.

Ххиял букIанила хIераб гIанкIодол, хIанал рулилан, къеларилан.

{iyal bujanila \erab fabjodol, \anal rulilan, qelirilan.

Ххунзахъ белэр бахъде ккани, гьабго накIкIигъветI уркде ккена.

{un#a] bel'er ba]de Kani, habgo naJivweT urqde Kena.

Ххунздерил гIадат хIвани, гIандалазул бал хIонеб.

{un#deril fadat \wani, fandala#ul bal \oneb.

Ххухх кодобе босани, куй гIодобе биччаде ккена.

{u{ kodobe bosani, kuy fodobe biXade Kena.

Хъ ]

Хъабчида ракъараб рокъи каминяро.

]abxida raqarab roqi kaminyaro.

Гъазихъего къвакъвадун, къадкил кIал бихъарабила.

va#i]ego qwaqwadun, qadkil jal bi]arabila.

Хъархъилълъ гIанкIкI букIаго цIеда гереги гьоги.

]ar]i: fanJ bujago `eda geregi hogi.

Хъат цIумо цIцIан чIчIикIарасс гел цIумо лълъин гьекъеде ккена.

]at `umo ~an ZijaraS gel `umo :in heqede Kena.

ХъахIаб гIарац чIчIегIераб къоялълъе къварагIиня.

]a\ab farac Zeferab qoya:e qwarafinya.

ХъахIаб чоццаги, къоролалълъул васассги рагъла къо хIуккуняро.

]a\ab xoCagi, qorola:ul wasaSgi ravla qo \uKunyaro.

ХъахIал кверазе хIалтIи бокьиняро.

]a\al kwera#e \alTi bopinyaro.

ХъахIал кверазе чиял захIмат бокьиня.

]a\al kwera#e xiyal #a\mat bopinya.

Хъоде кьарияб бокьинеб, конде хIалакъаб бокьинеб.

\ode pariyab bopineb, konde \alaqab bopineb.

Хъизаналълъул гIайибал адамазе гьурщуги.

]i#ana:ul fayibal adama#e hur&ugi.

Хъизаналълъул рокьи - рукъалълъул ххазина.

]i#ana:ul ropi - ruqa:ul {a#ina.

Хъирисс бараб чу хъирисс бараб чола лълъулълъанеб.

]iriS barab xu ]iriS barab xola :u:aneb.

Хъирмила месед гIадин.

]irmila mesed fadin.

Хъукь бекьараб бугIаялълъасса ццудун бекьараб богIол накко лълъикI.

]up beparab bufaya:aSa Cudun beparab bofol naKo :ij.

Хъукьаб бугIаялълъасса ццудунаб ссуссур лълъикIаб.

]upab bufaya:aSa Cudunab SuSur :ijab.

ХI \

ХIайван – ассан чараб, гIадан – жаниссан чарав.

\aywan - aSan xarab, fadan - $aniSan xaraw.

ХIайван хIвани – ракьа, чи хIвани – ишал.

\aywan \wani - rapa, xi \wani - i^al.

ХIайван хIайваналълъа ралълъараб, адан адамассда ралълъарав.

\aywan \aywana:a ra:arab, adan adamaSda ra:araw.

ХIайваналълъа ччехI ккани, риидала кьаралиня, рукъалълъа ччехI кканани, чанги сон къварагIиня.

\aywana:a Xe\ Kani, riidala paralinya, ruqa:a Xe\ Kanani, xangi son qwarafinya.

ХIажалиялълъ малълъиня, магъалоялълъ квегъиня.

\a$aliya: ma:inya, mavaloya: kwevinya.

ХIажат гьечIеб ххабаралълъа ххадувги лълъугьуги, ккенареб ишги бололе босуги.

\a$at hezeb {abara:a {aduwgi :uhugi, :enareb i^gi bolole bosugi.

ХIажияссул ракI ХIавал кIалдиб.

\a$iyaSul raj \awal jaldib.

ХIайваналцен рагъде тIами Аллагьасс гьукъараб жойила.

\aywanalcen ravde Tami allahaS huqarab $oyila.

ХIакимассда ццевессанги онги, хIамида нахъассанги онги.

\akimaSda CeweSangi ongi, \amida na]aSangi ongi.

ХIакимзаби рихьидал, «рорчIами!» – ян вортинев, цогидазда бер чIвайдал, рихьчIеб ххвел бунев.

\akim#abi ri%idal, «rorzami!» - yan wortinew, cogida#da ber zwaydal, ri%zeb {wel bunew.

ХIакимассул витIи – чи балад вунгутIи.

\akimaSul wiTi - xi balad wunguTi.

ХIалихьатил хIетIе нахъе ккенеб, квер ццебе ккенеб.

\ali%atil \eTe na]e Keneb, kwer Cebe Keneb.

ХIалтIарассда гьаня ххинкIазул тIагIам.

\alTaraSda hanya {inja#ul Tafam.

ХIалтIи бокьинев лълъугьде гьабго сон къварагIинеб, кIкIагIал лълъугьде гьабго къо гIенеб.

\alTi bopinew :uhde habgo son qwarafineb, Jwafal :uhde habgo qo feneb.

ХIалтIи буго рухI гьечIеб жо.

\alTi bugo ru\ hezeb $o.

ХIалтIи гьечIессе къо ххалатаб.

\alTi hezeSe qo {alatab.

