top of page

﷽
دۇن ماعارۇلاو وۇڬۈ
ДУН МАГIАРУЛАВ ВУГО
dun mafarulaw wugo
Унтаби untabi
унти unti ئۇنتێ
1) болезнь, заболевание, хворь, недуг
-
бакъул унти baqul unti باقۇل ئۇنتێ - малярия
-
бакъул сири baqul siri باقۇل سێرێ - малярийная лихорадка
-
бахунеб унти ba[uneb unti باځۇنېب ئۇنتێ - заразная болезнь
-
дару гьечIеб унти daru hezeb unti دارۇ هېڃېب ئۇنتێ - неизлечимая болезнь
-
захIматаб унти #a\matab unti زاحماتاب ئۇنتێ - тяжёлая болезнь
-
кIотадул унти jotadul unti گۈتادۇل ئۇنتێ - падучая болезнь, эпилепсия
-
мачIаб унти mazab unti ماڃاب ئۇنتێ - желтуха (диал.)
-
ругьдал унти ruhdal unti رۇهدال ئۇنتێ - ревматизм
-
руччабазул унти ruXaba#ul unti رۇڿابازۇل ئۇنتێ - женская болезнь
-
цIадул унти `adul unti ڝادۇل ئۇنتێ - горячка, тиф
-
унти бахине unti ba[ine ئۇنتێ باځێنې - заразиться
-
унти ккей unti Key ئۇنتێ ڭېي - болезненность
-
унти ккезе unti Ke#e ئۇنتێ ڭېزې - (за)болеть
-
унти ккараб unti Karab ئۇنتێ ڭاراب - болезненный
-
унти ккараб лъимер unti Karab ;imer ئۇنتێ ڭاراب ڸێمېر - болезненный ребёнок
-
унти тIадбуссин unti TadbuSin ئۇنتێ طادبۇصێن - рецидив болезни
-
унтудасса ворчIизе untudaSa worzi#e ئۇنتۇداصا وۈرڃێزې - избавиться от недуга
-
цIа бачIун буго диде `a bazun bugo dide ڝا باڃۇن بۇڬۈ دێدې - у меня [высокая, температура
2) боль
-
хIехьезе кIолареб унти \e%e#e jolareb unti حېڮېزې گۈلارېب ئۇنتێ - нестерпимая боль
-
унти секьана unti sepana ئۇنتێ سېڨانا - боль утихла
-
унти танкана unti tankana ئۇنتێ تانكانا - боль ослабла
-
унтулI хIалцен гIадин untu/ \alcen fadin ئۇنتۇڶ حالښېن عادێن - некстати, букв. как кашель при болезни
унтизе unti#e ئۇنتێزې
1) (за)болеть, заболевать, (за)хворать, занемочь
-
захIматго унтизе #a\matgo unti#e زاحماتڬۈ ئۇنتێزې - тяжело заболеть
-
дов унтун вуго dow untun wugo دۈو ئۇنتۇن وۇڬۈ - он болеет
-
лъимер унтана ;imer untana ڸێمېر ئۇنتانا - ребёнок захворал
-
унти ххвел гьабизе unti {wel habi#e ئۇنتێ خوېل هابێزې - прикидываться больным, симулировать болезнь
2) болеть, ныть, ломить, резать, мозжить (о каком-л. органе тела)
-
бетIер унтун буго beTer untun bugo بېطېر ئۇنتۇن بۇڬۈ - голова болит
-
ракI унтун буго raj untun bugo راگ ئۇنتۇن بۇڬۈ - а) сердце болит б) перен. душа болит
-
гIус унтулеб буго fus untuleb bugo عۇس ئۇنتۇلېب بۇڬۈ - зуб ноет
-
хьибил унтулеб буго %ibil untuleb bugo ڮێبێل ئۇنتۇلېب بۇڬۈ - бок ломит
3) перен. задевать, задеть
Аланж alan$ الانج - диал. корь
Бавасур bawasur باواسۇر - геморрой, 2) опухоль
БагIардакъ bafardaq باعارداق - букашка, насекомое, козявка
БагIаро bafaro باعارۈ - экзема, болячки
-
багIаро бецIцIулеб буго bafaro be~uleb bugo باعارۈ بېڞۇلېب بۇڬۈ - болячки текут
БакълачIин baqlazin باقلاڃێن - диал. перхоть
Би bi بێ - кровь
-
би дагьлъи bi dah;i بێ داهڸێ - малокровие, анемия
-
би бай bi bay بێ باي - диал. кровоизлияние
-
би бачIин bi bazin بێ باڃێن - кровоизлияние
-
би бетана bi betana بێ بېتانا - кровь свернулась