ХIалтIи гьечIессул чед гьечIеб.

\alTi hezeSul xed hezeb.

ХIалтIи гьечIо, лълъикIли гьечIо.

\alTi hezo, :ijli hezo.

ХIалтIи гьечIони, лълъикIли гьечIо, лълъикIли гьечIони, гIурму гьечIо.

\alTi hezoni, :ijli hezo, :ijli hezoni, furmu hezo.

ХIалтIи къена, адамал белгьиня.

\alTi qena, adamal belhinya.

ХIалтIи вагIун чи хIоняро.

\alTi wafun xi \onyaro.

ХIалтIи рихьарассул гIусал-цаби чIчIена. (Кверал хIалтIчIони, цаби хIалтIиняро.)

\alTi ri%araSul fusal-cabi Zena. (kweral \alTzoni, cabi \alTinyaro.)

ХIалтIчIони, хIалтIи букIиняро.

\alTzoni, \alTi bujinyaro.

ХIалтIчIони, чIаминяреб, чIамчIогоги гIенареб.

\alTzoni, zaminyareb, zamzogogi fenareb.

ХIалтIола маххссаро гьаняреб, маххссароялълъ квен кьенареб.

\alTola ma{Saro hanyareb, ma{Saroya: kwen penareb.

ХIалтIола ракъарабила мухьги букIинеб.

\alTola raqarabila mu%gi bujineb.

ХIалтIоласса хIинкъинярессдасса хIалтIи хIинкъинебила.

\alTolaSa \inqinyareSdaSa \alTi \inqinebila.

ХIалтIоле энелълъул ццевехъан – мискIинчи, бахIаразе энелълъул ццевехъан – бечедав чи.

\alTole ene:ul Cewe]an - misjinxi, ba\ara#e ene:ul Cewe]an - bexedaw xi.

ХIалтIое – квалквад, куние – гъалбацI.

\alToye - kwalkwad, kuniye - valba`.

ХIалтIое – кечI, кинидае – лаилагьа.

\alToye - kez, kinidaye - lailaha.

ХIалтIое – пахъла, куние – хъанхъра.

\alToye - _a]la, kuniye - ]an]ra.

ХIалтIоле – хьадар, куние – гIедер.

\alTole - %adar, kuniye - feder.

ХIалтIол кошли - бунгутIи, гьудулассул кошли - хIалккунгутIи.

\alTol ko^li - bunguTi, hudulaSul ko^li - \alKunguTi.

ХIалтIол лълъикIли лълъугIидал гьаня, чияссул лълъикIли хIодал гьаня.

\alTol :ijli :ufidal hanya, xiyaSul :ijli \odal hanya.

ХIалтIол пайда гьечIеб пикри гьечIони.

\alTol _ayda hezeb _ikri hezoni.

ХIалтIол рагIал эрен ккурав, тIабкIил рагIал биццат ккурав.

\alTol rafal eren Kuraw, Tabjil rafal biCat Kuraw.

ХIалтIол ссвак хIалтIун гурони бахъиняро.

\alTol Swak \alTun guroni ba]inyaro.

ХIамида гъунибе гIари бачIиняро, гIорода гъунибе хIама гурони.

\amida vunibe fari bazinyaro, foroda vunibe \ama guroni.

ХIалтIинев гIурмуялълъго кунарав, хIалтIинярев куначIого ххутIарав.

\alTinew furmuya:go kunaraw, \alTinyarew kunazogo {uTaraw.

ХIамида кIерт берцен бихьинебила.

\amida jert bercen bi%inebila.

ХIилаялълъ балагьуги, хIалтIун балагье.

\ilaya: balahugi, \alTun balahe.

ХIулчIого бана гIака магIида.

\ulzogo bana faka mafida.

ХIабалълъ джаназа гьедегIанго, гIурай яс россассе кье.

\aba: Gana#a hedefango, furay yas roSaSe pe.

Ххаххде ракIалълъа бул'ида, лълъутде ракIалълъа цIцIеда.

{a{de raja:a bul'ida, :utde raja:a ~eda.

ХIоде вокьарав чи кьолбоцца вецце.

\ode woparaw xi polboCa weCe.

ХIоде гIажалги кIудаб лълъикIаб.

\ode fa$algi judab :ijab.

ХIерав эмен вугесс рагьла гъазахъ тоги.

\eraw emen wugeS rahla va#a] togi.

(ГьарагIалълъассан босараб, гьималаз умумул хIалтIдеруялълъа гIайиб чIвараб кици).
(harafa:aSan bosarab, himala# umumul \alTderuya:a fayib zwarab kici).

ХIерав эмен гъокье реххараб гьегь мунго реххдеги нахъе цIунун те.

\eraw emen vope re{arab heh mungo re{degi na]e `unun te.

ХIелун ххадуб хъарчигъа анчIацца балълъаргъинеб.

\erun {adub ]arxiva anzaCa ba:arvineb.

ХIелунилан бацIил цер лълъугьиняро, цаби гъунилан литIучIил багьа хIоняро.

\erunilan ba`il cer :uhinyaro, cabi vunilan liTuzil baha \onyaro.

ХIелунилан бацIицца бацIил гIамал тенареб.

\erunilan ba`iCa ba`il famal tenareb.

ХIелунилан оцолги гIалимчияссулги багьа хIоняреб.

\erunilan ocolgi falimxiyaSulgi baha \onyareb.

ХIвелилан давлад энаро, атинилан жо бикъиняро.

\welilan dawlad enaro, atinilan $o biqinyaro.

ХIвараб гIака рахьдалаб.

\warab faka ra%dalab.

ХIвараб бацIицца гIи чIваняро.

\warab ba`iCa fi zwanyaro.

ХIварав чидай молола вугев, чIагоявдай?

\waraw xiday molola wugew, zagoyawday?

ХIварав чияссдасса оххол къай лълъикI.

\waraw xiyaSdaSa o{ol qay :ij.

ХIваразе гурони, россасс риччаразе хIоб бухъиняро.

\wara#e guroni, roSaS riXara#e \ob bu]inyaro.

ХIварал чIчIегIер ракьулълъ, чIагоял багIар бакъукь.

\waral Zefer rapu:, zagoyal bafar baqup.

ХIоб тIупанагIан ракI тIупинеб.

\ob Tu_anafan raj Tu_ineb.

ХIоно - къурщил, къвакъвай - гъазил.

\ono - qur&il, qwaqway - va#il.

ХIунссол багьа къого гъурущ.

\unSol baha qogo vuru&.

ХIур бухIаниги бакъ, рукъ бухIаниги цIа.

\ur bu\anigi baq, ruq bu\anigi `a.

ХIур гуккуги, гъолълъ мун дагьавги цIакъ гуккде гурин.

\ur guKuge, vo: mun dahawgi `aq guKde gurin.

ХIур гъокьеххун лълъикIаб, рукъ адеххун лълъикIаб.

\ur vope{un :ijab, ruq ade{un :ijab.

ХIурги дуццаго бекье, гьибихъеги мунго а.

\urgi duCago bepe, hibi]egi mungo a.

ХIурде туманкI кьвагьани, гъолълъ нелълъеде гIарада кьвагьиня.

\urde tumanj pwahani, vo: ne:ede farada pwahinya.

ХIуриб тIепаб, огьла ганжаб гамачI тоги.

\urib Te_ab, ohla gan$ab gamaz toge.

ХIурибе ккараб хIамицца кIал кIудаб цIена.

\uribe Karab \amiCa jal judab `ena.

ХIурибе хьон, хьагинибе ххинкI.

\uribe %on, %aginibe {inj.

ХIурщи бокьлеб, хIурлун дунщи?

\ur&i bopleb, [urlun dun&i?

ХIурул хьон боцIцIийила, боцIцIул хьон рагIийила.

\urul %on bo~iyila, bo~ul %on rafiyila.

ХIурулги рукъзабазулги бутIа бакьолълъа босе.

\urulgi ruq#aba#ulgi buTa bapo:a bose.

ХIурулги хьолболги цIцIино лълъикIаб.

\urulgi %olbolgi ~ino :ijab.

Ц c

Царацца бацIида гьикъарабила, гьадигIан цIакъ дур габур щиби бумо биццалурабилан.

caraCa ba`ida hiqarabila, hadifan `aq dur gabur &ibi bumo biCalurabilan.

БацIицца джаваб кьурабила, дирго къварагIелалълъ дунго омо биццалунилан.
ba`iCa Gawab purabila, dirgo qwarafela: dungo omo biCalunilan.

Цаххба адагьлуни гьудулзаби дагьлинел.

ca{ba adahluni hudul#abi dahlinel.

Цаххбиниб гIарац бугони маардаги агь бунеб.

ca{binib farac bugoni maarde ah buneb.

Цаххбиниб гIарац бугони, эбелалълъул къвалакьа яхъунги, яс кьенейила.

ca{binib farac bugoni, ebela:ul qwalapa ya]ungi, yas peneyila.

Цаххбиниб гIарац гьечIого, базаралълъе эндегIан, гIищтIи кодоб гьечIого, рохьове эйго лълъикIаб.

ca{binib farac hezogo, ba#ara:e endefan, fi&Ti kodob hezogo, ro%owe eygo :ijab.

Цен буде кIкIвагIалуни, кIицIцIол буде ккена.

cen bude Jwafaluni, ji~ol bude Kena.

Цо гъотIол кьалбал, цо кьолбол адамал.

co voTol palbal, co polbol adamal.

Цо гIила гьечIого адан мискIилиняро.

co fila hezogo adan misjilinyaro.

Цо гIила гьечIого нугьла моххмохх гьоларилан абурабила царацца.

co fila hezogo nuhla mo{mo{ holarilan aburabila caraCa.

Цо гIила гьечIого цIцIад баняреб, цо гIила гьечIого бакъ щоняреб.

co fila hezogo ~ad banyareb, co fila hezogo baq &onyareb.

Цо гIиялълъажо хъомоги бахIарал руейила, цIцIалкIо кIутIунги бахIаразулълъ роххел загьир буейила.

co fiya:a$o ]umogi ba\aral ruyeyila, ~aljo juTungi ba\ara#u: ro{el #ahir buyeyila.

Цо гIункIкI цогърокь бунебила, цо гIункIкI авлахъалълъа бунебила.

co funJ covrop bunebila, co funJ awla]a:a bunebila.

Цо жо бикъарасс кинябго бикъарабиланги ккенеб, цо гьересси бихьарассул кинябго гьерессиянги ккенеб.

co $o biqaraS kinyabgo biqarabilangi Keneb, co hereSi bi%araSul kinyabgo hereSiyangi Keneb.