-
би биччазе bi biXa#e بێ بێڿازې - сделать вливание крови
-
би букарун буго bu bukarun bugo بێ بۇكارۇن بۇڬۈ - кровь взыгралась (ожидается кровопролитие), букв. кровь чешется
-
би дагьлъи bi dah;i بێ داهڸێ - анемия
-
би кьезе bi pe#e بێ ڨېزې - сдавать кровь (о донорах)
-
би чваххи bi xwa{i بێ چواخێزې - кровотечение
-
би чIвазе bi zwa#e بێ ڃوازې - выпускать кровь (в лечебных целях)
-
бидул къент bidul qent بێدۇل قېنت - сгусток крови
-
бидул кьаби bidul pabi بێدۇل ڨابێ - пульс, букв. биение крови
-
бидукълъи biduq;i بێدۇقڸێ - малокровие
Бидуриххел biduri{el بێدۇرێخېل - дизентерия, кровавый понос, брюшной тиф
Бидурихь biduri% بێدۇرێڮ - вена
-
кIудияб бидурихь judiyab biduri% گۇدێياب بێدۇرێڮ - артерия и вена, кровеносный сосуд
-
бидурихьал къварилъун руго biduri%al qwari;un rugo بێدۇرێڮال قوارێڸۇن رۇڬۈ - кровеносные сосуды сужены
-
бидурихьал тIаде реххун руго biduri{al Tade re{un rugo بێدۇرێڮال طادې رېخۇن رۇڬۈ - выделились кровеносные сосуды
-
бидурихьаххараб черхх biduri%a{arab xer{ بێدۇرێڮاخاراب چېرخ - тело с выделенными кровеносными сосудами
Барас, барасалълъ унтизе baras, barasa: unti#e باراس، باراساڷ ئۇنتێزې - (за)болеть проказой
Бидул тIадецуй bidul Tadecuy بێدۇل طادېښۇي - давление крови
Бижаражо bi$ara$o بێجاراجۈ - фурункул, чирей, нарыв
Боххдул ккун руго доссул bo{dul Kun rugo doSul بۈخدۇل ڭۇن رۇڬۈ دۈصۇل - у него ноги отнялись
Вабаъ waba' وابائ - холера
Габургьорой gaburhoroy ڬابۇرهۈرۈي - болезнь шеи, опухание шеи
ГахI ga\ ڬاح - нарост
Гордибер gordiber ڬۈردێبېر - экзема
Гьуразул унти hura#ul unti هۇرازۇل ئۇنتێ - ревматизм
ГIуп fu_ عۇف - отрыжка
Каранзул унти karan#ul unti كارانزۇل ئۇنتێ - чахотка, туберкулёз
Даб dab داب - десна
-
дабал рихъун руго dabal ri]un rugo دابال رێڅۇن رۇڬۈ - зубы прорезались (у ребёнка)
-
дабал унтун руго dabal untun rugo دابال ئۇنتۇن رۇڬۈ - дёсны болят
-
дабазда гъоркь daba#da vorp دابازدا غۈرڨ - под дёснами
-
дабазда куц чIван буго daba#da kuc zwan bugo دابازدا كۇښ ڃوان بۇڬۈ - зубы готовы прорезаться (у ребёнка)
Ирга-къоно irga-qono ئێرڬا- قۈنۈ - эпидемия
-
ирга-къоно щвезе irga-qono &we#e ئێرڬا- قۈنۈ ۺوېزې - подвергаться эпидемии
Керен ххеххлъизе keren {e{;i#e كېرېن خېخڸێزې - страдать одышкой
КветIел kweTel كوېطېل - лишай
КветIел базе kweTel ba#e كوېطېل بازې - покрыться лишаем
Ккал Kal ڭال - плесень, гниль
Къавуда qawuda قاوۇدا - холера, мор
КъватIулаб qwaTulab قواطۇلاب - насморк
Къоб qob قۈب - диал. малярия
-
къоб ккезе qob Ke#e قۈب ڭېزې - заболеть малярией
-
нижер аниб къоб ккола ni$er anib qob Kola نێجېر انێب قۈب ڭۈلا - у нас малярийное место
-
къобдал унти qobdal unti قۈبدال ئۇنتێ - малярия
КIотадул унти jotadul unti گۈتادۇل ئۇنتێ - падучая болезнь, эпилепсия
КIотен joten گۈتېن - обморок, припадок
-
кIотен бачIине joten bazine گۈتېن باڃێنې - упасть в обморок, быть в припадке
Лага бакъвай laga baqway لاڬا باقواي - атрофия
Лъимер тIами ;imer Tami ڸێمېر طامێ - выкидыш