Цо жо ракIалълъа гьечIого, гьедигIан гьитIинаб хIалтIохъ гьедигIан кIудаб мухь кьеларин дуццаян абурабила бакьмуччицца бацIида.

co $o raja:a hezogo, hedifan huTinyab \alTo] hedifan judab mu% pelarilan duCayan aburabila bapmuXiCa ba`ida.

Цо къоялълъ ццебе бекьараб жо анкьицца ццебе бижиня.

co qoya: Cebe beparab $o anpiCa Cebe bi$inya.

Цо росолълъ цо абдал гIумо вугилан абурабила ХIажимухIума-дибирасс.

co roso: co abdal fumo wugilan aburabila \a$imu\uma-dibiraS.

Цо-цониги гIайиб хханассул ясалълъаги ккенебила.

co-conigi fayib {anaSul yasa:agi Kenebila.

Цо-цониги гIакъилаб жо абдалассги бицинеб.

co-conigi faqilab $o abdalaSgi bicineb.

Цо-цониги гIакъилги мекъи ккеневила.

co-conigi faqilgi meqi Kenewila.

Цо-цониги оцол багьаябги букIинебила гьересси.

co-conigi ocol bahayabgi bujinebila hereSi.

Цо-цо чияссул адамли бучIого гIурму эна.

co-co xiyaSul adamli buzogo furmu ena.

ЦоцIцIол бицани – берценаб, кIицIцIол бицани – мухьучIаб.

co~ol bicani - bercenab, ji~ol bicani - mu%uzab.

ЦоцIцIол кIодолиневила чи, кIицIцIол гьитIилиневила.

co~ol jodolinewila xi, ji~ol hiTilinewila.

Цц C

Ццебе цIа бакани, нахъа рохъо ккена.

Cebe `a bakani, na]a ro]o Kena.

ЦцебетIамалълъе ил бигъараб.

CebeTama:e il bivarab.

Ццин бахъиналълъ гIакълу энеб, гIамал кIодолиялълъ гIакълу хIонеб.

Cin ba]ina: faqlu eneb, famal jodoliya: faqlu \oneb.

ЦI `

ЦIадаб бачIеб чед конев Бигищ гIадин.

`adab bazeb xed konew bigi& fadin.

ЦIадабе бегьараб квер бухIчIого ххутIиняро.

`adabe beharab kwer bu\zogo {uTinyaro.

ЦIадабе нарт тIенареб.

`adabe nart Tenareb.

ЦIадакьаги ворчIун, гонгикье ккана.

`adapagi worzun, gongipe Kana.

ЦIадакьаги лълъутун, гонгикь чIчIарав.

`adapagi :utun, gongip Zaraw.

ЦIадолгин маххссаро те, лълъадалгин божили те.

`adolgin ma{Saro te, :adalgin bo$ili te.

ЦIакъ ворххани, тIепиня, тIепун чIчIани, ворххиня.

`aq wor{ani, Te_inya, Te_un Zani, wor{inya.

ЦIакъго чIухIарав чIванев, унти баххчарав хIонев.

`aqgo zi\araw zwanew, unti ba{xaraw \onew.

ЦIакъго эххеде ворххарав гIодов кош речIчIинев.

`aqgo e{ede wor{araw fodow ko^ reZinew.

ЦIел хIалтIи цIецца гурони буняреб.

`el \alTi `eCa guroni bunyareb.

ЦIцI ~

ЦIцIад хIалуни, рукъуве, бакъ хIалуни, гьорове.

~ad \aluni, ruquwe, baq \aluni, horowe.

ЦIцIадал барти – буртина, гьорол къолден – къехь.

~adal barti - burtina, horol qolden - qe%.

ЦIцIадал къилиялълъасса бакъул ссахI белгьинеб.

~adal qiliya:aSa baqul Sa\ belhineb.

ЦIцIадал къоялълъе бакъул къо каминяреб, лабалълъа хIуралълъе цIцIадал къо каминяреб.

~adal qoya:e baqul qo kaminyareb, laba:a \ura:e ~adal qo kaminyareb.

ЦIцIадал сон бакъараб, бакъул сон гIорцIцIараб.

~adal son baqarab, baqul son for~arab.

ЦIцIадалаб сон ххарилаб, бакъулаб сон хIурулаб.

~adalab son {arilab, baqulab son \urulab.

ЦIцIадалабги гьакъана, бакъулабги уркъана.

~adalabgi haqana, baqulabgi urqana.

ЦIцIал кьумо гIенарессе, чу кьуниги гIенареб.

~al pumo fenareSe, xu punigi fenareb.

ЦIцIалани, гIелму щонеб, хIалтIани, боцIцIи щонеб.

~alani felmu &oneb, \alTani bo~i &oneb.

ЦIцIаланщиняв чи Къудукьа Мусалав вукIинярев, кьалде анщиняв ХIажимурад вукIинярев.

~alan&inyaw xi qudupa musalaw wujinyarew, palde an&inyaw \a$imurad wujinyarew.

ЦIцIаланщиняв чияссул гIалимчи вахъинярев, цо-цо гIалимчиги вукIинев, цо-цо цIцIалунчиги вукIинев, ххутIарал чIчIинкIилалги рукIинел.

~alan&inyaw xiyaSul falimxi wa]inyarew, co-co falimxigi wujinew, co-co ~alunxigi wujinew, {uTaral Zinjilalgi rujinel.

ЦIцIалараб гIенаребила, цIцIалкIдеги ккенебила.

~alarab fenarebila, ~aljdegi Kenebila.

ЦIцIаларассда гIелму гьаня, бихьарассда дунял гьаня.

~alaraSda felmu hanya, bi%araSda dunyal hanya.

ЦIцIалацца буххугейила жиб, кIалцIуцца буххеян абинебила чоцца.

~alaCa bu{ugeyila $ib, jal`uCa bu{eyan abinebila xoCa.

ЦIцIалдохъан лълъикIав вугилан, мекъиссала кьураб джавабалълъе лълъикIаб къимат гьенареб.

~aldo]an :ijaw wugilan, meqiSala purab Gawaba:e :ijab qimat henareb.

ЦIцIалкIал рекьаринел, гьаркьал гьилгьаринел.

~aljal reparinel, harpal hilharinel.

ЦIцIар кIудав рел'элгьечI.

~ar judaw rel'elhez

ЦIцIогьор бечелиняревила, баххил кьаралиняревила.

~ohor bexelinyarewila, ba{il paralinyarewila.

ЦIцIогьор гьединя, гъахIба гIодиня.

~ohor hedinya, va\ba fodinya.

ЦIцIогьор гIорцIцIинярев, гIалимчи вакъинярев.

~ohor for~inyarew, falimxi waqinyarew.

ЦIцIогьор жендерго рагIалалълъукьаги хIинкъинев.

~ohor $endergo rafala:upagi \inqinew.

ЦIцIогьор огърол щомелиялълъассанги балад вуде гьаневила.

~ohor ohrol &omeliya:aSangi balad wude hanebila.

ЦIцIогьорассул берал могъалълъа нахъаги рукIинелила.

~ohoraSul beral mova:a na]agi rujinelila.

ЦIцIогьорасс гурони цIцIогьор веццинярев.

~ohoraS guroni ~ohor weCinyarew.

ЦIцIогьорасс жендерго каву щула бунеб.

~ohoraS $endergo kawu &ula buneb.

ЦIцIумагъедо бахъаралълъуб хъок рещтIиня.

~umavedo ba]ara:ub ]ok re&Tinya.

Ч x

Чан бече бугеб бичассул рохъдолълъ.

xan bexe bugeb bixaSul ro]do:.

Чаргъедо парххинилан бакъул нур ссоняро.

xarvedo _ar{inilan baqul nur Sonyaro.

Чарухъаз бумо чакмабаз кунанеб заман бачIун буго.

xaru]a# bumo xakmaba# kunaneb #aman bazun.

Чарухъида хIур бахъчIони, хIарччида нагь бахъиняро.

xaru]ida \ur ba]zoni, \arxida nah ba]inyaro.

Чахъаби ругони вехь каминяро.

xa]abi rugoni we% kaminyaru.

Чахъаби цаххбинир лълъикI.

xa]abi ca{binir :ij.

Чахъабиги цIунун, бацIалги гIорцIцIун.

xa]abigi `unun, ba`algi for~un.

Чахъдал къелиялълъасса куйдол багьли белгьинеб.

xa]dal qeliya:aSa kuydol bahli belhineb.

Чахъдал он рагьараб чакъал гIемераб.

xa]dal on raharab xaqal femerab.

Чахъдал цIцIули бихьидал, цIцIе боххарабила.

xa]dal ~uli bi%idal, ~e bo{arabila.

Чахъдацца цIцIараб цIцIеде бачуги.

xa]daCa ~arab ~ede buxugi.

Чахъу гIорцIцIиняреб, гIорцIен къелиняреб.

xa]u for~inyareb, for`en qelinyareb.

Чахъу чIваниги, багIарабила бацIил кIал, чIвачIониги багIарабила.

xa]u zwanigi bafarabila ba`il jal, zwazonigi bafabila.

Чвангида кIулал рарав.

xwangida julal raraw.

Черххалълъа гIакъуба бихьчIони, чехьалълъа рахIат бихьиняро.

xer{a:a faquba bi%zoni, xe%a:a ra\at bi%inyaro.

Черххалълъасса гIорцIцIуги, къуваталълъасса чIухIуги.

xer{a:aSa for~ugi, quwata:aSa zu\ugi.

Черххалълъа ракI чIчIоги, чи данде ккеде гурин!

xer{a:a raj Zoge, xi dande Kede gurin!

Чи хIоде бегьинев женда чилун вихьинярев чияссдассанги, чи хIоде бегьинев женда жолун бихьиняреб унтиялълъассанги.

xi \ode behinew $enda xilun wi%inyarew xiyaSdaSangi, xi \ode behinew $enda $olun bi%inyareb untiya:aSangi.

Чияда ццебе хъат кколълъасса хъирул къоно ад байго лълъикIаб.

xiyada Cebe ]at Koya:aSa ]irul qono ad baygo :ijab.

Чияда ццебе хъат ккурасс черхх бичиня, чияе нако чIварасс намус бичиня.

xiyada Cebe ]at KuraS xer{ bixinya, xiyaye zwaraS namus bixinya.

Чияда – цедер, дудаго – рокьо.

xiyada - ceder, dudago - ropo.

Чиядасса окIлурассул тушман гIемер вукIиня, бажари-гьунар бугев ххашаде тушмалиня.

xiyadaSa ojluraSul tu^man femer wujinya, ba$ari-hunar bugew {a^ade tu^malinya.