ЛъотIир ;oTir ڸۈطێر - диал. чесотка
ЛIар /ar ڶار - цояб магIна рожок (для кровопускания)
-
лIар чIчIезе /ar Ze#e ڶار ڄېزې - поставить рожок (с целью кровопускания)
Лълъехъел :e]el ڷېڅېل - заноза
Махьла ma%la ماڮلا - диал. краснуха
МачIчIаб унти maZab unti ماڄاب ئۇنتێ - диал. желтуха
МегIерччин meferXin مېعېرڿێن - насморк
МицIикIал mi`ijal مێڝێگال - диал. насморк
Можо mo$o مۈجۈ - диал. таблетка
Мукъур muqur مۇقۇر - зоб (воспаление щитовидной железы)
Нихь ni% نێڮ - жировик
Онод onod ئۈنۈد - диал. ревматизм
Палиж _ali$ فالێج - паралич
Пичч _iX فێڿ - здравый смысл, ум, разум
-
пиччалда гьечIо _iXalda hezo فێڿالدا هېڃۈ - без сознания, в невменяемом состоянии
-
пиччалдасса ине _iXaldaSa ine فێڿالداصا ئێنې - потерять сознание
Пулххен _ul{en فۇلخېن - пузырь, волдырь 2) сыпь
Путур _utur فۇتۇر - ипохондрия
РакI raj راگ - сердце
-
ракI кьабулеб буго raj pabuleb bugo راگ ڨابۇلېب بۇڬۈ - сердце бьётся
-
ракI тIвапезе лIугьана raj Twa_e#e /uhana راگ طوافېزېڶۇهانا - сердце заколотилось
-
ракI тIеркIелеб буго raj Terjeleb bugo راگ طېرگېلېب بۇڬۈ - сердце бьётся
-
ракI ххеххлъун лIугьине raj {e{;un /uhine راگ خېخڸۇن ڶۇهێنې - участиться - о сердцебиении
-
ракI хъвагIалеб буго raj ]wafaleb bugo راگ څواعالېب بۇڬۈ - изжога мучает
-
ракI хIенссезе лIугьана raj \enSe#e /uhana راگ حېنصېزې ڶۇهانا - сердце начало колоть
-
ракI чIчIезе raj Ze#e راگ ڄېزې - остановиться, перестать биться - о сердце
-
рекIел кIутIи (кьаби) rejel juTi (pabi) رېگېل گۇطێ (ڨابێ) - биение сердца
-
рекIел кьаби борцине rejel pabi borcine رېگېل ڨابێ بۈرښێنې - измерить пульс
-
рекIел унти rejel unti رېگېل ئۇنتێ - болезнь сердца
-
ракI цIерхIолеб буго raj `er\oleb bugo راگ ڝېرحۈلېب بۇڬۈ - изжога мучает
РацIцIел re~el راڞېل - шов
РацIцIуниссахIетIе ra~uniSa\eTe راڞۇنێصاحېطې - голеностопный сустав
Рекен reken رېكېن - зуд
-
рекен рекIине reken rejine رېكېن رېگێنې - зудеть
-
мугъзада рекен рекIун буго muv#ada reken rejun bugo مۇغزادا رېكېن رېگۇن بۇڬۈ - спина зудит
РоцIцIокъвачIа ro~oqwaza رۈڞۈقواڃا - гнойник, гнойничок
Ругьдал унти ruhdal unti رۇهدال ئۇنتێ - ревматизм
Рукен ruken رۇكېن - зуд, чесотка
-
рукен буссана ruken buSana رۇكېن بۇصانا - зуд утих
-
тIаде рукен базе Tade ruken ba#e طادې رۇكېن بازې - заразиться чесоткой, заболеть чесоткой
РекIел кьаби rejel pabi رېگېل ڨابێ - пульс
-
рекIел кьаби борцине rejel pabi borcine رېگېل ڨابێ بۈرښێنې - измерить пульс
Реччалълъ reXa: رېڿاڷ - в бреду, в беспамятстве
РецIцI re~ رېڞ - гной
Риххел ri{el رێخېل - понос, дизентерия, расстройство желудка
Ссоб Sob صۈب - судорога
Ссусс SuS صۇص - сыпь, диал. корь
-
ссусс бан буго SuS ban bugo صۇص بان بۇڬۈ - появилась сыпь
-
ссуссалълъ унтун вуго SuSa: untun wugo صۇصاڷ ئۇنتۇن وۇڬۈ - болеет корью
-
доссде ссусс бан буго doSde SuS ban bugo دۈصدې صۇص بان بۇڬۈ - он болеет корью
Хъанчаву ]anxawu څانچاوۇ - аллергия
Хъуртагъал ]urtaval څۇرتاغال - мн. паховая грыжа