Чияде абинелълъул, дурго эбелалълъулги пикри буе.

xiyade abine:ul, durgo ebela:ulgi _ikri buye.

Чияде хьамураб жендего буссинеб, чияде абураб жендего бачIинеб.

xiyade %amurab $endego buSineb, xiyade aburab $endego bazineb.

Чияе бухъаралълъуре нилълъго ккенел.

xiyaye bu]ara:ure ni:go Kenel.

Чияе бураб кумак – дого бураб кумак.

xiyaye burab kumak - dogo burab kumak.

Чияе гьересси бицарасс дойги бицинеб, чияе ххиянат бурасс дойги бунеб.

xiyaye hereSi bicaraS doygi bicineb, xiyaye {iyanat buraS doygi buneb.

Чияр кумакалълъе хьул гьоги, хIалтIун балагье.

xiyar kumaka:e %ul hogi, \alTun balahe.

Чиял куц-бегIалълъул бицлалълъер, цен мунго мутIуялълъуве валагье.

xiyal kuc-befa:ul bicla:er, cen mungo muTuya:uwe walahe.

Чияссе гьересси бицарасс дойги бицинеб, чияссе ххиянат бурасс дойги бунеб.

xiyaSe hereSi bicaraS doygi bicineb, xiyaSe {iyanat buraS doygi buneb.

Чорххое рахIат бурав, нахъа разилиняро.

xor{oye ra\at buraw, na]a ra#ilinyaro.

Чорххол гьава цIцIикIкIарав цо хIалалълъа ххутIларо.

xor{ol hawa ~iJaraw co \ala:a {uTlaro.

Чорххол хIал гьачIого рагIи бицуги, гьарахъе щочIого хьатал рахъуги.

xor{ol \al hazogo rafi bicugi, hara]e &oxogo %atal ra]ugi.

Чу кьолокье буссиня, гIор кьодокье.

xu polope buSinya, for podope.

ЧI z

ЧIагого хIомо вегьдегIан, хIочIого ракьолълъ вукъиго лълъикI.

zagogo \omo wehdefan, \ozogo rapo/ wuqigo :ij.

ЧIагоязе гьиминярев, хIваразухъ гIодинярев.

zagoya#e himinyarew, \wara#u] fodinyarew.

ЧIагоязул пикри буни, хIваралълъ вуго, хIваразул пикри буни, Багъдадалълъа вуго.

zagoya#ul _ikri buni, \wara: wugo, \wara#ul _ikri buni, bavdada:a wugo.

ЧIагоязулълъги вукIиня хIварав чи, хIваразулълъги вукIиня чIагояв чи.

zagoya#u:gi wujinya \waraw xi, \wara#u:gi wujinya zagoyaw xi.

ЧIагоял хIванилан, хIварал рахъинярел.

zagoyal \wanilan, \waral ra]inyarel.

ЧIваниги хIонярев, хIваниги чIчIенарев.

zwanigi \onyarew, \wanigi Zenarew.

ЧIобогояб къвачIил къвакъвай кIудаб, чIобогояб болол рецц-бакъ кIудаб.

zobogoyab qwazil qwaqway judab, zobogoyab bolol reC-baq judab.

ЧIухIараб хIелеко, хIарччулълъ къамо хIонеб.

zu\arab \eleko, \arXu: qamo \oneb.

ЧIухIарав хIакъилиня, хIалимав кIодолиня.

zu\araw \aqilinya, \alimaw jodolinya.

ЧIухIарав чияссда цадахъ рокIон эялълъасса, гIадатав чиги ваччун эй лълъикIаб.

zu\araw xiyaSda cada] rojon eya:aSa, fadataw xigi waXun ey :ijab.

ЧIухIи бичун босде ккенареб.

zu\i bixun bosde :enareb.

ЧIухIи хIитIикье ккенеб.

zu\i \iTipe Keneb.

ЧIухIи хIелкие те, хIинкъи гIанкIкIие те.

zu\i \elkiye te, \inqi fanJiye te.

ЧIухIи хIитIикье ккенеб, бахIарчили ад ккенеб.

zu\i \iTipe Keneb, ba\arxili ad Keneb.

ЧIухIиялълъа ххадуб хIакъилиги хьвадинеб.

zu\iya:a {adub \aqiligi %wadineb.

ЧIухIуги, чIчIегIераб ракьалълъайин мун гьеде вугев.

zu\uge, Zeferab rapa:ayin mun hede wugew.

ЧIухIиялълъги вакъиялълъгийила КъурбангIали хIварав.

zu\iya:gi waqiya:giyila qurbanfali \waraw.

ЧIчI Z

ЧIчIанагIан кIанцIде ккенебилан абурабила гIанкIкIицца.

Zanafan jan`de Kenebilan aburabila fanJiCa.

ЧIчIужу ячарай гIенареб, чIчIужуялълъе россги къварагIинев, руссунги къварагIинеб.

Zu$u yaxaray fenareb, Zu$uya:e roSgi qwarafinew, ruSungi qwarafineb.

ЧIчIужу яче, чияе энчIей, чу босе, чияцца рекIенчIеб.

Zu$u yaxe, xiyaye enzey, xu bose, xiyaCa rejenzeb.

ЧIчIужу ячин – моцIцIрол роххел, гIумруялълъул ургъел.

Zu$u yaxin - mo~rol ro{el, fumruya:ul urvel.

ЧIчIужу ячде – хIерав, хIоде – бахIарав.

Zu$u yaxde - \eraw, \ode - ba\araw.

ЧIчIужу ячуги, чодол мучари буней.

Zu$u yaxugi, xodol muxari buney.

ЧIчIужу ячинелълъулги чу босинелълъулги, бералги къанщун, Аллагьассде божили буе.

Zu$u yaxine:ulgi xu bosine:ulgi, beralgi qan&un, allahaSde bo$ili buye.

ЧIчIужуги йикIиня, чIчIужукIги йикIиня, щагIил рекелги йикIиня.

Zu$ugi yijinya, Zu$ujgi yijinya, &afil rekelgi yijinya.

ЧIчIужугин вагъани чехь эрелиня, росугин вагъани, рукъ нахъе ккена.

Zu$ugin wavani xe% erelinya, rosugin wavani, ruq na]e Kena.

ЧIчIужуадан йигила цIцIорол агIел, чIинкъани рокъи баде бегьиняреб.

Zu$uadan yigila ~orol afel, zinqani roqi bade behinyareb.

ЧIчIужуаданалълъасса къадарав бихьинчиги вукIинев, бихьинчияссдасса цIакъай чIчIужуаданги ятиней.

Zu$uadana:aSa wadaraw bi%inxigi wujinew, bi%inxiyaSdaSa `aqay Zu$uadangi yatiney.

ЧIчIужуаданалълъул гIакълу кочIчIела букIинебила, гьей аде яхъингин, бортонги энебила.

Zu$uadana:ul faqlu koZela bujinebila, hey ade ya]ingin, bortongi enebila.

ЧIчIужуаданалълъухъ ралагьдейила берал рижун ругел.

Zu$uadana:u] ralahdeyila beral ri$un rugel.

ЧIчIужукошил гьобол разилун вогенарев.

Zu$ukwe^il hobol ra#ilun wogenarew.

Ш ^

Шагь гIадалун ватани, Дагъистаналълъул ххалкъалълъа данде рагъде виччае.

^ah fadalun watani, davistana:ul {alqa:a dande ravde wiXaye.

Шагьи гуронани, гIарацги щочIев, цо гIанкIо гурони, боцIцIиги гьечIев.

^ahi guronani, faracgi &ozew, co fanjo guroni, bo~igi hezew.

Шагьи кьумо, барщдеруги, оц кьумо, рекъендеруе.

^ahi pumo, bar&derugi, oc pumo, reqenderuye.

Шагьиялълъа бараххщарасс гъурущ бичде ккенеб.

^ahiya:a bara{&araS vuru& bixde Keneb.

ШантIулида бадибе чугIанги валагьчIила.

^anTulida badibe xufangi walahzila.

Шуша бугев – гьудул, гьан бугев – ацци.

^u^a bugew - hudul, han bugew - aCi.

Щ &

ЩагIил рекелалълъа чIулгIи бекуги.

&afil rekela:a zulfi bekugi.

ЩагIицца берал ссурай, ссукIрицца кIал бахъарай.

&afiCa beral Suray, SujriCa jal ba]aray.

Щай нелълъедего ккенареб хIал гIи бегIералълъе босдеян абурабила гъадицца хIамида.

&ay ne:edego Kenareb \al fi befera:e bosdeyan aburabila vadiCa \amida.

ЩвартIалълъ нахъа ххутIарав сагIаталълъ ххадув гъенарев.

&warTa: na]a {uTaraw safata: {aduw venarew.

Э e

Энареб дадихъ балагьун, энеб бурутIи тоги.

enareb dadi] balahun, eneb buruTi togi.

Энаревила хIалихьат рохьове, ани рохьго баччун вачIиневила.

enarewila \ali%at ro%owe, ani ro%go baXun wazinewila.

Энессе нугь битIаги, чIчIенессе рукъ битIаги.

eneSe nuh biTagi, ZeneSe ruq biTagi.

Энаро дун хIорихъе, хIатIазде бакъ щочIого, (кIкIвагIалассул кици), хIетIеги бахъиняро, гурга кодоб кьечIого.

enaro dun \ori]e, \aTa#de baq &ozogo, (JwafalaSul kici), \eTegi ba]inyaro, gurga kodob pezogo.

Энссода малълъаруги, гьесс малълъараб буе.

enSoda ma:arugi, heS ma:arab buye.

Энссое йокьун васассе ячарайила, эбелалълъе вокьун яс кьурайила.

enSoye yopun wasaSe yaxarayila, ebela:e wopun yas purayila.

Энссоеги гьимал жендего жо кьенел рокьинел.

enSoyegi himal $endego $o penel ropinel.

Энссол гьоболги тоги, эбелаб нугьги тоги.

enSol hobolgi togi, ebelab nuhgi togi.

Энссол рател бичарасс бачаго хIал росиня.

enSol ratel bixaraS baxago \al rosinya.

Энссол хIатI босинярев вас вукIиняро.

enSol \aT bosinyarew was wujinyaro.

Энссоцца ххер бичани, васасс хIур бичинеб.

enSoCa {er bixani, wasaS \ur bixineb.

Энссоцца соно квани, гьималазул цаби секкинел.

enSoCa sono kwani, himala#ul cabi seKinel.