-
хъуртагъал лIугьине ]urtaval /uhine څۇرتاغال ڶۇهێنې - образоваться - о грыже
Талав talaw تالاو - язва
Толо tolo تۈلۈ - рак
ТIадерахъи Tadera]i طادېراڅێ - оспа
ТIехI базе Te\ ba#e طېح بازې - паршиветь, заразиться стригущим лишаем
ТIипа Ti_a طێفا - гнида
ТIихь Ti% طێڮ - диал. нарыв, фурункул
ТIом гвагIи Tom gwafi طۈم ڬواعێ - слоновая болезнь
ТIомол унтаби Tomol untabi طۈمۈل ئۇنتابێ - кожные болезни
Хир [ir ځێر - диал. перхоть
Хъанчаву ]anxawu څانچاوۇ - аллергия
Хъасдав ]asdaw څاسداو- язва
Хъасдо ]asdo څاسدۈ - рожа, рожистое воспаление
Хъасдо багъаризе ]asdo bavari#e څاسدۈ باغارێزې - заболеть рожей
Хъасдо бахине ]asdo ba[ine څاسدۈ باځێنې - заразиться рожей
Хъепуч ]e_ux څېفۇچ - диал. корь
Хъуртагъал ]urtaval څۇرتاغال - мн. паховая грыжа
Хьверд %werd ڮوېرد - гной
ХIабатI \abaT حاباط - перхоть
ХIебецIцI \ebe~ حېبېڞ - окись глаз, глазной гной (выделения, скапливающиеся в уголках глаз), сера (ушная)
-
гIинзунисса хIебецIцI бацIцIине fin#uniSa \ebe~ ba~ine عێنزۇنێصا حېبېڞ باڞێنې - очистить уши от серы
ХIетIе мекъсса чIвазе \eTe meqSa zwa#e حېطې مېقصا ڃوازې - подвернуть, вывихнуть ногу
Ццидал къвачIа Cidal qwaza ڛێدال قواڃا - жёлчный пузырь
ЦIадул унти `adul unti ڝادۇل ئۇنتێ - горячка, тиф
ЦIа-кан `a-kan ڝا - كان - температура, жар
-
доссул цIа-кан бахана doSul `a-kan ba[ana دۈصۇل ڝا - كان باځانا - его температура поднялась
-
цIа-каналълъул унти `a-kana:ul unti ڝا - كاناڷۇل ئۇنتێ - тиф
ЦIерхIей `er\ey ڝېرحېي - изжога
-
ракI цIерхIолеб буго raj `er\oleb bugo راگ ڝېرحۈلېب بۇڬۈ - изжога мучает
ЧIчIвери Zweri ڄوېرێ - понос
ЧIукъун zuqun ڃۇقۇن - диал. зоб
Щекъер &eqer ۺېقېر - горл, зоб
-
щекъер бухIизабулеб буго &eqer bu\i#abuleb bugo بۇحێزابۇلېب بۇڬۈ - в горле першит от чего-л.
-
щекъер унтун буго &eqer untun bugo ۺېقېر ئۇنتۇن بۇڬۈ - горло болит
-
щокъроб магIу къана &oqrob mafu qana ۺۈقرۈب ماغۇ قانا - комок к горлу поступил, букв. слеза в горле застряла
-
щокъроб цо жо къан бугин ккола &oqrob co $o qan bugin Kola ۺۈقرۈب ښۈ جۈ قان بۇڬێن ڭۈلا - в горле что-то застряло
-
щокъроб ракьа къараб гIадин &oqrob rapa qarab fadin ۺۈقرۈب راڨا قاراب عادێن - как будто кость в горле застряла
-
щекъерде бахинегIан &eqerde ba[inefan ۺېقېردې باځێنېعان - а) до горлышка б) до отвала, до отказа, букв. до горла
-
щекъере бахун буго &eqere ba[un bugo ۺېقېرې باځۇن بۇڬۈ - невмоготу терпеть
-
щекъере рухI бахине &eqere ru\ ba[ine ۺېقېرې رۇح باځێنې - быть обречённым на смерть, букв. когда душа до горла добралась
-
доссул щекъер лIугьун буго doSul &eqer /uhun bugo دۈصۇل ۺېقېر ڶۇهۇن بۇڬۈ - у него зоб образовался
ЩекI &ej ۺېگ - сустав
-
щукIдул рукIкIин &ujdul ruJin ۺۇگدۇل رۇڴێن - судороги, спазмы, конвульсии
-
щукIдул тIад ран руго &ujdul Tad ran rugo ۺۇگدۇل طاد ران رۇڬۈ - суставы выпячиваются (от худобы, старости)
-
щукIдул унтулел руго &ujdul untulel rugo ۺۇگدۇل ئۇنتۇلېل رۇڬۈ - суставы болят
bottom of page