ЭнчIевани гьаргIиве, гьачIевани Магьдида.

enzewani harfiwe, hazewani mahdida.

ЭнчIого къоги беццуги, вихьчIого чиги веццуги.

enzogo qogi beCugi, wi%zogo xigi weCugi.

ЭнчIого ххаселги беццуги, хIочIого нуцалчиги веццуги.

enzogo {aselgi beCugi, \ozogo nucalxigi weCugi.

ЭнчIого, хIочIого чияссул къимат гьаняребила.

enzogo, \ozogo xiyaSul qimat hanyarebila.

Эмен гьечIессдасса эбел гьечIев цIцIикIкIун бесстIалавила.

emen hezeSdaSa ebel hezew ~iJun beSTalawila.

Эмен гьечIессул кIудав эмен валагьуги.

emen hezeSul judaw emen walahugi.

Эмен гьобол гIадав чи, рукъалълъул хIал эбелалълъа лълъикI гьаня.

emen hobol fadaw xi, ruqa:ul \al ebela:a :ij hanya.

Эмен къолохъан вугони, вас кьурдохъан вахъиневила.

emen qolo]an wugoni, was purdo]an wa]inewila.

Эмен къварагIиняреб къо бачIиняреб.

emen qwarafinyareb qo bazinyareb.

Эмен лълъикIассдасса живго лълъикIав лълъикI, эбел лълъикIалълъасса яс лълъикIай лълъикI.

emen :ijaSdaSa $iwgo :ijaw :ij, ebel :ija:aSa yas :ijay :ij.

Эмен рихьарав васассда живгоги рихьинев.

emen ri%araw wasaSda $iwgogi ri%inew.

Эмен хIонярев щиви, оц хъонярев щиви! (дуцца деги бучIо, дицца дойги буларо).

emen \onyarew &iwi, oc ]onyarew &iwi! (duCa degi buzo, diCa doygi bularo).

Эмен цен кунанев, эбел кIицIцIол кунаней, гьимал гьабцIцIол кунанел.

emen cen kunanew, ebel ji~ol kunaney, himal hab~ol kunanel.

Эххеде валагьарав гIодов ххутIаравила, гIодове валагьарав вахъун ккаравила.

e{ede walaharaw fodow {uTarawila, fodowe walaharaw wa]un Karawila.

Й y

«Юргъа бачани, белегьанчихIвад, мун чияцца рекIиня».

«yurva baxani , belehanxi\wad, mun xiyaCa rejinya».

Юргъаялълъ – чу, ишалълъ – чи.

yurvaya: - xu, i^a: - xi.

Я гьанив гурев, я дова гурев.

ya haniw gurew, ya dowa gurew.

Я гIарцол цаххба цIела, я салул гвангвара цIела.

ya farcul ca{ba `ela, ya salul gwangwara `ela.

Я гIурул рагIал, я муърул ракьан.

ya furul rafal, ya mu'rul rapan.

Я зурзур те, я квен те.

ya #ur#ur te, ya kwen te.

Я къили чIвае, я зурма пуе.

ya qili zwaye, ya #urma _uye.

Якьадалълъ лълъухьде нусалълъ томо, нусалълъ лълъухьде якьадалълъ томо.

yapada: :u%de nusa: tomo, nusa: :u%de yapada: tomo.

Я хIама хIоня, я ххан хIоня.

ya \ama \onya, ya {an \onya.

Я мими гурев, я дуду гурев.

ya mimi gurew, ya dudu gurew.

ЯхIалълъ къо реххугеги, къуваталълъ некь реххугеги.

ya\a: qo re{ugegi, quwata: nep re{ugegi.

ЯхIги рухIги – бащадаб жо.

ya\gi ru\gi - ba&adab $o.

ЯхI-намус гьечIев нусго бечедассдасса намус бугев цо мискIинчиго лълъикI.

ya\-namus hezew nusgo bexedaSdaSa namus bugew co misjinxi :ij.

Яццалълъул ракI – ваццгин, ваццассул ракI – рохьоб.

yaCa:ul raj - waCgin, waCaSul raj - ro%ob.

Ячеян дуда гьердеде ккогеги, ячIаян мун гьердеде ккогеги.

yaxeyan duda herdede Kogegi, yazayan mun herdede Kogegi.

ЯчдегIан «эбелхIвад», ячун ххадуй «мунгохIвад».

yaxdefan «ebel\wad», yaxun {aduy «mungo\wad».

Ячлалълъер нусалълъ вакьадассда дадайилан абинебила, дагьаб ххадуб дандамадилан абинебила.

yaxla:er nusa: wapadaSda dadayilan abinebila, dahab {adub dandamadilan abinebila.

Ячун щваралълъасса ячIун щварай лълъикIила.

yaxun &wara:aSa yazun &waray :ijila.

Ячунги ячиней лълъади, ячIунги ячиней лълъади.

yaxungi yaxiney :adi, yazungi yaxiney :adi.

ЯчIинелълъул – «далалай», дун тенелълъул – «вабабай».

yazine:ul – «dalalay», dun tene:ul – «wababay».

﷽

دۇن ماعارۇلاو وۇڬۈ

ДУН МАГIАРУЛАВ ВУГО

dun mafarulaw wugo

Маарул кица-биценал
maarul kica-bicenal

Маарул кица-биценал maarul kica-bicenal

Маарул кица-биценал
maarul kica-bicenal